Theo các nhà khoa học Mỹ, yếu tố tâm lý đóng vai trò cực kỳ quan trọng trong việc chăm sóc và bảo vệ sức khỏe. Bằng chứng là nhiều nghiên cứu dài hạn gần đây đã chỉ ra mối quan hệ giữa thái độ lạc quan với giảm nguy cơ phát triển bệnh tim mạch, bệnh mãn tính và tăng thêm tuổi thọ. 

Trước tình huống khó khăn, người lạc quan luôn có suy nghĩ và cách xử trí tích cực.

Cụ thể như công trình phân tích 15 nghiên cứu tiến hành đối với gần 230.000 người, công bố trên Tạp chí Jama Network Open hồi tháng 9-2019, Tiến sĩ Alan Rozanski và các cộng sự phát hiện rằng những người được đánh giá là lạc quan có nguy cơ bị đau tim, các sự cố tim mạch và tỷ lệ tử vong đều thấp hơn so với người bi quan.

“Trong từng trường hợp, sự lạc quan và giảm nguy cơ mắc bệnh đều có liên hệ chặt chẽ với nhau. Người lạc quan có xu hướng chăm sóc sức khỏe bản thân tốt hơn. Họ tập thể dục nhiều hơn, ăn uống lành mạnh hơn và ít hút thuốc”- ông Rozanski dẫn chứng. Hơn nữa, yếu tố tâm lý cũng tác động cơ chế sinh học. Cụ thể, tâm trạng hay bi quan khiến cơ thể tràn ngập các hoóc-môn tổn hại sức khỏe như cortisol và norepinephrine, gia tăng tình trạng viêm và thúc đẩy các bất thường về chuyển hóa như bệnh tiểu đường. Thái độ tiêu cực này cũng dễ dẫn đến trầm cảm, một yếu tố nguy cơ của bệnh tim mạch.

Chuyên gia tâm lý Julia K Boehm tại Đại học Chapman cho biết thái độ lạc quan giúp tăng cường khả năng giải quyết vấn đề. Nó giúp mọi người đương đầu với những thách thức và quyết tâm theo đuổi mục tiêu mong muốn. Trái lại, người bi quan thường không nhìn thấy triển vọng tương lai, dẫn tới lo âu, căng thẳng và kích hoạt phản ứng “đánh hay tránh” trong hệ thống cơ thể, về lâu dài sẽ làm hao mòn thể chất. Trước đó, Boehm và nhóm cộng sự đã tìm hiểu mối liên hệ giữa lạc quan với 3 hành vi ảnh hưởng sức khỏe – gồm hoạt động thể chất, chế độ ăn uống và hút thuốc. Họ nhận thấy những người lạc quan hơn có xu hướng thực hiện các thói quen có lợi hơn cho sức khỏe.

Trong khi đó, nhóm nghiên cứu của chuyên gia tâm lý Lewina O Lee tại Đại học Boston cho hay những người có mức độ lạc quan cao hơn còn có thể sống thọ hơn. Kết luận này được đưa ra sau khi phân tích dữ liệu y tế của các tình nguyện viên (cả nam và nữ) tham gia trong 2 nghiên cứu lớn tại Mỹ. Trong nhóm lạc quan nhiều nhất, phụ nữ có hơn 50% cơ hội và nam giới có hơn 70% cơ hội sống qua tuổi 85. Theo bà Lee, người lạc quan có thể tự điều chỉnh và phản ứng trước hoàn cảnh khó khăn theo những cách ít căng thẳng hơn. Họ cũng dễ đối mặt với thực tế và kiên trì nỗ lực vượt qua những trở ngại trong cuộc sống, thay vì nghĩ rằng bản thân bất lực trước hoàn cảnh bất lợi.

Để thay đổi lăng kính của những người bi quan “mãn tính”, Tiến sĩ Rozanski cho rằng nên áp dụng liệu pháp hành vi nhận thức - phương pháp được chứng minh hỗ trợ phát triển kỹ năng đối phó khó khăn tốt hơn và chống lại suy nghĩ tiêu cực. “Không bao giờ là quá sớm hoặc quá muộn để tăng cường sự lạc quan. Từ thanh thiếu niên đến những người ở độ tuổi 90, tất cả đều có thể đạt được kết quả sức khỏe tốt hơn nếu có sự lạc quan” - ông Rozanski khẳng định.    

AN NHIÊN (Theo NYT)