Nhờ thực hiện mô hình kinh tế tuần hoàn - không chất thải mà anh Bùi Tiền Giang ở ấp 7, xã Vĩnh Viễn, TP Cần Thơ nâng cao hiệu quả sản xuất, góp phần xây dựng môi trường xanh - sạch, bền vững.

Anh Giang nuôi lươn sinh sản vừa chủ động con giống cho gia đình, vừa cung ứng ra thị trường.

Từ vùng đất phèn đến mô hình kinh tế tuần hoàn

Cách nay hơn 10 năm, vùng đất nơi anh Giang sinh sống vẫn còn nhiễm phèn nặng. Người dân quanh đây chỉ quen với cây mía, cây khóm (những loại cây chịu được phèn). Anh Giang cũng từng làm theo hướng đó, rồi anh cải tạo lại đất của gia đình để trồng lúa, nhưng hiệu quả kinh tế không cao.

Không cam chịu, anh Giang chuyển hướng sang chăn nuôi bò. Khởi nghiệp ban đầu chỉ có 2 con bò, trong đó một con được gia đình vợ hỗ trợ, một con anh tự mua thêm. Anh tận dụng cỏ tự nhiên, rơm rạ làm thức ăn và chủ động học hỏi kỹ thuật chăm sóc để bò sinh trưởng tốt.

Trong quá trình nuôi, anh Giang nhận thấy lượng phân bò thải ra rất lớn nên tìm cách tận dụng. Sau thời gian tìm hiểu, anh bắt đầu nuôi trùn quế bằng phân bò, rồi dùng phân trùn quế để trồng cỏ, tạo nguồn thức ăn xanh cho đàn bò. Từ chất thải tưởng chừng bỏ đi, anh thu được trùn quế vừa là nguồn đạm tự nhiên cho vật nuôi, vừa tạo ra phân bón hữu cơ chất lượng cao. Khi lượng trùn nhiều, anh nảy ra ý tưởng nuôi lươn.

Năm 2017, anh Giang thử nghiệm nuôi 1.000 con lươn trong một hầm. Lứa đầu tiên thành công, anh có lãi khoảng 16 triệu đồng. Nhờ hiệu quả rõ rệt, anh mở rộng lên 2 hầm với số lượng nuôi 8.000 con, khi bán ra thu lợi nhuận hơn 100 triệu đồng. Nhận thấy nhu cầu con giống tăng, anh đầu tư khu nuôi lươn bố mẹ để chủ động nguồn con giống cho gia đình và bán ra thị trường.

Trùn quế trở thành “mắt xích” quan trọng trong mô hình khép kín của anh Giang. Trung bình 1m2 trùn quế cho khoảng 2kg trùn thịt mỗi đợt thu hoạch (mỗi đợt nuôi kéo dài 50-60 ngày). Với 200m2 nuôi trùn quế, anh Giang đồng thời thu hoạch 30-40 tấn phân trùn mỗi năm. Hằng năm, anh Giang thu về cả trăm triệu đồng từ bán trùn thịt và phân trùn quế. Anh Giang cho biết: “Trùn quế là nguồn thức ăn cho lươn ở mọi giai đoạn, nhưng do hàm lượng đạm cao nên chỉ dùng một phần, kết hợp với thức ăn viên để cân đối dinh dưỡng”.

Mỗi năm, gia đình anh Giang cung cấp hàng trăm ngàn con lươn giống ra thị trường. Đầu ra ổn định giúp mô hình phát triển bền vững, tạo động lực để anh tiếp tục mở rộng quy mô, nâng số hầm nuôi lươn bố mẹ từ 14 hầm hiện nay lên 22 hầm trong thời gian tới.

Trên diện tích 1ha, ngoài phần đất thổ cư, anh Giang xây dựng mô hình kinh tế tuần hoàn gồm chuồng nuôi bò, khu trùn quế, khu nuôi lươn sinh sản, nhà ương giống và hồ nuôi lươn không bùn. Phần đất còn lại trồng cỏ, dưới mương thả cá và ốc bươu đen, tạo hệ sinh thái đa tầng khép kín.

Chuồng bò - “điểm khởi đầu” của vòng tuần hoàn có thời điểm anh nuôi đến 30 con, gồm nhiều giống bò lai ngoại nhập, vừa nuôi sinh sản vừa nuôi bò thịt hướng nạc. Anh Giang chia sẻ: “Bê giống tôi bán cho người dân giá 5-6 triệu đồng/con, còn bò đực nuôi thịt bán nên cũng có nguồn thu nhập khá”.

Anh Giang cho biết, phân bò được chuyển sang khu nuôi trùn quế, phần dư thì bón cho cỏ. Nước tiểu bò và nước rửa chuồng được dẫn về hầm biogas tạo khí đốt phục vụ sinh hoạt hằng ngày. Nhờ đó, trang trại luôn sạch, vừa tiết kiệm chi phí, vừa thân thiện với môi trường.

Hiệu quả kinh tế, thân thiện với môi trường

Mỗi năm, ngoài lợi nhuận từ chăn nuôi bò, anh Giang còn có thêm thu nhập bền vững từ các mô hình như nuôi lươn, trùn quế, tận dụng phân trùn, đồng thời thả cá và ốc trong mương. Tổng doanh thu hằng năm đạt từ 300-500 triệu đồng, giúp gia đình anh có cuộc sống sung túc, ngày càng khấm khá.

Thực tế cho thấy, mô hình kinh tế tuần hoàn do anh Giang xây dựng không chỉ giúp giảm mạnh chi phí, mà còn nâng cao hiệu quả kinh tế. Quan trọng hơn, mô hình này còn góp phần tạo dựng môi trường xanh - sạch, không mùi hôi, không phát sinh rác thải nông nghiệp, thân thiện với môi trường. Anh Giang chia sẻ: “Bò ăn cỏ, phân bò nuôi trùn, trùn nuôi lươn, nước thải lại được tận dụng đưa vào hầm biogas để làm chất đốt. Mọi thứ liên kết với nhau, vừa tiết kiệm, vừa hiệu quả”.

Hiện nay, mô hình của anh Giang đang được nhiều người dân đến học hỏi, bởi phù hợp với điều kiện canh tác tại địa phương, giúp nông dân chủ động trước biến đổi khí hậu và những biến động của thị trường. Anh Giang chia sẻ: “Làm nông bây giờ không thể theo cách cũ nữa, phải học cách làm mới, sản xuất sạch, an toàn thì mới có thể phát triển bền vững”.

Bài, ảnh: CẨM LÌNH