Lầu Năm Góc cảnh báo rằng ISIS-K, nhánh của tổ chức tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS) tại Afghanistan, có đủ khả năng thực hiện các vụ tấn công vào Mỹ ngay trong năm tới.

Các tay súng ISIS-K tại trại huấn luyện Sheikh Jalaluddin ở Afghanistan. Ảnh: Asia Times

"ISIS-K và al Qaeda đều muốn tiến hành các chiến dịch ra bên ngoài, bao gồm việc chống lại Mỹ. Hiện cả hai nhóm này không có năng lực thực hiện. Nhưng chúng ta có thể thấy ISIS-K tạo ra khả năng đó trong khoảng từ 6-12 tháng. Nhóm khủng bố al Qaeda sẽ cần 1-2 năm để tái thiết hoạt động tấn công”, Thứ trưởng Quốc phòng Mỹ phụ trách về chính sách Colin Kahl nói trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện hôm 26-10.

Thứ trưởng Kahl cho biết vẫn chưa rõ liệu Taliban có đủ sức chống IS hay không trong bối cảnh Mỹ đã rút quân khỏi Afghanistan hồi tháng 8 vừa rồi. ISIS-K vốn là kẻ thù “không đội trời chung” của Taliban. Trong khi đó, al Qaeda ở Afghanistan lại là “một vấn đề phức tạp hơn” bởi tổ chức khủng bố quốc tế này có liên hệ chặt chẽ với Taliban, một trong những nguyên nhân chính dẫn tới việc Mỹ mở chiến dịch quân sự can thiệp vào quốc gia Tây Nam Á năm 2001.

Ðây không phải lần đầu giới chức Mỹ lên tiếng lo ngại về các nhóm cực đoan ở Afghanistan. Khi điều trần trước Ủy ban Quân vụ Thượng viện hồi cuối tháng 9, Chủ tịch Hội đồng Tham mưu trưởng liên quân Mỹ Mark Milley nhận định mối đe dọa khủng bố hiện nay từ Afghanistan thấp hơn so với thời điểm xảy ra vụ khủng bố 11-9-2001. Tuy nhiên, ISIS-K hoặc al Qaeda có thể tái tập hợp lực lượng trong thời gian từ 6-36 tháng, lợi dụng khoảng trống an ninh để có thể huấn luyện và trang bị.

Mỹ khó chống khủng bố ở Afghanistan

Các quan chức Mỹ cảnh báo rằng việc xác định và ngăn chặn các tổ chức khủng bố như al Qaeda và IS là cực kỳ khó khăn nếu không có bộ binh tại Afghanistan. Mỹ vẫn chưa đạt được thỏa thuận với các nước láng giềng của Afghanistan để triển khai lực lượng phục vụ cho nỗ lực chống khủng bố. Hiện chính quyền Washington tìm cách thu thập thông tin tình báo và tấn công chống khủng bố ở Afghanistan từ một nước lân cận. Theo đó, Mỹ đang sử dụng không phận của Pakistan để điều máy bay không người lái sang Afghanistan bắn phá các mục tiêu của al Qaeda, IS và hai nước đang đối thoại để duy trì tuyến đường này.

ISIS-K chịu trách nhiệm cho cái chết của hàng ngàn người kể từ khi được thành lập năm 2015. Chúng thường sử dụng phương thức đánh bom tự sát để gây thương vong lớn, chẳng hạn vụ đánh bom liều chết của ISIS-K hồi cuối tháng 8 đã cướp đi sinh mạng của 13 lính Mỹ và hơn 150 dân thường Afghanistan ở thủ đô Kabul. Trong 4 tháng đầu năm nay, nhánh khét tiếng của IS đã phát động 77 cuộc tấn công. Giới phân tích chống khủng bố ước tính ISIS-K hiện còn khoảng 1.500-2.000 tay súng, chỉ bằng phân nửa so với mức cao nhất vào năm 2016, sau khi nhiều thủ lĩnh của nhóm bị Mỹ tiêu diệt. Tuy nhiên từ tháng 6-2020, ISIS-K có thủ lĩnh mới đầy tham vọng là Shahab al-Muhajir, người đang nỗ lực chiêu mộ các thành viên Taliban bất mãn và phần tử cực đoan khác. Do vậy, quân số của nhóm này có thể sớm tăng thêm.

Hồi năm 2018, ISIS-K từng được xếp là tổ chức khủng bố đáng sợ thứ tư trên thế giới khi giết chết hơn 1.000 người. Có những bằng chứng cho thấy nhóm này nhận được chỉ đạo và hỗ trợ tài chính từ IS với số tiền lên tới 100 triệu USD.

Theo Liên Hiệp Quốc, vài tháng trước khi Mỹ rút quân, 8.000-10.000 tay súng từ Trung Á, Bắc Caucasus (Nga), Pakistan và vùng Tân Cương ở miền Tây Trung Quốc đã tràn vào Afghanistan. Hầu hết số tay súng này có liên hệ với Taliban hoặc al Qaeda và một phần nhỏ trong đó theo ISIS-K.

HẠNH NGUYÊN (Theo CNN, Reuters)