Chỉ huy quân sự hàng đầu của Tổ chức Hiệp ước Bắc Đại Tây Dương (NATO) - Tướng Không quân Mỹ Philip Breedlove (ảnh) hôm 3-11 cho biết, việc Nga tăng cường máy bay quân sự áp sát không phận châu Âu đang trở nên "phức tạp" với nhiều tuyến đường "khiêu khích" hơn bình thường. Theo Tướng Breedlove, động thái của Mát-xcơ-va có thể nhằm khẳng định với phương Tây về vị thế của một cường quốc.

Phát biểu trong cuộc họp báo của Lầu Năm Góc, Tướng Breedlove cho biết các đồng minh NATO trước nay không trực tiếp thảo luận các vụ xâm nhập không phận phương Tây với giới lãnh đạo Nga vì đây là những trường hợp "khá phổ biến và trong khả năng xử lý". Nhưng bắt đầu gần một năm nay, các chuyến bay quân sự của Nga có xu hướng gia tăng "một cách bất thường" theo sau tình hình chính trị leo thang căng thẳng tại Ukraina, đặc biệt khi Mát-xcơ-va tiến hành sáp nhập bán đảo Crimea.

Động thái này được đánh dấu bằng sự kiện hồi tuần trước, khi Nga lần đầu tiên triển khai đội hình chiến đấu cơ lớn hơn, phức tạp hơn với một loạt máy bay tiêm kích phản lực, máy bay ném bom chiến lược tầm xa và máy bay tiếp dầu, di chuyển theo đường bay có phần sâu và mang tính khiêu khích hơn trên vùng Biển Baltic, Biển Bắc và Đại Tây Dương. Theo Tướng Breedlove, thông điệp đằng sau đó có thể là Điện Kremlin "đang muốn chứng tỏ họ là một cường quốc", thậm chí "Mát-xcơ-va muốn thể hiện họ có thể gây ảnh hưởng đến các tính toán của liên minh (NATO)". Tuy nhiên, những chuyến bay này thật sự gây "quan ngại" và "không góp phần đảm bảo và làm ổn định tình hình" – Tướng Breedlove đưa ra nhận định.

Nói về tình hình thực địa tại Ukraina, chỉ huy quân sự hàng đầu của NATO cho biết Nga vẫn duy trì lực lượng với 7 tiểu đoàn tại khu vực gần biên giới quốc gia láng giềng trong khi hàng trăm binh sĩ Nga hiện tiếp tục tham gia khóa đào tạo và trang bị cho lực lượng ly khai. Với tình thế này, Tướng Breedlove tuyên bố ông đang tìm kiếm khả năng gia tăng sự hiện diện luân phiên của lực lượng Mỹ tại khu vực Đông Âu trong nỗ lực đào tạo và phối hợp với các đồng minh lẫn đối tác của NATO.

Phát biểu của Tướng Breedlove được đưa ra một ngày sau cuộc bỏ phiếu bầu chọn lãnh đạo và cơ quan lập pháp ở miền Đông Ukraina do phe ly khai kiểm soát, vốn bị Liên minh châu Âu (EU) và Mỹ cho là vi phạm Hiến pháp Ukraina.

Tổng thống Ukraina Petro Poroshenko trong động thái cứng rắn hôm 3-11 đã lên tiếng cảnh báo Kiev sẽ hủy bỏ kế hoạch hòa bình với phiến quân ly khai thân Nga và cho đây là sự "vi phạm trắng trợn" thỏa thuận ngừng bắn được ký kết bởi đại diện của chính phủ Ukraina và lực lượng ly khai ở Minsk. Đồng thời, ông Poroshenko cũng kêu gọi cuộc họp khẩn với giới quan chức an ninh cấp cao để thảo luận về việc bãi bỏ luật ban quyền tự trị cho các khu vực do quân nổi dậy kiểm soát vốn được Kiev phê chuẩn như nỗ lực thúc đẩy tiến trình hòa bình.

Trong khi đó, Bộ Ngoại giao Nga cho biết nước này "tôn trọng nguyện vọng của người dân ở miền Đông", trong đó "các quan chức được bầu chọn có nhiệm vụ giải quyết các vấn đề và khôi phục đời sống bình thường trong khu vực".

MAI QUYÊN
(Theo Reuters, AFP, New York Times, IBTimes)