Sản lượng tăng (8 tháng năm 2025 tăng 3,5%), tỷ lệ sống cao, tốc độ tăng trưởng nhanh, ít dịch bệnh và đặc biệt là dễ nuôi đạt kích cỡ lớn, mang lại hiệu quả kinh tế cao cho người nuôi... Đó là những kết quả bước đầu, đánh dấu sự trở lại ấn tượng của con tôm sú sau hơn 10 năm bị con tôm thẻ “lấn áp”.

Thu hoạch tôm sú tại xã Liêu Tú, TP Cần Thơ.

Vượt mưa nắng, thắng EHP

Sau đợt nuôi thử nghiệm dòng tôm sú thế hệ mới, ông Võ Văn Phục, Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Thủy sản sạch Việt Nam (Vinacleanfood), nhận xét: “Dòng tôm sú mới của CP (Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P. Việt Nam), dù nuôi với mật độ 30 con/m2 bằng ao đất nhưng tỷ lệ sống rất cao và tôm lớn rất nhanh. Nếu tôm sú này có khả năng kháng tốt với EHP (bệnh vi bào tử trùng) nữa thì người nuôi tôm sẽ có cơ hội làm giàu là rất lớn”. Còn theo giới nuôi tôm lâu năm, những dòng tôm sú thế hệ mới này gần như miễn nhiễm với EHP.

Anh Phạm Văn Hậu ở phường Vĩnh Châu, TP Cần Thơ, khẳng định: “Tôi nuôi tôm sú giống Hawaii + Linh Chi thế hệ mới của Công ty Cổ phần Thủy sản Châu Phi về cỡ 20-25 con/kg là bình thường và hầu như không thấy sự xuất hiện của EHP”.

Không chỉ nuôi được ở mật độ cao, lớn nhanh và có tỷ lệ sống cao, những dòng tôm sú thế hệ mới còn có thể nuôi đạt về kích cỡ lớn. Mới đây, Công ty Cổ phần Chăn nuôi C.P. Việt Nam chính thức xác nhận kỷ lục tôm sú giống CP-Super Monodon do Công ty cung ứng được anh Huỳnh Khánh Lượng ở xã Trần Đề, TP Cần Thơ nuôi đạt 12 con/kg trong 144 ngày. Với kích cỡ này, anh Lượng được thương lái chuyên thu mua tôm tươi sống (tôm ô xy) chào giá đến 380.000 đồng/kg. Còn ở vụ đầu tiên, sau 120 ngày nuôi giống tôm sú Monodon, tôm cũng đạt kích cỡ 24-26 con/kg.

Anh Lượng chia sẻ: “Dù được nuôi trong ao vốn bị nhiễm EHP, phân trắng và bệnh về đường ruột liên tục nhiều vụ trước, nhưng trong suốt chu kỳ nuôi, giống tôm sú Monodon gần như miễn nhiễm với những bệnh trên. Không những vậy, tôm còn đạt tỷ lệ sống cao, tốc độ tăng trưởng nhanh hơn so với những dòng tôm sú trước đây”.

Tại vùng tôm - lúa khu vực Bán đảo Cà Mau, những nông dân nuôi tôm sú cũng đánh giá cao tính hiệu quả của những dòng tôm sú thế hệ mới. Anh Nguyễn Văn Mực ở xã Tây Yên, tỉnh An Giang, chia sẻ: “Tôi nuôi tôm sú theo mô hình tôm - lúa. Mấy năm nay, nhờ sử dụng nguồn tôm giống gia hóa mới nên năng suất, kích cỡ tôm nuôi tăng đáng kể. Đặc biệt, ở vụ nuôi năm 2025, mật độ thả nuôi vẫn như cũ nhưng lợi nhuận đã lên đến 150 triệu đồng/ha, cao gần gấp đôi so với khi nuôi tôm giống cũ.

Còn anh Mã Văn Hồng, Giám đốc Hợp tác xã Nông ngư Hòa Đê ở xã Hòa Tú, TP Cần Thơ, thì cho biết tôm sú thế hệ mới có sức đề kháng rất cao với biến động môi trường và dịch bệnh, nên chỉ cần nuôi với mật độ khoảng 3 con/m², có bổ sung thức ăn và kết hợp với điều kiện thu tỉa, thả bù, thì mỗi khi vụ nuôi thuận lợi, năng suất cũng đạt 1-2 tấn/ha.

Thêm cơ hội cho người nuôi tôm

Vài năm trở lại đây, khi mô hình nuôi tôm thẻ ngày càng khó khăn, diện tích nuôi tôm sú đang dần tăng trở lại, nhờ sự góp mặt của những dòng tôm sú gia hóa thế hệ mới. Điểm nổi trội của những dòng tôm sú này là có tốc độ tăng trưởng nhanh, tỷ lệ phân đàn thấp và chống chịu tốt với bất lợi môi trường. Sự chuyển đổi này đã đưa sản lượng tôm sú trong 8 tháng đầu năm 2025 đạt hơn 184.100 tấn, tăng 3,5% so với cùng kỳ. Việc gia tăng sản lượng của tôm sú phần nào cho thấy mô hình nuôi tôm sú đang dần đáp ứng sự kỳ vọng của người nuôi tôm.

Theo ông Hồ Quốc Lực, Chủ tịch HĐQT Công ty Cổ phần Thực phẩm Sao Ta, dù sản lượng tôm sú chỉ chiếm khoảng 1/3 sản lượng tôm nước lợ nhưng cũng tạo nên một lợi thế nhất định cho ngành tôm Việt Nam, khi giúp các doanh nghiệp đáp ứng được yêu cầu của các nhà nhập khẩu trong việc đa dạng nguồn cung ứng.

Là một nhà khoa học đến từ Đại học Tasmania (Úc), TS Hoàng Tùng cho rằng, với điều kiện đặc thù tại các vùng nuôi, các địa phương nên phát triển một cách song hành giữa nuôi thâm canh, siêu thâm canh tôm thẻ với nuôi tôm sú bán thâm canh, quảng canh hay quảng canh cải tiến; trong đó có mô hình nuôi tôm sú sinh thái/hữu cơ là rất phù hợp.

TS Trần Đình Luân, Cục trưởng Cục Thủy sản và Kiểm ngư, nhấn mạnh: “Muốn phát triển tốt và có hiệu quả, nghề nuôi tôm sú theo chuẩn quốc tế gắn với xây dựng thương hiệu tôm Việt Nam, dứt khoát phải tổ chức lại sản xuất và thực hiện tốt khâu liên kết chuỗi. Vấn đề tiếp theo là công tác chuyển giao khoa học công nghệ cần thay đổi nội dung phương thức tập huấn, đào tạo để làm sao trong thời gian ngắn nhất chúng ta có thể xây dựng được thương hiệu tôm quốc gia”.

Hiện nay, mặc dù xu thế tiêu dùng thế giới chuyển sang sử dụng tôm thẻ nhiều hơn nhờ lợi thế giá rẻ nhưng do không còn nhiều nước nuôi tôm sú nên nguồn cung cũng hạn chế. Nhu cầu tôm sú từ thị trường nội địa cũng như thị trường xuất khẩu gần như Trung Quốc cùng một số thị trường lớn khác ngày càng cao sẽ là lợi thế không nhỏ cho sự trở lại của con tôm sú thế hệ mới. Điều này cũng đồng nghĩa với cơ hội nâng cao hiệu quả từ nghề nuôi tôm sú của cư dân vùng ĐBSCL nói riêng và cả nước nói chung sẽ ngày một lớn hơn.

Bài, ảnh: HOÀNG NHÃ