Tại phiên khai mạc kỳ họp thứ 3 của Quốc hội Trung Quốc khóa XIII ngày 22-5, Thủ tướng Lý Khắc Cường cho biết chính phủ không đặt mục tiêu cụ thể về tốc độ tăng trưởng kinh tế trong năm 2020, khi đại dịch COVID-19 tạo ra “sự bất ổn lớn” và từ đó dẫn đến “nhiều yếu tố khó dự đoán được”.

Giới lãnh đạo Trung Quốc tham dự phiên khai mạc kỳ họp thứ 3 Quốc hội Khóa XIII hôm 22-5. Ảnh: Guardian

Đây là lần đầu tiên sau nhiều thập kỷ Trung Quốc không đặt mục tiêu tăng trưởng cho nền kinh tế. Năm ngoái, GDP của Trung Quốc chỉ tăng 6,1% - mức thấp nhất trong gần 30 năm qua. Và đại dịch COVID-19 đã khiến nền kinh tế lớn thứ hai thế giới suy giảm tới 6,8% trong quí 1 đầu năm nay, điều chưa từng có kể từ năm 1976. Kinh tế suy thoái nghiêm trọng làm gia tăng tình trạng thất nghiệp và tạo nguy cơ bất ổn xã hội. Giới phân tích tin rằng có khoảng 70 triệu người lao động Trung Quốc bị mất việc do đại dịch COVID-19 gây ra, khiến tỷ lệ thất nghiệp ở nước này lớn hơn 20%. Thậm chí tại đô thị, khoảng 30% trong số 442 triệu lao động, tức 130 triệu người, đang tạm thời bị mất việc. Không những vậy, kinh tế Trung Quốc còn phải đối mặt với áp lực từ bên ngoài: lĩnh vực xuất khẩu đổ vỡ; căng thẳng với Mỹ gia tăng, làm tăng nguy cơ hồi sinh cuộc chiến thương mại giữa hai nền kinh tế lớn nhất nhì thế giới.

Trong bối cảnh đó, Thủ tướng Lý đưa ra một loạt các mục tiêu xã hội ưu tiên trong năm nay, như tạo ra 9 triệu việc làm đô thị; đảm bảo mức sống cơ bản của người dân; xóa đói giảm nghèo cho tất cả người dân nông thôn sống dưới mức nghèo khổ. Chính phủ Trung Quốc cũng cam kết đẩy mạnh chi tiêu và cung cấp tài chính để hỗ trợ nền kinh tế:  Thâm hụt ngân sách “ít nhất” 3,6% GDP, cao hơn mức 2,8% GDP của năm 2019 (tăng 140 tỉ USD); chỉ số giá tiêu dùng (CPI) tăng khoảng 3,5%, so với mức 3% hồi năm ngoái; tăng hạn ngạch phát hành trái phiếu đặc biệt cho chính quyền địa phương ở mức 3,75 ngàn tỉ nhân dân tệ (NDT, 527 tỉ USD), tăng nhiều so với con số 2,15 ngàn tỉ NDT hồi năm 2019. Trung Quốc sẽ lần đầu tiên phát hành trái phiếu kho bạc đặc biệt trị giá 1 ngàn tỉ NDT (180 tỉ USD). Trái phiếu dành cho chính quyền địa phương có thể được sử dụng để tài trợ cho các dự án cơ sở hạ tầng, trong khi trái phiếu kho bạc đặc biệt có thể được dùng để hỗ trợ các các công ty và khu vực bị COVID-19 ảnh hưởng, cũng như thúc đẩy cơ cấu vốn của các ngân hàng nhỏ.

Bất chấp sự thể hiện èo uột của nền kinh tế, Trung Quốc chỉ giảm nhẹ mục tiêu đối với ngân sách quân sự. Bắc Kinh tuyên bố sẽ duy trì đà tăng ngân sách quốc phòng trong năm 2020 ở mức 6,6%, giảm nhẹ so với mức 7,5% trong năm 2019. Theo Reuters, ngân sách quốc phòng cho năm nay được Trung Quốc dự kiến là 1.268 tỉ NDT. Số tiền này sẽ được Bắc Kinh dùng cải thiện lực lượng quân đội, tăng cường lực lượng hải quân, mua chiến đấu cơ tiên tiến cũng như nhiều loại vũ khí khác để mở rộng sự hiện diện quân sự ở Tây Thái Bình Dương và Ấn Độ Dương.

►Nhấn mạnh nguyên tắc “không xung đột, không đối đầu” trong quan hệ Trung-Mỹ

Trước đó, ngày 21-5, phát biểu tại buổi họp báo trước thềm khai mạc kỳ họp thứ 3 Quốc hội Trung Quốc khóa XIII, người phát ngôn Quốc hội Trung Quốc Trương Nghiệp Toại cho rằng quan hệ Trung-Mỹ đang ở thời điểm quan trọng và điều then chốt là cả hai bên giữ vững không xung đột, không đối đầu, tôn trọng nhau và hợp tác cùng thắng.

Theo người phát ngôn trên, Trung Quốc và Mỹ cùng chia sẻ nhiều lợi ích chung, đồng thời lưu ý rằng hợp tác là lựa chọn đúng đắn duy nhất đối với cả hai nước. Ông Trương Nghiệp Toại cũng nhấn mạnh, nhiệm vụ cấp bách nhất hiện nay mà Mỹ và Trung Quốc cần làm là hợp tác cùng nhau chống đại dịch COVID-19 cũng như khôi phục nền kinh tế mỗi nước. Ông bày tỏ hy vọng Mỹ có thể hợp tác với Trung Quốc hướng tới mục tiêu chung này.

Ngoài ra, ông Trương Nghiệp Toại nêu rõ hai bên cần cùng nhau thực hiện những đồng thuận mà lãnh đạo hai nước đã đạt được, theo đuổi nguyên tắc xây dựng quan hệ song phương trên cơ sở phối hợp, hợp tác và ổn định, tăng cường tin cậy lẫn nhau, mở rộng hợp tác và xử lý đúng đắn các khác biệt đưa mối quan hệ song phương đi đúng hướng cũng như hướng về phía trước.

Cũng liên quan mối quan hệ Trung-Mỹ, ngày 21-5, chính quyền Mỹ cho biết Washington đã nhận thấy những tín hiệu tích cực từ phía Bắc Kinh về các sản phẩm nông nghiệp trong khuôn khổ thỏa thuận thương mại giai đoạn 1, theo đó một số mặt hàng nông sản của Mỹ hiện có thể xuất khẩu sang quốc gia đông dân nhất thế giới.

Trong khi đó, theo Cố vấn kinh tế Nhà Trắng Larry Kudlow, thỏa thuận thương mại giai đoạn 1 giữa Washington và Bắc Kinh sẽ “không thay đổi”, bất chấp hoạt động nhập khẩu của Trung Quốc đối với các loại hàng hóa của Mỹ diễn ra ở mức thấp hơn so với kế hoạch do tình trạng phong tỏa chống COVID-19 và hai bên sẽ không đàm phán lại về thỏa
thuận này.

TRÍ VĂN (Theo CNN, Reuters)