Kathryn Bigelow (trái) – Nữ đạo diễn đầu tiên đoạt giải Oscar "Đạo diễn xuất sắc nhất" với tác phẩm "The Hurt Locker"

Mùa giải điện ảnh sắp đến gần, cái tên Angelina Jolie lại được nhiều người kỳ vọng, bởi rất lâu rồi làng điện ảnh mới có nữ đạo diễn tạo dựng được danh tiếng. Trong lịch sử Oscar chỉ có 4 nữ đạo diễn được đề cử nhưng chỉ duy nhất Kathryn Bigelow chiến thắng. Nếu Angelina Jolie có tên trong danh sách đề cử Oscar 2015, hẳn sẽ là tin tức được nhiều người quan tâm, bởi nó góp phần khẳng định vai trò của nữ đạo diễn trong nền công nghiệp điện ảnh khắt khe của Hollywood.

Năm 2013, trong số 250 phim đạt doanh thu cao nhất thì số phim của đạo diễn nữ chỉ chiếm 6%. Con số này phản ánh thực tế tỷ lệ đạo diễn nam thành công lớn hơn nữ rất nhiều. Một vài nguyên nhân phân tích đưa ra, trong đó nhấn mạnh đến việc phân biệt giới tính, hay đặt nghi vấn về chất lượng phim qua cách xử lý của nữ đạo diễn. Trên thực tế, Hollywood vẫn có đạo diễn nữ chắc tay, thành công với những bom tấn. Chẳng hạn "Frozen" – phim hoạt hình có doanh thu cao nhất mọi thời đại (trên 1,2 tỉ USD), có bàn tay chỉ đạo của nữ đạo diễn Jennifer Lee; hay "Kung Fu Panda 2" của đạo diễn Jennifer Yuh Nelson cũng có doanh thu đáng nể là 665 triệu USD, "Mamma Mia!" của Phyllida Lloyd có doanh thu 602 triệu USD… Mặc dù vậy, nữ đạo diễn vẫn không phải là lựa chọn ưu tiên của hãng phim lớn. Đây là thực tế đáng buồn! Các nhà sản xuất chỉ đặt niềm tin ở những đạo diễn nam, họ không muốn chấp nhận rủi ro khi đặt dự án lớn vào tay phụ nữ. Martha Lauzen – cây bút của The Wrap chỉ ra rằng các nhà làm phim sẵn sàng mạo hiểm đặt cược dự án vào tay những đạo diễn nam mới nổi, chứ không hề chịu trao cơ hội này cho các nữ đạo diễn tài năng. Cụ thể, hãng Disney hoàn toàn mạo hiểm khi giao "Maleficent" cho người mới Robert Stromberg, hay đạo diễn mới nổi Gareth Edwards được Legendary Pictures lựa chọn cho dự án "Godzilla"… Martha Lauzen cho biết: "Có những nữ đạo diễn rất tài giỏi nhưng tên họ đã bị gạt khỏi danh sách trước khi việc tuyển chọn của hãng phim bắt đầu, trong khi những đạo diễn nam vẫn chưa có tên tuổi thì đầy danh sách".

Đạo diễn Lexi Alexander bày tỏ quan điểm: "Phân biệt giới tính tại Hollywood đã khiến nhiều đạo diễn nữ tài năng không nhận được hợp đồng làm phim". Ngay cả việc đánh giá các tác phẩm của phái nữ cũng khá khắt khe. Đạo diễn nam chỉ cần tạo được một tác phẩm có vẻ thành công về mặt thương mại, họ lập tức được trải chiếu hoa với các dự án lớn tới tấp. Nhưng với đạo diễn nữ thì không được ưu ái như vậy, họ phải chờ, thậm chí là tự thân vận động để tìm dự án hoặc tự bỏ tiền đầu tư. Đó chính là lý do vì sao có gần 50 % sinh viên là nữ tốt nghiệp ở các trường điện ảnh, nhưng chỉ 6% tham gia nghề đạo diễn.

Gần đây, có một tín hiệu khởi sắc là hãng phim 21st Century Fox đã xây dựng chương trình hỗ trợ dành cho những phụ nữ yêu thích công việc đạo diễn. 20 phụ nữ sẽ tham gia khóa tập huấn đặc biệt về chuyên ngành đạo diễn và lựa chọn ra những người xuất sắc. Họ sẽ được hãng 21st Century Fox tài trợ kinh phí để thực hiện tác phẩm. Nicole Bernard, Phó Chủ tịch điều hành Chiến lược khán giả của Fox cho biết: "Chúng tôi kỳ vọng chương trình sẽ nhận được sự quan tâm của nhiều người trong giới, thu hút nhiều hãng phim cùng tham gia, từ đó góp phần định hướng thay đổi nền công nghiệp điện ảnh".

Mới đây, hãng Warner Bros cũng chia sẻ thông tin mong muốn có đạo diễn trong dự án mới "Wonder Woman" của họ. Một vài tên tuổi nữ đạo diễn tài năng được cân nhắc như: Kathryn Bigelow, Lexi Alexander và Michelle Maclaren.

ÁI LAM (Tổng hợp từ variety, thewrap)