Gần một tuần sau khi xảy ra vụ nổ kinh hoàng ở cảng Beirut, Thủ tướng Lebanon Hassan Diab ngày 10-8 đã chính thức tuyên bố từ chức.
Việc tái thiết thủ đô Beirut có thể tốn tới 15 tỉ USD. Ảnh: Reuters
Theo ông Diab, vụ nổ ở cảng Beirut tàn phá thủ đô và gây phẫn nộ dư luận là kết quả của nạn tham nhũng tràn lan. Thủ tướng Diab cho biết ông ủng hộ lời kêu gọi của người dân Lebanon để những người chịu trách nhiệm về “tội ác này” bị đưa ra xét xử. Cùng ngày, Tổng thống Michel Aoun đã chấp thuận việc từ chức của chính phủ do Thủ tướng Diab đứng đầu, đồng thời yêu cầu chính phủ này tạm thời đảm nhiệm công việc cho đến khi nội các mới được thành lập.
Vụ nổ tại nhà kho chứa 2.750 tấn amoni nitrat ở cảng Beirut hôm 4-8 đã khiến ít nhất 163 người thiệt mạng và 6.000 người bị thương. Sự cố này còn đẩy khoảng 300.000 người vào cảnh mất nhà cửa và thiệt hại ước tính 3 tỉ USD.
►“Tham nhũng tràn lan”
Cảng Beirut được cho là nguồn thu tài chính béo bở của Lebanon, nơi các phe phái chính trị tranh giành quản lý để trục lợi. Theo Tổ chức Minh bạch Quốc tế, 37% người dân Lebanon thừa nhận từng phải đưa hối lộ cho các quan chức, so với chỉ 4% ở quốc gia láng giềng Jordan. Vào ngày xảy ra vụ nổ nói trên, các bệnh viện địa phương đã quá tải đến mức đội ngũ y tế không thể lựa chọn nạn nhân để chữa trị theo thứ tự nguy cấp. “Tình trạng cơ sở hạ tầng tại Lebanon ngày nay có liên quan trực tiếp đến mức độ tham nhũng” - Neemat Frem, một doanh nhân nổi tiếng ở Lebanon bộc bạch. Trong khi đó, cũng được quản lý bởi nhiều phe phái giống như cảng Beirut, Công ty Ðiện lực Quốc gia Lebanon mỗi năm báo lỗ 1,5 tỉ USD.
Julien Courson - người đứng đầu Hiệp hội Minh bạch Lebanon - ước tính quốc gia Trung Ðông này mất 2 tỉ USD/năm vì tham nhũng. Theo Courson, các tổ chức phi lợi nhuận ở Lebanon đang thành lập liên minh giám sát chi tiêu tiền viện trợ.
Cộng đồng quốc tế đã cam kết sẽ gửi hàng trăm triệu USD cho Lebanon để hỗ trợ khắc phục thảm họa. Tuy nhiên, lo ngại về nạn tham nhũng là vấn đề khiến một số nước dè chừng. Hội nghị trực tuyến do Tổng thống Pháp Emmanuel Macron và Liên Hiệp Quốc (LHQ) đồng chủ trì hôm 9-8 với sự tham gia của hơn 30 nhà lãnh đạo thế giới đã kêu gọi đoàn kết với người dân Lebanon và cam kết viện trợ khẩn cấp cho nước này gần 300 triệu USD. Trước đó, khi Tổng thống Macron tới hiện trường xảy ra vụ nổ ở Beirut, nhiều người đã nói với ông rằng đừng để tiền hỗ trợ rơi vào tay các quan chức tham nhũng. Mỹ, Anh, Canada, Úc cùng một số quốc gia khác khẳng định sẽ chuyển hỗ trợ đến những tổ chức đáng tin cậy như Hội Chữ thập đỏ hoặc các cơ quan của LHQ để giúp đỡ đất nước chưa tới 7 triệu dân này.
►Lời cảnh báo hồi tháng 7
Theo Hãng tin Reuters, các quan chức an ninh Lebanon hồi tháng rồi đã cảnh báo Thủ tướng Diab và Tổng thống Aoun rằng 2.750 tấn amoni nitrat chứa ở cảng Beirut có thể phá hủy thủ đô này nếu chúng phát nổ.
Trong báo cáo về những sự việc trước khi xảy ra vụ nổ của Văn phòng Tổng Giám đốc an ninh quốc gia có đề cập đến một lá thư cá nhân gửi cho Thủ tướng Diab và Tổng thống Aoun vào ngày 20-7. Cụ thể, lá thư tóm tắt những phát hiện từ cuộc điều tra được phát động hồi tháng 1-2020, trong đó kết luận số hóa chất trên cần được bảo vệ ngay lập tức.
HẠNH NGUYÊN (Theo AP)