Ngày 8-3, Tổng thống Mỹ Donald Trump đã ký sắc lệnh công bố áp mức thuế suất mới, 25% đối với mặt hàng thép và 10% đối với mặt hàng nhôm nhập khẩu.

Phóng viên TTXVN tại Mỹ cho biết, các quy định mới về thuế của chính quyền Tổng thống Trump sẽ bắt đầu có hiệu lực trong vòng 15 ngày tới. Mexico và Canada là hai nước được miễn trừ chính sách này. Tuy nhiên, việc hai nước láng giềng của Mỹ có tiếp tục được hưởng chính sách này hay không sẽ phụ thuộc một phần vào tiến triển của các cuộc đàm phán về hiện đại hóa Hiệp định Thương mại Tự do Bắc Mỹ (NAFTA). Bên cạnh đó, tất cả các nước có “mối quan hệ an ninh” với Mỹ có thể thảo luận với chính quyền Mỹ về “những cách thức thay thế” nhằm giải quyết mối đe dọa đối với an ninh quốc gia do hoạt động xuất khẩu các mặt hàng thép và nhôm vào thị trường Mỹ.

Thép nhập khẩu sẽ khó vào thị trường Mỹ.

Việc miễn thuế đối với những nước trên được coi là một động thái có thể làm dịu làn sóng đe dọa trả đũa của các đối tác thương mại của Mỹ và những cảnh báo về tác động nghiêm trọng đối với kinh tế từ các nhà lập pháp và các tập đoàn cũng như doanh nghiệp Mỹ. Trước đó, trong một thông báo, Thư ký báo chí Nhà Trắng Sarah Huckabee Sanders cho biết việc miễn trừ thuế mới sẽ được xem xét và thực hiện trên cơ sở “từng trường hợp một” và “từng quốc gia một”.

Tuần trước, Tổng thống Trump đã cảnh báo sẽ áp đặt mức thuế 25% đối với tất cả mặt hàng thép và 10% đối với mặt hàng nhôm nhập khẩu để bảo vệ các ngành công nghiệp trong nước. Các chuyên gia cho rằng quyết định của Tổng thống Mỹ sẽ là đòn giáng mạnh vào Trung Quốc và Liên minh châu Âu (EU), đồng thời có thể tạo ra các cuộc chiến thương mại mới.

Mỹ là nước nhập khẩu thép lớn nhất thế giới với tổng kim ngạch nhập khẩu gấp 4 lần so với tổng kim ngạch xuất khẩu. Tổng sản lượng nhôm nhập khẩu gấp 5 lần nhôm sản xuất tại Mỹ năm 2016.

Trong tuyên bố cùng ngày, Chủ tịch Hạ viện Mỹ Paul Ryan cho rằng quyết định nêu trên của Tổng thống Trump sẽ gây ra những “hậu quả không mong muốn”. Ông Ryan khẳng định sẽ tiếp tục thuyết phục chính phủ thu hẹp danh sách các nước bị áp mức thuế cao đối với thép và nhôm nhập khẩu vào Mỹ, theo đó chỉ bao gồm những nước vi phạm luật thương mại. Ông Ryan là quan chức thuộc phe Cộng hòa chỉ trích mạnh mẽ nhất kế hoạch áp thuế của Tổng thống Trump.

 Trong khi đó, Thượng nghị sĩ Jeff Flake đến từ bang Arizona cho rằng mức áp thuế mới là sự kết hợp “tai hại” giữa chủ nghĩa bảo hộ và sự bất ổn, gây tác động tiêu cực đối với tăng trưởng kinh tế. Ông Flake cam kết sẽ đưa ra một dự thảo luật nhằm bác bỏ chính sách thuế mới. Ông đồng thời cảnh báo chiến tranh thương mại là cuộc chiến mà không bên nào giành thắng lợi. Chung quan điểm này, Thượng nghị sĩ Cộng hòa đại diện bang Utah, Orrin Hatch - Chủ tịch Ủy ban Tài chính Thượng viện, nhận định việc tăng mức thuế đối với thép và nhôm là một chính sách “sai lầm” của Tổng thống Trump. Ông Hatch, vốn là quan chức thân cận với ông Trump, cho rằng quyết định của nhà lãnh đạo Mỹ sẽ làm tiêu tan những lợi ích mà đạo luật thuế mới đây mang lại.

Cùng ngày, hai nhà cung cấp thép và nhôm lớn nhất cho Mỹ là Canada và Brazil đã lên tiếng phản đối.

Trên trang mạng Twitter, Ủy viên phụ trách thương mại của Liên minh châu Âu (EU) Cecilia Malmstroem cho rằng EU phải “nằm ngoài” kế hoạch của Mỹ áp thuế mới đối với các mặt hàng thép và nhôm nhập khẩu. Bà Malmstroem nhấn mạnh: “EU là một đồng minh thân cận của Mỹ và chúng tôi tiếp tục giữ quan điểm rằng EU cần được miễn trừ các biện pháp này”.

Một đồng minh thân cận khác của Mỹ là Nhật Bản cũng ra tuyên bố khẳng định quyết định của Mỹ sẽ gây ra “tác động lớn” đối với các mối quan hệ kinh tế giữa hai nước cũng như toàn cầu. Ngoại trưởng Nhật Bản Taro Kono cho biết Nhật Bản sẽ có phản ứng phù hợp sau khi đánh giá tác động đối với các công ty Nhật Bản, cũng như các quy định của Tổ chức Thương mại thế giới (WTO).