Thời gian qua, được sự khuyến khích và hỗ trợ của các cấp chính quyền nông dân tại huyện Thới Lai đã tích cực chuyển đổi cơ cấu cây trồng nhằm phù hợp với các yêu cầu mới. Nhờ chuyển đổi từ độc canh cây lúa sang sản xuất đa dạng các loại cây trồng vật nuôi, nhiều nông dân Thới Lai có điều kiện nâng cao thu nhập và gia tăng hiệu quả sản xuất trên cùng một diện tích đất.

* Chuyển đổi cơ cấu cải thiện thu nhập

Lúa là loại cây trồng chủ lực giúp đem lại nguồn thu nhập chủ yếu cho nhiều hộ dân huyện Thới Lai. Tuy nhiên, các hộ dân sản xuất lúa rất khó có thể làm giàu được do diện tích đất sản xuất bình quân trên đầu người thấp và các yếu tố bất lợi cho sản xuất lúa ngày càng tăng.

Bà Lê Thị Ngọc Điệp, ngụ ấp Trường Thọ 1, xã Trường Xuân, cho biết: "Làm lúa đạt lắm thì thường mỗi năm cũng chỉ có thể thu nhập khoảng 50-70 triệu đồng/ha. Trước đây, gia đình tôi có 20 công lúa nhưng làm mãi cũng không dư. Sau đó, tôi quyết định chuyển 10 công sang trồng chuối và tận dụng các ao mương để trồng sen, vậy mà đã có thu nhập tăng hơn gấp đôi so với lúa. Khi cây chuối bị lão cho hiệu quả kinh tế không còn cao nữa, gia đình tôi quyết định chuyển 10 công chuối sang trồng xoài cát Hòa Lộc, đến nay xoài được 3 năm tuổi, phát triển rất tốt, hứa hẹn nhiều triển vọng bởi nhiều nơi người ta trồng xoài trúng có thể cho thu nhập 300-400 triệu đồng/ha/năm". Theo Bà Lê Thị Ngọc Điệp, 10 công lúa trong vụ hè thu 2016 của gia đình cũng khá trúng và đang bước vào thu hoạch. Tuy nhiên, trời mưa khiến việc thu hoạch có phần gặp khó và giá lúa bị giảm nên khả năng vụ lúa này vẫn có lời, nhưng mức lời không nhiều.

Thu hoạch lúa hè thu 2016 bằng máy gặt đập liên hợp tại xã Thới Tân, huyện Thới Lai.

Trước đây, nguồn thu nhập của gia đình anh Nguyễn Tấn Đạt ở ấp Thới Phong, thị trấn Thới Lai, cũng khá hạn chế do chủ yếu dựa vào 7 công ruộng. Tuy nhiên, những năm qua khi chuyển bớt 3 công ruộng sang trồng dưa hấu và các loại rau màu, thu nhập của gia đình đã được cải thiện rõ nét. Anh Nguyễn Tấn Đạt cho hay: "Từ đầu năm 2016 đến nay, giá dưa hấu luôn ở mức cao và các vụ dưa vừa qua đều rất trúng mùa, giúp nhà nông thu được lợi nhuận cao gấp nhiều lần so với làm lúa. 3 công dưa hấu của tôi trong vụ hè thu 2016 này cho sản lượng trái trên 10 tấn và bán được giá trên 5.000 đồng/kg". Ông Đỗ Thanh Hùng, ngụ ấp Thới Phước A, xã Thới Tân, huyện Thới Lai, cho biết: "Cùng với sản xuất lúa, tôi cũng đầu tư trồng 2 công cà chua trúng mùa bán được giá nên gia đình tôi có lợi nhuận trên 60 triệu đồng, tính ra mỗi công cà chua cho thu nhập cao gấp hơn 10 công lúa/vụ ".

* Nâng cao hiệu quả sản xuất

Trong vụ hè thu 2016, cùng với việc tiếp tục duy trì tốt các diện tích sản xuất lúa, huyện Thới Lai cũng đã tích cực vận động nông dân chuyển đổi trồng các loại rau màu và cây công nghiệp ngắn ngày trên nền đất lúa kém hiệu quả, nhất là trong điều kiện hạn hán làm nhiều diện tích có nguy cơ thiếu nước sản xuất. Để nâng cao hiệu quả sản xuất nông nghiệp huyện Thới Lai tiếp tục vận động nhân dân liên kết với doanh nghiệp xây dựng và phát triển mô hình "cánh đồng lớn" trong sản xuất lúa và các mô hình sản xuất khác giúp mang lại hiệu quả cao, quan tâm cải tạo vườn tạp, phát triển kinh tế hộ…

Vườn xoài của gia đình bà  Lê Thị Ngọc Điệp ở xã Trường Xuân, huyện Thới Lai, TP Cần Thơ.

Vụ hè thu 2016, nông dân huyện Thới Lai xuống giống hơn 18.856 ha lúa, trong đó diện tích lúa được nông dân tham gia mô hình "cánh đồng lớn" đạt gần 5.000 ha. Tính đến ngày 3-6, nông dân đã thu hoạch được hơn 9.000 ha lúa hè thu, với năng suất bình quân 6,38 tấn/ha, cao hơn 0,05 tấn/ha so với cùng kỳ năm trước. Dự kiến huyện Thới Lai sẽ thu hoạch dứt điểm lúa hè thu vào khoảng cuối tháng 6. Bên cạnh đó, đầu năm 2016 đến nay, nông dân các xã, thị trấn trên địa bàn Thới Lai đã xuống giống gieo trồng hơn 1,583 ha rau màu các loại, đạt 67,94% kế hoạch, tăng hơn 151 ha so với cùng kỳ năm trước, trong đó ràu màu trong trên chân ruộng lúa là gần 560ha.

Huyện Thới Lai có hơn 1.673 ha vườn cây ăn trái, trong đó có hơn 1.000 ha vườn cây đang cho hiệu quả kinh tế, hơn 463 ha vườn cây mới trồng. Những tháng đầu năm 2016, nông dân đã cải tạo hơn 18ha vườn cây kém hiệu quả và dự kiến diện tích vườn cây được cải tạo sẽ nâng lên trên 80 ha vào cuối năm nay, đặc biệt thời điểm này bước vào mùa mưa thuận lợi cho việc trồng cây, cải tạo vườn nên nông dân đang tích cực thực hiện.

Một trong những nhiệm vụ trọng tâm của huyện trong thời gian tới là tiếp tục chỉ đạo và hỗ trợ nông dân thu hoạch vụ lúa và rau màu hè thu 2016. Theo bà Phạm Thị Ngọc Bích, Phó Trưởng Phòng NN&PTNT huyện Thới Lai, những ngày qua, mưa liên tục đã làm cho trên 2.500ha lúa hè thu bị đổ ngã, gia tăng chi phí và kéo dài thời gian thu hoạch so với dự kiến. Ngành nông nghiệp huyện đã chỉ đạo các trạm chuyên môn phối hợp chặt với các xã, thị trấn theo dõi sát tình hình để có các khuyến cáo và hỗ trợ nông dân thu hoạch lúa kịp thời, giảm thiểu các thiệt hại có thể xảy ra. Đặc biệt, quan tâm hướng dẫn nông dân tháo khô nước các ruộng lúa chuẩn bị thu hoạch để tránh nước bị ngập làm ảnh hưởng chất lượng lúa và thuận tiện cho máy gặt đập liên hợp vào ruộng thu hoạch. Kịp thời rà soát, điều động phương tiện, máy móc phục vụ thu hoạch lúa và rau màu cho nông dân.

Bài, ảnh: Khánh Trung