Việt Nam đã thay đổi tư duy chống dịch theo hướng “thích ứng an toàn, linh hoạt và kiểm soát hiệu quả với dịch COVID-19”, tăng độ bao phủ vaccine. Vì vậy, việc triển khai chương trình phục hồi và phát triển kinh tế trong giai đoạn này là rất cần thiết. Hội đồng Lý luận Trung ương vừa phối hợp với Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh tổ chức hội thảo trực tuyến với chủ đề “Phục hồi kinh tế, thích ứng linh hoạt, an toàn với đại dịch COVID-19, khắc phục đứt gãy kinh tế, tăng cường kết nối giữa các địa phương”.

Thích ứng an toàn, linh hoạt

Ðồng chí Nguyễn Xuân Thắng, Ủy viên Bộ Chính trị, Chủ tịch Hội đồng lý luận Trung ương, Giám đốc Học viện Chính trị quốc gia Hồ Chí Minh, khẳng định: Nền kinh tế Việt Nam có thể về cơ bản đã vượt qua giai đoạn khó khăn nhất của đại dịch song chúng ta tuyệt đối không được chủ quan, lơ là. Bởi con đường dẫn tới sự phục hồi, thích ứng linh hoạt, an toàn với đại dịch COVID-19 để đưa nền kinh tế tăng trưởng nhanh, ổn định và bền vững, về quỹ đạo bình thường vẫn còn nhiều khó khăn và thách thức. Kết quả hội thảo là cơ sở khoa học để các địa phương khẩn trương xây dựng và tổ chức thực hiện các phương án, các biện pháp cụ thể, xác thực hơn, phù hợp với tình hình thực tế hiện nay và đảm bảo tính khả thi cao để trong thời gian sớm nhất có thể ngăn chặn, đẩy lùi và khắc phục những ảnh hưởng tiêu cực của đại dịch và từng bước chuyển sang trạng thái bình thường mới, khôi phục và phát triển kinh tế xã hội.

Theo các chuyên gia, trong giai đoạn phục hồi kinh tế cần tập trung bảo vệ doanh nghiệp, đảm bảo nguồn cung lao động.
Trong ảnh: Dây chuyền may xuất khẩu của Công ty TNHH Kwong Lung - Meko.

Chương trình phục hồi và phát triển kinh tế được thực hiện trong giai đoạn 2022-2023, đủ dài để tạo cơ sở phục hồi mạnh mẽ, vững chắc cho nền kinh tế. Theo Bộ trưởng Bộ Kế hoạch và Ðầu tư Nguyễn Chí Dũng, đối tượng của chương trình phục hồi và phát triển kinh tế giai đoạn 2022-2023 là doanh nghiệp, người dân, người lao động để sớm vượt qua khó khăn và phục hồi sau đại dịch. Chương trình phấn đấu đạt mục tiêu tăng trưởng giai đoạn 2021-2025 là 6,5-7%/năm và bao gồm 6 chương trình thành phần. Trong đó, trọng tâm của chương trình tổng thể về phòng, chống dịch COVID-19 và thúc đẩy mở cửa nền kinh tế là “thích ứng an toàn, linh hoạt, hiệu quả với dịch COVID-19”; mở cửa nền kinh tế chắc chắn, ổn định, an toàn; sẵn sàng các kịch bản, phương án, nguồn lực để ứng phó với diễn biến dịch bệnh. Tạo tính chủ động cho doanh nghiệp vừa phòng, chống và thích ứng với dịch bệnh vừa duy trì hoạt động liên tục, ổn định với công suất và chi phí phù hợp. Tìm kiếm, mua, kêu gọi tài trợ trang thiết bị, vật tư y tế thuốc chữa bệnh, sản xuất vaccine trong nước và tiêm chủng. Phấn đấu đến hết quý I-2022, khoảng 80% dân số tiêm đủ 2 mũi vaccine; triển khai tiêm cho trẻ em và nghiên cứu phương án tiêm nhắc lại mũi thứ 3. Ban hành quy định hướng dẫn cụ thể đối với người dân, người lao động đã tiêm vaccine; nới lỏng quy định về phòng, chống dịch khi có thuốc đặc trị COVID-19. Tập trung đầu tư, nâng cao năng lực, khả năng tự chủ của hệ thống y tế, nhất là y tế cơ sở, y tế dự phòng.

Các chương trình thành phần còn lại bao gồm: phục hồi du lịch, kích cầu tiêu dùng trong nước và thúc đẩy xuất khẩu bền vững; phục hồi doanh nghiệp; phát triển kết cấu hạ tầng, khơi thông nguồn lực cho đầu tư; hỗ trợ an sinh xã hội gắn với phát triển thị trường lao động; cải cách thể chế, cải cách hành chính, cải cách thủ tục hành chính, nâng cao năng lực, hiệu quả hoạt động của bộ máy hành chính nhà nước.

Nắm bắt cơ hội chuyển đổi

Các chuyên gia quốc tế đánh giá triển vọng kinh tế trung và dài hạn của Việt Nam khá tích cực. Bà Carolyn Turk, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Thế giới tại Việt Nam, chia sẻ: Khủng hoảng do dịch COVID-19 cũng đem lại cho chúng ta cơ hội xem xét, tìm hiểu những điểm nghẽn về cơ cấu liên quan đến quản lý đầu tư công trong những năm qua, đặc biệt là tăng cường tính linh hoạt cũng như giảm thiểu quy trình phê duyệt mang tính chất quan liêu chồng chéo. Chúng ta có thể bắt đầu xây dựng tương lai ngay từ bây giờ. Các khoản chi của Chính phủ được phân bổ để tái thiết xây dựng đất nước, thực hiện những mục tiêu trung hạn và dài hạn. Và trong chiến lược phát triển quốc gia, Việt Nam có thể trở nên xanh hơn và đổi mới sáng tạo hơn. Ðể xây dựng tương lai ngay từ bây giờ phải nỗ lực lâu dài. Có nhiều việc phải làm nhanh và quan trọng là làm hiệu quả. Việt Nam đã ứng phó hiệu quả với khủng hoảng và đây là khủng hoảng kinh tế lớn nhất từ năm 1986 đến nay. Do đó, cần có những phản ứng cân xứng với mức độ, cấp độ khủng hoảng hiện nay. Ðã đến lúc chúng ta phải suy nghĩ về cải cách thể chế, xác lập những thể chế, định chế mang tính hiện đại.

Ông Andrew Jeffries, Giám đốc Quốc gia Ngân hàng Phát triển châu Á (ADB) tại Việt Nam nhận định: Việt Nam có rất nhiều nỗ lực trong việc tiếp tục đàm phán vaccine, tiêm vaccine cho người dân. Từ nay đến khi vaccine được bao phủ hoàn toàn cần phải có giải pháp cho các vấn đề xã hội, bảo vệ doanh nghiệp, đảm bảo nguồn cung lao động, thúc đẩy quá trình giao thương, tăng cường giải quyết các vấn đề an sinh xã hội, quan tâm nhiều hơn nữa đến các nhóm dễ bị tổn thương. Ðể phục hồi kinh tế trong trung và dài hạn, chúng ta phải có 1 nền kinh tế thân thiện, bền bỉ chống chịu về mặt khí hậu, cải thiện và thúc đẩy các phương tiện và phương thức giao thông, giảm thiểu chi phí vận tải, tăng cường khả năng cạnh tranh của Việt Nam, khai thác nguồn năng lượng sạch. Tăng cường cải cách về mặt thể chế, số hóa, áp dụng giải pháp số trong hoạt động của Chính phủ, doanh nghiệp và trong cả nền kinh tế. Ðây là xu thế mang tính toàn cầu và quá trình chuyển đổi số là ưu tiên của Chính phủ nhất là trong bối cảnh đại dịch toàn cầu.

Thủ tướng Phạm Minh Chính khẳng định: Khôi phục kinh tế phải gắn với công thức “5K, vaccine, công nghệ, ý thức người dân và các biện pháp khác”. Theo Thủ tướng, nền kinh tế vẫn còn nhiều dư địa. Với chính sách tiền tệ, lạm phát đang thấp, tỷ giá ổn định, lãi suất cho vay thấp, tín dụng đang tăng, dự trữ ngoại tệ ổn định. Với chính sách tài khóa, tỷ lệ bội chi, nợ Chính phủ, nợ công trong mức cho phép. Vì vậy cần giữ vững kinh tế vĩ mô, điều chỉnh chính sách tiền tệ và tài khóa hợp lý. Các cân đối lớn vẫn còn dư địa, song cân đối nhưng không được chủ quan. Hỗ trợ khôi phục doanh nghiệp để tăng tổng cung, tổng cầu, nối lại thị trường lao động, giảm chi phí đầu vào, mở rộng thị trường, thúc đẩy các hiệp định thương mại tự do (FTA) song phương và đa phương. Với 17 FTA và hơn 60 thị trường lớn trên thế giới, có rất nhiều dư địa để khai thác. Quan trọng là Chính phủ cùng địa phương bàn với DN tìm biện pháp khôi phục kinh tế trên nguyên tắc “lợi ích hài hòa, rủi ro chia sẻ”. Tập trung chăm lo an sinh xã hội, đảm bảo tinh thần và vật chất cho người dân.

Thủ tướng Phạm Minh Chính: Phải nhận định đây là cơ hội để quản lý sự thay đổi, “biến nguy thành cơ”, phấn đấu vượt qua khó khăn, thách thức, phát huy tinh thần đại đoàn kết toàn dân tộc. Đây còn là cơ hội để cải cách thể chế, cải cách hành chính, chuyển đổi số, thương mại điện tử, cơ hội để xanh hóa nền kinh tế, chuyển đổi năng lượng xanh, sạch, góp phần ứng phó với biến đổi khí hậu…

Bài, ảnh: MINH HUYỀN