Mạng truyền hình toàn cầu Trung Quốc (CGTN) mới đây cho biết, Trung Quốc và Nga vào tháng 10 tới sẽ ký kết một thỏa thuận mang tính bước ngoặc để hợp tác trong lĩnh vực khám phá không gian, với mục tiêu phát triển công nghệ không gian tiên tiến, xây dựng các hệ thống vệ tinh, cơ sở hạ tầng không gian, thực hiện các cuộc nghiên cứu mảnh vụn không gian, viễn thám Trái đất và thậm chí triển khai các sứ mệnh có người lái lên Mặt trăng.

Theo Kênh truyền hình TeleSUR, Công ty hàng không vũ trụ Nga Glavkosmos hôm 31-8 đã xác nhận thông trên, đồng thời tiết lộ thêm rằng công tác chuẩn bị hợp tác gần như được hoàn tất. Theo đó, công ty này sẽ trực tiếp đảm nhận vai trò soạn thảo chương trình hợp tác không gian giữa Nga và Trung Quốc trong giai đoạn 2018-2022.

Robot tự hành Thỏ Ngọc được Trung Quốc đưa lên Mặt trăng hồi cuối năm 2013. Ảnh: SCMP

Trung Quốc và Nga có một lịch sử hợp tác lâu dài trong lĩnh vực không gian thương mại và dân dụng. Hai nước này hồi năm 2014 cũng đã ký kết một thỏa thuận khám phá không gian. Giới chuyên gia nhận định, sự hợp tác lần này giữa Bắc Kinh và Mát-xcơ-va sẽ là sự hợp tác hoàn hảo, đôi bên cùng có lợi.

Dù sở hữu một trong những chương trình không gian tiên tiến và lâu đời nhất trên thế giới nhưng những nỗ lực của Nga trong những năm gần đây đã phải đối mặt với hàng loạt vấn đề, đặc biệt là tình trạng chảy máu chất xám, thiếu hụt kinh phí kể từ khi Liên bang Xô viết sụp đổ.

Trong khi đó, Trung Quốc đã tham gia lĩnh vực khám phá không gian trong nhiều năm và trước đó từng tuyên bố kế hoạch phát triển một trạm không gian trong thập kỷ tới cũng như một trạm nghiên cứu trên Mặt trăng trong tương lai. Song, các kế hoạch đầy tham vọng của nước này đều bị cản trở bởi sự thiếu hợp tác về công nghệ với một số quốc gia phương Tây. Do đó, Trung Quốc hy vọng công nghệ và kinh nghiệm của Nga sẽ được hoàn thiện nhờ vào nguồn lực của Trung Quốc.

“Trong khi Nga có thể cung cấp kinh nghiệm và cơ sở hạ tầng không gian có sẵn, Trung Quốc có thể sẽ đóng góp những ý tưởng mới và nguồn lực cần thiết để tránh đầu tư chồng chéo vào các dự án tương tự” - Wang Yanan, phó tổng biên tập tạp chí Tri thức vũ trụ nói với tờ Thời báo Hoàn Cầu.

Ông Wang cho biết, phương thức khám phá không gian chung giữa Trung Quốc và Nga có thể sẽ khác xa so với phương thức khám phá không gian của Mỹ và các nước phương Tây, nơi mà các dự án khám phá không gian chủ yếu xem trọng việc chuyển đổi công nghệ không gian sang các ứng dụng thực tế để thúc đẩy phát triển kinh tế.

Tuy nhiên, một báo cáo trên trang tin Thepaper.cn nhận định, rất nhiều khó khăn, trong đó bao gồm cả sở hữu trí tuệ, có thể gây trở ngại cho sự hợp tác giữa Trung Quốc và Nga. Song, giới chuyên gia Nga vẫn tỏ ra lạc quan về sự hợp tác song phương này, cho rằng với những nỗ lực chung, Trung Quốc và Nga có thể “vượt mặt” Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) trong lĩnh vực phát triển hàng không vũ trụ.

Hiện tốc độ phát triển một cách nhanh chóng của chương trình không gian của Trung Quốc đang thu hút rất nhiều sự chú ý của các nhà quan sát quốc tế. “Nếu tốc độ này cứ tiếp tục như vậy, tôi nghĩ rằng chương trình không gian của Trung Quốc có thể vượt qua các chương trình không gian của Mỹ và Nga trong vòng 20 năm tới” - Morris Jones, chuyên gia phân tích không gian Úc nói với CGTN.

TRÍ VĂN