Hôm 2-11, quân đội Ðức đã vinh danh Thủ tướng sắp mãn nhiệm Angela Merkel bằng buổi “Ðại quân nhạc” - nghi lễ cao nhất dành cho một đối tượng dân sự, khép lại 16 năm nữ chính trị gia xuất thân từ Ðông Ðức dẫn dắt đầu tàu kinh tế châu Âu.
Bà Merkel tại lễ tri ân do quân đội tổ chức.
Hãy tin tưởng lẫn nhau
Trong bài phát biểu đầy cảm xúc, Thủ tướng Merkel cho biết những năm lãnh đạo nước Ðức là khoảng thời gian đáng trân trọng nhưng cũng “thử thách” về mặt cá nhân lẫn chính trị. Nhìn lại 4 nhiệm kỳ đã qua, bà Merkel gửi lời cảm ơn chân thành tới người dân Ðức kèm thông điệp kêu gọi họ tiếp cận cuộc sống bằng trái tim, nhìn thế giới từ quan điểm của người khác và lạc quan về tương lai đất nước.
Bà cũng đề cập tầm quan trọng của hợp tác quốc tế trong giải quyết nhiều cuộc khủng hoảng mà thế giới đã đối mặt, cũng như thành tựu mà Ðức đạt được trong tiến trình ủng hộ dân chủ. Trong hai năm COVID-19 bùng phát, nữ chính trị gia 67 tuổi cho biết dịch bệnh đã chứng tỏ niềm tin vào các chính trị gia, vào khoa học, truyền thông và tranh luận xã hội quan trọng thế nào. Qua đây, bà gửi lời cảm ơn nhân viên tuyến đầu vì những cống hiến trong cuộc chiến chống COVID-19; đồng thời kêu gọi đẩy lùi thái độ phủ nhận sự thật khoa học, nỗ lực sử dụng thuyết âm mưu và kích động lòng thù hận như công cụ hợp pháp để đạt lợi ích.
Kết thúc bài phát biểu, Thủ tướng Merkel cho biết chính phủ tiếp theo có trọng trách giải quyết những thách thức mà quốc gia đang đối mặt, từ đó định hình tương lai nước Ðức. “Vì điều đó, tôi cầu chúc cho người kế nhiệm Olaf Scholz và chính phủ mới tất cả những gì tốt nhất, may mắn và nhiều thành công” - bà
Merkel nói.
Người định nghĩa nước Đức hiện đại
Angela Merkel là thủ tướng xuất thân từ Ðông Ðức đầu tiên của đất nước. Thời trẻ, bà được đào tạo như một nhà khoa học và lấy bằng tiến sĩ hóa học lượng tử trước khi dấn thân vào chính trị sau thời điểm Bức tường Berlin sụp đổ vào năm 1989.
Phát biểu khi trao quyết định miễn nhiệm chức vụ cho Thủ tướng Merkel hồi tháng 10, Tổng thống Ðức Frank-Walter Steinmeier mô tả giai đoạn bà Merkel nắm quyền là một trong những “thời kỳ vĩ đại nhất trong lịch sử nước Ðức hiện đại”, xác định hình ảnh quốc gia Tây Âu trên thế giới cũng như cho cả một thế hệ người Ðức trẻ tuổi.
Chung quan điểm, cựu Thủ tướng Anh Tony Blair cho rằng bà Merkel đã định nghĩa nước Ðức ngày nay, nhưng không phải về thời gian nắm quyền lâu bậc nhất châu Âu mà là tinh thần do chính bà đại diện: bình tĩnh, lý trí, có chừng mực và đảm bảo, coi trọng cải cách và hợp tác xuyên biên giới, giúp Ðức đạt nhiều thành quả được thế giới ghi nhận. Theo ông, bà Merkel trong 16 năm đã vượt qua khủng hoảng tài chính, mối đe dọa của chủ nghĩa dân túy, vấn đề người tị nạn, cuộc “ly hôn” lịch sử giữa Anh - Liên minh châu Âu (EU) và hiện nay là đại dịch COVID-19. Sự quản lý chiến lược của bà với nước Ðức nói riêng và đóng góp sâu rộng vào các vấn đề châu Âu nói chung là nền tảng của sự ổn định trong giai đoạn thay đổi sâu sắc và đầy thách thức.
Giữ vững châu Âu
Nói về sự nghiệp của bà Merkel, nhiều người sẽ nhớ đến vị Thủ tướng với khả năng quản lý khủng hoảng, tính thực dụng và nghiêm túc. Tuy nhiên, cựu Chủ tịch Ủy ban châu Âu Jose Manuel Barroso cho biết ông nhìn thấy ở bà sự chân thành, lòng nhân ái và quan trọng nhất là tình cảm, nỗ lực ủng hộ EU cùng khu vực đồng euro. Trên thực tế, di sản của bà Merkel đối với châu Âu là chèo lái giúp EU vượt qua nguy cơ tan rã vào những thời điểm cực kỳ khó khăn. Ðặc biệt trong quan hệ với Nga, Berlin từng bị chỉ trích vì lợi ích kinh tế mà ảnh hưởng đến lập trường đối với Mát-xcơ-va. Nhưng người ta cũng thừa nhận bà Merkel luôn có thái độ đúng đắn khi cần thiết và cực kỳ kiên định trong các vấn đề mang tính nguyên tắc.
Cùng thời với bà Merkel, cựu Thủ tướng Ý Romano Prodi nhớ lại lần cuối gặp nữ lãnh đạo này là vào năm 2018 khi bà được trao tặng “Ngọn đèn hòa bình” vì những công lao trong gìn giữ hòa bình ở châu Âu. Ngoài thừa nhận sự thống trị của nền kinh tế Ðức đối với lục địa già, ông Prodi cho rằng Berlin dưới thời Thủ tướng Merkel còn thành công trong vai trò hòa giải và đoàn kết giữa các đối tác châu Âu; đảm bảo cân bằng lợi ích quốc gia với yêu cầu khu vực.
MAI QUYÊN (Theo Guardian, CNN)