NSƯT Thiện Vũ, tên thật là Nguyễn Thiện Vũ, sinh ngày 16-5-1967, tại Nhơn Mỹ, Chợ Mới, An Giang. Anh lớn lên trong gia đình nông dân, cả tuổi thơ gắn bó với cánh đồng, con sông và câu hò, giọng hát, tiếng đàn đậm tình quê hương.

Với năng khiếu bẩm sinh, Thiện Vũ lớn lên vừa đi học, vừa phụ tiếp gia đình nhưng rất mê âm nhạc… Âm thanh của các nhạc cụ dân tộc mê hoặc Thiện Vũ, nơi đâu có tiếng đàn là Thiện Vũ tìm đến, năn nỉ các nghệ nhân chỉ dạy cho mình. Thiện Vũ học đàn rất sáng dạ, chính vì vậy mà bài bản mà thầy dạy, hay có lúc anh nghe lóm được… nhanh chóng chảy vào huyết quản, ngấm vào tâm hồn anh, để rồi khi anh chơi đàn, âm thanh ấy, bài bản ấy như biến hóa qua tâm hồn và ngón đàn điêu luyện khiến âm sắc dìu dặt, ai oán, khúc chiết, có hồn.

Qua nhiều năm tham gia các cuộc thi văn nghệ quần chúng, ngón đàn Thiện Vũ được nhiều người trong giới biết đến, được tuyển vào Đoàn Ca múa nhạc An Giang. Trong môi trường mang tính chuyên nghiệp này, Thiện Vũ có điều kiện tiếp xúc thường xuyên với nhiều nghệ nhân, nghệ sĩ và được trực tiếp thi thố với nhiều người tài… Với năng khiếu bẩm sinh, với lòng đam mê nghệ thuật dân tộc, với ý chí phấn đấu không mệt mỏi, Thiện Vũ đã gặt hái nhiều thành công trong sự nghiệp. Năm 1988, anh đoạt Huy chương Vàng biểu diễn hòa tấu bản Lưu Thủy Trường trong Liên hoan đờn ca và hát dân ca do Bộ VHTT tổ chức tại Kiên Giang. Năm 2002, đoạt Huy chương Vàng song tấu và Huy chương Bạc độc tấu đờn kìm cuộc thi Đờn ca Tài tử Nam bộ do Bộ VHTT tổ chức tại Bạc Liêu. Cũng trong năm 2002, Thiện Vũ nhận giải "Cá nhân đàn hay nhất" và Giải phong cách cuộc thi Đờn ca Tài tử toàn quốc do Đài Truyền hình Việt Nam tổ chức tại thành phố Hồ Chí Minh. Năm 2009, Thiện Vũ đoạt Huy chương Vàng Ban nhạc hòa tấu cuộc thi Đờn ca Tài tử Nam bộ tại Hậu Giang. Cùng năm, anh nhận giải thưởng "Đờn cổ biểu diễn hiệu quả" trong Liên hoan Tiếng hát hẹn hò 9 dòng sông lần thứ XII tại Bến Tre. Năm 2012, Thiện Vũ được phong tặng danh hiệu Nghệ sĩ Ưu tú. Anh được Viện Âm nhạc Việt Nam mời làm thành viên Hội đồng nghệ thuật, thực hiện thu âm thống nhất 20 bản tổ trong âm nhạc tài tử. Đây là sản phẩm từ dự án đầu tiên của chương trình hành động quốc gia về ĐCTT.

Anh còn là thành viên Ban Giám khảo các Liên hoan ĐCTT của khu vực, các cuộc thi Tiếng hát phát thanh truyền hình; được mời giảng dạy nhiều lớp tập huấn về Đờn ca tài tử cho các nghệ nhân đờn, nghệ nhân ca… Mỗi khi được mời tham gia giám khảo chấm chọn, Thiện Vũ luôn có những nhận xét rất cụ thể, chi tiết, sắc sảo và chính xác, bằng lời lẽ chân tình giúp thí sinh tự rút kinh nghiệm để lần thi sau đạt hiệu quả cao hơn. Mỗi khi được mời đứng lớp tập huấn Đờn ca tài tử, NSƯT Thiện Vũ luôn khiêm tốn cho rằng mình không phải dạy ai mà chỉ đến để chia sẻ kinh nghiệm, những gì mình biết cho những ai cần biết thêm về Đờn ca tài tử… Rất đông nghệ nhân dù rất lớn tuổi, có người đã từng đoạt giải cao ở các cuộc thi, từng biểu diễn ở nước ngoài… vẫn thích nghe anh truyền đạt kinh nghiệm.

NSƯT Thiện Vũ đột ngột ra đi ở tuổi 49 (mất lúc 2 giờ sáng 6-6-2015) độ tuổi còn có thể phát triển tài năng, còn có thể cống hiến cho nghệ thuật sân khấu, cho đờn ca tài tử. Những đóng góp của NSUT Thiện Vũ đều được ghi nhận trong lòng bạn bè đồng nghiệp, trong sự yêu mến và tiếc nuối của công chúng. Xin tiễn đưa anh về cõi vĩnh hằng!

MAI BỬU MINH

(*) Nguyễn Thiện Vũ, NSƯT Thiện Vũ, Hội viên Hội Nghệ sĩ Sân khấu Việt Nam. Chi hội phó Chi hội NSSK Việt Nam tỉnh An Giang. Đột quỵ mất lúc 2 giờ, ngày 6-6-2015.