MAI QUYÊN (Theo Nikkei Asia)

Do doanh số bán lẻ sụt giảm tại Trung Quốc, Samsung, Hyundai Motor cùng nhiều doanh nghiệp lớn khác của Hàn Quốc bắt đầu chuyển nguồn đầu tư sang Mỹ. Xu hướng này nhận được ủng hộ từ chính quyền tân Tổng thống Yoon Suk-yeol nhằm tăng cường quan hệ với Washington.

Tổng thống Mỹ Biden (phải) gặp gỡ Chủ tịch Hyundai Motor Chung Eui-sun. Ảnh: Reuters

Trong chuyến thăm Hàn Quốc vừa kết thúc, Tổng thống Mỹ Joe Biden ngày 22-5 có buổi gặp gỡ Chủ tịch Hyundai Motor Chung Eui-sun để lắng nghe kế hoạch xây dựng nhà máy sản xuất xe điện mới của Hyundai tại Mỹ. Theo thông tin công bố trước đó, chaebol lớn bậc nhất Hàn Quốc sẽ đầu tư 5,5 tỉ USD để mở khu phức hợp lắp ráp xe điện và sản xuất pin EV tại bang Georgia, hứa hẹn tạo ra 8.500 việc làm và tạo động lực lớn hơn cho kế hoạch của chính quyền Tổng thống Biden chuyển từ xe xăng sang xe điện. Tại cuộc gặp, ông Chung cũng trình bày lộ trình hợp tác giữa hãng này với các doanh nghiệp xứ cờ hoa trong các lĩnh vực công nghệ đa dạng như robot, xe tự hành, “taxi bay” và trí tuệ nhân tạo.

Tối cùng ngày, Chủ tịch Hyundai đã cùng Phó Chủ tịch Samsung Electronics Lee Jae-yong, các giám đốc điều hành từ SK Group, LG và Lotte cũng như đại diện một số công ty khác dự bữa tiệc tối chào mừng Tổng thống Biden, thể hiện sự ủng hộ đối với hợp tác Mỹ - Hàn về an ninh kinh tế. Trước đó, giám đốc điều hành của 5 tập đoàn lớn nhất Hàn Quốc cùng Qualcomm, Google, GE và nhiều doanh nghiệp Mỹ khác đã có cuộc họp bàn tròn với Bộ trưởng Công nghiệp Hàn Quốc Lee Chang-yang và Bộ trưởng Thương mại Mỹ Gina Raimondo. Nội dung cuộc họp tập trung vào biện pháp mở rộng thương mại và đầu tư, tăng cường hợp tác trong chuỗi cung ứng.

Doanh nghiệp Hàn “thoát” khỏi Trung Quốc

Thời hoàng kim, các doanh nghiệp Hàn Quốc nắm giữ thị phần lớn về chip, màn hình, thép và đóng tàu tại Trung Quốc. Ngân hàng Xuất nhập khẩu Hàn Quốc dẫn số liệu năm 2013 cho thấy, doanh số bán hàng của những công ty như Samsung, Hyundai Motor, Kia Motors và LG tại Trung Quốc đạt 250 tỉ USD, cao gấp đôi so với nguồn thu họ kiếm được ở Mỹ.

Nhưng từ giữa những năm 2010, các đối thủ nội địa như Huawei, Oppo, Xiaomi bắt đầu trỗi dậy dưới sự hỗ trợ của Chính phủ Trung Quốc, làm thu hẹp thị phần điện thoại thông minh, màn hình và ô tô của các công ty Hàn khi doanh số giảm một nửa so với mức đỉnh. Theo số liệu từ Liên đoàn các ngành công nghiệp Hàn Quốc (FKI), năm 2020 doanh thu bán hàng tại Trung Quốc của 30 trong số 100 công ty hàng đầu Hàn Quốc đứng ở mức 101 tỉ USD, giảm 6,9% so với năm 2016. Ngược lại, doanh số bán hàng của họ ở Mỹ trong cùng năm tiếp tục tăng và vượt qua thị phần Trung Quốc.

Trước tình hình kinh doanh ảm đạm, các chaebol Hàn Quốc bắt đầu rút dần dây chuyền sản xuất khỏi đại lục trong nỗ lực giảm sự phụ thuộc quá lớn vào Trung Quốc, vốn khiến họ dễ tổn thương khi nhiều khó khăn ập đến cùng lúc: sự cạnh tranh đến từ các công ty địa phương, căng thẳng địa chính trị và những cơn gió ngược của nền kinh tế thế giới. Samsung là công ty kích hoạt xu hướng này với quyết định đóng cửa nhà máy sản xuất màn hình tivi tinh thể lỏng ở Thâm Quyến vào tháng 4-2018. Tính đến năm 2020, số chi nhánh của các công ty Hàn tại Trung Quốc giảm gần 7% so với 4 năm trước.

Cùng với làn sóng rút khỏi Trung Quốc, nhiều công ty Hàn bắt đầu chuyển địa bàn hoạt động sang Mỹ. Ðơn cử như Samsung, công ty này đang triển khai dự án xây dựng nhà máy bán dẫn trị giá 17 tỉ USD ở bang Texas. LG và SK cũng gấp rút mở cơ sở sản xuất pin xe điện để bảo vệ thị phần trên toàn cầu. Vào năm 2025, 3 công ty LG Energy Solution, SK Innovation và Samsung SDI dự kiến có 12 nhà máy liên doanh sản xuất pin ở Bắc Mỹ, bao gồm hợp tác với các nhà sản xuất ô tô Mỹ. Năm ngoái, hai tập đoàn sản xuất vật liệu pin là Posco và Lotte Chemical cũng theo chân các nhà sản xuất pin đến Mỹ, mở đường cho chuỗi cung ứng pin của nhóm doanh nghiệp Hàn.

Theo các nhà phân tích, xu hướng các chaebol Hàn nghiêng về phía Mỹ được dự báo nhận sự hỗ trợ từ lãnh đạo mới ở Nhà Xanh. So với chính sách ngoại giao cân bằng quan hệ với Mỹ - Trung của người tiền nhiệm Moon Jae-in, tân Tổng thống Yoon sau khi nhậm chức đã cam kết tăng cường quan hệ hơn nữa với Washington. Diễn biến này phù hợp với nỗ lực của chính quyền Tổng thống Biden tăng cường hợp tác với các đồng minh nhằm đảm bảo chuỗi cung ứng cho các mặt hàng chiến lược như chip và pin, từ đó giúp Mỹ ngăn bước tiến của Trung Quốc trong các lĩnh vực trụ cột nền kinh tế.