MAI QUYÊN (Theo NYT, CNN)

Theo Hãng tin CNN, Tổng thống Mỹ Joe Biden và đội ngũ cố vấn đã thảo luận với các quan chức quân sự hàng đầu về những lựa chọn tăng cường cấp độ quân đội Mỹ ở Baltic và Ðông Âu trong bối cảnh khủng hoảng ở Ukraine ngày càng leo thang.

Nga tập trận sát sườn Ukraine. Ảnh: Russian Defence Ministry

Tại cuộc họp ngày 23-1, Tổng thống Biden được thông báo tóm tắt về tình hình các hoạt động của Nga ở khu vực biên giới giáp Ukraine bên cạnh những nỗ lực ngoại giao của Mỹ nhằm giảm leo thang căng thẳng. Các quan chức cũng cập nhật thông tin tình báo mới nhất về tiến trình đàm phán với đồng minh xung quanh những biện pháp răn đe phối hợp, cũng như kế hoạch ứng phó nếu Nga tấn công Kiev. Trong một cảnh báo, Tổng thống Biden tái khẳng định Mát-xcơ-va sẽ đối mặt “những hậu quả nghiêm trọng” nếu tiến hành can thiệp quân sự vào Ukraine.

Trước đó, CNN cho biết Lầu Năm Góc đã phác thảo hàng loạt phương án tăng cường hiện diện quân sự của Mỹ ở Ðông Âu và Tổng thống Biden dự kiến sớm đưa ra quyết định trong tuần này. Một trong số những lựa chọn đang được xem xét là điều động từ 1.000 tới 5.000 quân để hỗ trợ các đồng minh Ðông Âu và khu vực Baltic, cũng như sẵn sàng cho nhiệm vụ sơ tán công dân Mỹ khi cần. Với mục tiêu “đáp ứng khả năng” mà các đồng minh thuộc Tổ chức Hiệp ước Bắc Ðại Tây Dương (NATO) ở khu vực đang yêu cầu, lực lượng Mỹ có thể hoạt động đơn phương hoặc dưới cơ cấu chỉ huy hiện có của NATO. Ngoài ra, một quan chức quốc phòng cho biết các lực lượng đặc biệt của Mỹ vẫn tiếp tục hỗ trợ huấn luyện bộ phận tác chiến của Ukraine nhằm thúc đẩy ổn định khu vực.

Trong diễn biến liên quan, Ukraine đầu tuần này đã nhận được chuyến hàng cung cấp vũ khí sát thương thứ 2 từ Mỹ trong gói hỗ trợ an ninh trị giá 200 triệu USD nhằm giúp quốc gia Ðông Âu tăng cường năng lực phòng thủ trước cái gọi là mối đe dọa tiềm tàng về một cuộc tấn công của Nga. Hiện Nga duy trì khoảng 125.000 quân ở sát biên giới Ukraine, nhưng phủ nhận đang lên kế hoạch cho bất kỳ cuộc tấn công nào. Thay vào đó, Ðiện Kremlin bày tỏ quan ngại trước một số thông tin cho thấy Mỹ và các đồng minh NATO “tranh thủ” tăng cường khí tài quân sự trong khu vực.

Tuần rồi, lô viện trợ vũ khí sát thương đầu tiên của Mỹ đã đến Kiev chỉ vài giờ sau khi hai ngoại trưởng Nga - Mỹ có cuộc thảo luận “thẳng thắn” để giảm nguy cơ xảy ra xung đột trên quy mô rộng. Cùng với Mỹ, Anh cũng thông báo gửi vũ khí và cử thêm quân nhân giúp huấn luyện lực lượng Ukraine. Luân Ðôn còn có bước đi bất thường khi cáo buộc Ðiện Kremlin muốn đưa một gương mặt thân Nga lên lãnh đạo chính quyền Kiev. Hà Lan, Estonia, Latvia và Litva cũng đưa vũ khí hoặc cam kết viện trợ tương tự cho Ukraine. Về phần Ðức, chính quyền tân Thủ tướng Olaf Scholz đã từ chối gửi thêm khí tài tới Ukraine vì cho đây là hành động “vô ích”. Thay vào đó, Berlin sẽ đóng góp các nguồn lực y tế.

Mỹ bác khả năng “trừng phạt” phủ đầu Nga

Các chuyến hàng viện trợ vũ khí được đưa đến Ukraine trong bối cảnh Nhà Trắng liên tục phát đi thông điệp cảnh báo, rằng bất kỳ đơn vị Nga nào vượt qua biên giới Ukraine sẽ cấu thành một cuộc xâm lược và Ðiện Kremlin sẽ đối mặt phản ứng đáp trả nghiêm trọng từ Mỹ cùng đồng minh. Tuy nhiên, ưu tiên của Washington hiện nay vẫn là tìm cách thuyết phục Nga giảm nguy cơ xung đột bằng con đường ngoại giao.

Quan điểm này của chính quyền Tổng thống Biden được thể hiện qua tuyên bố của Ngoại trưởng Blinken, trong đó bác bỏ lời kêu gọi của các nhà lập pháp bảo thủ về việc Mỹ cần thể hiện chủ trương cứng rắn bằng cách áp đặt các biện pháp trừng phạt mới trước khi Nga tiến hành bất kỳ hành động xâm lược nào. Theo ông Blinken, Nhà Trắng đang làm việc với châu Âu về các biện pháp trừng phạt có thể gây ảnh hưởng đến Ðiện Kremlin, từ đó ngăn Mát-xcơ-va thực hiện các hành động gây hấn. Nếu kích hoạt từ bây giờ, các biện pháp phủ đầu sẽ mất tác dụng răn đe và chỉ làm suy yếu vị thế của các đồng minh.

Bình luận của Ngoại trưởng Blinken được đưa ra khi Bộ Ngoại giao thông báo sơ tán tất cả người nhà nhân viên Ðại sứ quán Mỹ ở Ukraine. Nhân viên không thiết yếu ở đại sứ quán, thậm chí toàn bộ công dân Mỹ cũng được đề nghị cân nhắc rời khỏi quốc gia Ðông Âu và chi phí sẽ do chính phủ tài trợ, thông báo cho biết thêm.

CSTO chỉ trích các hoạt động của NATO gần biên giới khối này  

Trả lời phỏng vấn của kênh truyền hình ONT (Belarus) ngày 23-1, Tổng Thư ký Tổ chức Hiệp ước an ninh tập thể (CSTO) Stanislav Zas cho rằng hoạt động quân sự của các nước thành viên NATO gần biên giới của CSTO ở Ðông Âu không góp phần tăng cường an ninh trong khu vực. Tổng Thư ký CSTO nhấn mạnh đây thực sự là nguy cơ, vì vậy, cần giảm mức độ đối đầu, căng thẳng, hoạt động quân sự hiện nay và tìm kiếm các cách thức khác để đảm bảo an ninh.