Thủ tướng Taro Aso ngồi lặng lẽ (hàng đầu, bên trái), trong khi các hạ nghị sĩ bàn bạc về kiến nghị bất tín nhiệm chống lại ông hôm 14-7. Ảnh: AP

Nhờ liên minh cầm quyền chiếm đa số tại Hạ viện nên kiến nghị bất tín nhiệm chống lại Thủ tướng Taro Aso của đảng Dân chủ (DPJ) đối lập đã bị bác bỏ hôm 14-7. Tuy nhiên, nội bộ đảng Dân chủ Tự do (LDP) của ông Aso đang chia rẽ sâu sắc. Các nhà lãnh đạo LDP lo sợ đảng này sẽ thất bại trong cuộc tổng tuyển cử vào ngày 30-8 tới, sau hơn nửa thế kỷ gần như xuyên suốt điều hành đất nước. Thế nên một số nghị sĩ LDP đã công khai kêu gọi Thủ tướng Aso từ chức, mở đường cho một nhân vật khác lãnh đạo đảng này trong cuộc bầu cử sắp tới.

Trong cuộc họp Đại hội đồng LDP hôm 14-7, cựu Tổng thư ký Hidenao Nakagawa đã nói thẳng với Thủ tướng Aso rằng ông nên từ chức. Tuy có một số thành viên đứng về phía ông Nakagawa, nhưng nhiều nghị sĩ khác cho rằng sẽ là sai lầm lớn nếu chọn lãnh đạo mới vào thời điểm hiện nay, nhất là khi ông Aso đã là thủ tướng thứ tư của Nhật kể từ cuộc tổng tuyển cử tháng 9-2005 tới nay. Cử tri sẽ không ấn tượng gì nếu LDP có thêm sự thay đổi người đứng đầu lần nữa.

Cũng trong cuộc họp, Chủ tịch Hội đồng chiến lược bầu cử của LDP Makoto Koga đã tuyên bố từ chức để nhận trách nhiệm về việc đảng này thất bại trong cuộc bầu cử hội đồng thành phố Tokyo hôm 12-7. Thủ lĩnh LDP ở Thượng viện Hidehisa Otsuji cũng cho biết sẽ từ chức nếu các nhà lãnh đạo đảng phải chịu trách nhiệm khi LDP lần đầu tiên trong 4 thập niên qua để mất thế đa số tại hội đồng thủ đô.

Dù Thủ tướng Aso tuyên bố sẽ không có việc bầu chọn lãnh đạo mới cho LDP trước ngày 30-8, nhưng dường như giờ đây quyết định không còn hoàn toàn tùy thuộc vào ông. Gần đây, trên các phương tiện truyền thông xứ hoa anh đào đã xuất hiện một số gương mặt được cho là có khả năng thay thế ông Aso. Chẳng hạn như Bộ trưởng Y tế, Lao động và Phúc lợi xã hội Yochi Masuzoe, cựu Bộ trưởng Giao thông Nobuteru Ishihara, Bộ trưởng Nông nghiệp Shigeru Ishiba, nữ Bộ trưởng Quốc phòng đầu tiên của Nhật (năm 2007) Yurio Koike, Chánh văn phòng nội các Seiko Noda... Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng khó có nhân vật nào đủ khả năng vực dậy sự ủng hộ của cử tri đối với LDP.

Kết quả một cuộc thăm dò dư luận được công bố ngày 14-7 của Nhật báo Yomiuri cho thấy tỷ lệ ủng hộ nội các của ông Aso đã sụt xuống mức 18,6%, trong khi tỷ lệ không ủng hộ tăng lên 72,1%. Còn theo các cuộc thăm dò vài ngày trước đó, tỷ lệ ủng hộ LDP là 23%, chỉ nhỉnh hơn một nửa so với 41% dành cho DPJ.

Lãnh đạo thì mất uy tín, nội bộ đảng thì lủng củng, chia rẽ sâu sắc, các nhà phân tích thận trọng nhất cũng phải đặt câu hỏi: phải chăng LDP sắp hết thời?!

N. KIỆT (Theo Reuters, AFP, Washingtonpost)