Các dự án khu dân cư tập trung ở khu Nam Cần Thơ (quận Cái Răng) đã cơ bản tạo được hình hài của khu đô thị mới, có hàng chục ngàn hộ dân đến an cư lạc nghiệp. Chủ trương phát triển các khu công nghiệp (KCN) ở khu Nam Cần Thơ cũng song hành cùng thời điểm xây dựng các khu dân cư. Thế nhưng, các dự án khu công nghiệp đến giờ vẫn còn “giẫm chân tại chỗ”! Vì sao?

Theo các nhà đầu tư hạ tầng các KCN Cần Thơ, với mức giá đền bù về đất và chi phí đầu vào tăng như hiện nay, giá thành đất công nghiệp đã vượt mức 100 USD/m2, mức giá cao nhất so với các tỉnh, thành trong vùng. Đơn giá cho thuê đất cao sẽ là một cản ngại lớn trong thu hút đầu tư vào các KCN Cần Thơ nói chung và Nam Cần Thơ nói riêng.

Bao giờ tiến độ xây dựng các khu công nghiệp ở Nam Cần Thơ mới hết ì ạch?

Tại TP Cần Thơ hiện tại có 8 KCN được phép thành lập với tổng diện tích hơn 2.356ha. Trong đó, KCN Trà Nóc 1 (135ha), Trà Nóc 2 (155ha) cơ bản đã lấp đầy. KCN Thốt Nốt 600ha, trong đó có 55ha/150ha của giai đoạn 1 đã được lấp đầy. KCN Ô Môn (600ha) và KCN Bắc Ô Môn (400ha) đang tiến hành lập quy hoạch 1/2000. 3 KCN còn lại là Hưng Phú 1, BMC-Hưng Phú 2A và Hưng Phú 2B đang gặp khó khăn về nguồn vốn đầu tư và giải phóng mặt bằng, tái định cư.

Ông Võ Ngọc Hồ, Giám đốc Công ty TNHH Một thành viên Xây dựng hạ tầng KCN Cần Thơ - chủ đầu tư KCN Hưng Phú 2B (67,2 ha) cho biết, nếu thực hiện chính sách đền bù hỗ trợ tái định cư hiện hành, thì giá đền bù khoảng 5 tỉ đồng/ha. Để có hạ tầng hoàn chỉnh và thực hiện tốt chính sách tái định cư đáp ứng cho cả KCN này, thì doanh nghiệp cần có nguồn vốn đến hàng ngàn tỉ đồng, trong khi vốn điều lệ của doanh nghiệp chỉ có 110 tỉ đồng. Còn làm theo kiểu “cuốn chiếu” cũng gặp nhiều rủi ro khi giá đất tăng, chậm thu hồi vốn, không thể phân khu chức năng theo quy hoạch. Ông Võ Ngọc Hồ nêu ví dụ: Để có 7,5ha đất công nghiệp, thì phải đầu tư khoảng 150 tỉ đồng. Sau đó phải dừng lại chờ nhà đầu tư thuê hết đất mới có tiền để làm tiếp, doanh nghiệp phải chịu chi phí lãi vay và giá đất đền bù cho giai đoạn tiếp theo tăng lên do sự điều chỉnh giá đất hàng năm và thay đổi chính sách đền bù. Chắc chắn nhà đầu tư sẽ gặp rất nhiều khó khăn, cho dù đất đai khu vực này có lợi thế đến mấy...

Ông Nguyễn Tiến Dũng, Giám đốc Chi nhánh Công ty Vật liệu xây dựng và Xây lấp thương mại BMC- chủ đầu tư KCN BMC Hưng Phú 2A (134ha) cho rằng, mỗi khi nhà nước ban hành chính sách đền bù mới và điều chỉnh giá đất thì gần như doanh nghiệp lại phải thực hiện lại hoàn toàn hồ sơ đền bù. Chính yếu tố này làm cho dự án càng chậm tiến độ. Mặt khác, do diện tích đất đền bù “da beo” không liền canh liền cư làm cho doanh nghiệp rất khó trong xây dựng hạ tầng và cho thuê đất. Doanh nghiệp đã đầu tư hàng trăm tỉ đồng vào KCN này, nhưng vẫn chưa có doanh thu, đây là một vướng mắc rất lớn cần được chính quyền địa phương hỗ trợ tích cực hơn để tháo gỡ. KCN Hưng Phú 1 (262ha) do Công ty Cổ phần KCN Sài Gòn-Cần Thơ làm chủ đầu tư tình hình cũng không sáng sủa hơn khi diện tích giải phóng mặt bằng chỉ đạt hơn 40ha.

Cả 3 KCN nêu trên của TP Cần Thơ nằm ở vị trí đắc địa: Ven sông Hậu, quốc lộ Nam sông Hậu, “sát nách” cảng Cái Cui, cách quốc lộ 1 – cầu Cần Thơ khoảng 4 cây số và cách trung tâm TP Cần Thơ 8km. Nhưng cũng vì lý do nằm ở vị trí tốt nên giá đất tại đây khá cao, nhất là khi người dân mong muốn giá đền bù tương đương với các khu dân cư lân cận.

Qua cảng Cái Cui là KCN Sông Hậu thuộc địa bàn tỉnh Hậu Giang nằm giáp các KCN của TP Cần Thơ, đối diện bên kia sông là KCN Bình Minh, tỉnh Vĩnh Long. Hai KCN của 2 địa phương bạn trực thuộc tỉnh (không như TP Cần Thơ trực thuộc Trung ương) được nhà nước hỗ trợ một phần kinh phí đầu tư hạ tầng và khung giá đất đền bù thấp, nên giá cho thuê đất công nghiệp nơi đây cũng sẽ thấp hơn nhiều so với các KCN trên địa bàn TP Cần Thơ. Đương nhiên, đó là những chính sách hỗ trợ được Chính phủ quy định cho các địa phương còn nhiều khó khăn. Nhưng trên thực tế, xét về vị trí địa lý và cơ sở hạ tầng giao thông thủy, bộ để phục vụ phát triển công nghiệp cả 3 địa phương đều không chênh lệch quá lớn, nhưng giá thành đầu tư vào KCN cũng như giá cho thuê đất sản xuất sẽ chênh lệch rất nhiều. Tuy nhiên, điều này không phải chỉ mới phát sinh gần đây, mà là thực tế đã được các nhà đầu tư xem xét khi đặt chân đến đầu tư tại TP Cần Thơ. Nhưng làm thế nào để lợi thế ấy được khai thác đúng mức sẽ phụ thuộc vào các nhà đầu tư KCN.

Ông Võ Thành Thống, Phó Chủ tịch UBND TP Cần Thơ, thừa nhận: Ở thời điểm này TP Cần Thơ gần như không còn quỹ “đất sạch” để mời gọi đầu tư, địa phương cũng mong muốn các doanh nghiệp đầu tư hạ tầng tập trung đẩy nhanh tiến độ xây dựng các KCN. Tuy nhiên, trong điều kiện ngân hàng siết chặt tín dụng, doanh nghiệp khó tiếp cận vốn vay, lãi suất vay cao, chi phí đền bù cao, tất yếu giá cho thuê đất của nhà đầu tư KCN sẽ cao. Tất cả những chi phí trên sẽ được hạch toán vào giá thành sản xuất làm cho nhà đầu tư ngán ngại, làm thế nào để đảm bảo hài hòa lợi ích các bên trong trường hợp này là một bài toán khó...

Theo các nhà đầu tư KCN, với lợi thế vị trí như nêu trên, chỉ có những dự án kinh doanh bất động sản là hưởng được lợi nhiều nhất. Còn các nhà đầu tư KCN lại gặp nhiều khó khăn, nên có thể nói, vào thời điểm này Nam Cần Thơ chưa thể phát triển hài hòa, đồng bộ để trở thành khu đô thị công nghiệp như mong muốn.

PHƯỚC THỚI – AN KHÁNH