Trong những ngày cả nước chào mừng kỷ niệm 50 năm Ngày Giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước, Dự án WebGIS Chân dung Mẹ Việt Nam Anh hùng do Trung tâm Ứng dụng Hệ thống thông tin Ðịa lý TP Hồ Chí Minh (HCMGIS) xây dựng, đã được ra mắt tại địa chỉ: chandungme.vn. Dự án nhằm tri ân Mẹ Việt Nam Anh hùng và lưu giữ, lan tỏa các tác phẩm của họa sĩ Ðặng Ái Việt, mang đến cho người xem sự xúc động và tự hào, như lời ca khúc của nhạc sĩ An Thuyên: “Tự hào chúng con có Mẹ Việt Nam Anh hùng”.

Họa sĩ Đặng Ái Việt. Ảnh: chandungme.vn

Họa sĩ Ðặng Ái Việt tên thật là Ðặng Thị Bông, năm nay 77 tuổi, quê ở huyện Cai Lậy, tỉnh Tiền Giang, nổi tiếng với dự án vẽ chân dung Mẹ Việt Nam Anh hùng trên khắp mọi miền đất nước. Khi mới 15 tuổi, với tình yêu nghệ thuật và tình yêu Tổ quốc, bà đã trở thành diễn viên Ðoàn Văn công tỉnh Mỹ Tho. Sau khi được cử học lớp Hội họa Giải phóng ngắn hạn 7-1964, bà về làm việc tại Báo Phụ nữ Giải phóng, khi mới 16 tuổi. Sau ngày đất nước thống nhất, bà tiếp tục học tại Trường Ðại học Mỹ thuật TP Hồ Chí Minh, tốt nghiệp năm 1981 và làm giảng viên mỹ thuật. Họa sĩ Ðặng Ái Việt nghỉ hưu năm 2003, bắt đầu hành trình tham gia các hoạt động xã hội, vì cộng đồng.

Ðặc biệt, từ ngày 19-2-2010 đến nay, bà đã và vẫn đang tiếp tục thực hiện công trình mỹ thuật ký họa chân dung Mẹ Việt Nam Anh hùng còn sống trên khắp cả nước, với hơn 3.000 tác phẩm. Năm 2010, 2011 và 2013, bà lần lượt được Trung tâm Sách kỷ lục Việt Nam và Sách kỷ lục Châu Á xác nhận là người phụ nữ đầu tiên sử dụng xe Chaly đi khắp 63 tỉnh, thành ký họa chân dung các Mẹ Việt Nam Anh hùng và là người vẽ chân dung Mẹ Việt Nam Anh hùng nhiều nhất. Ngày 14-4-2021, nữ họa sĩ vinh dự được trao tặng danh hiệu “Anh hùng Lao động thời kỳ đổi mới”.

Một số tác phẩm mới của họa sĩ Đặng Ái Việt. Ảnh chụp màn hình
 

Hình ảnh người phụ nữ luống tuổi, cụ bị đồ đạc trên chiếc xe Chaly cũ, rảo khắp mọi miền đất nước để vẽ chân dung Mẹ Việt Nam Anh hùng làm lay động biết bao người. Bên cạnh mỗi bức chân dung, nữ họa sĩ có trích yếu thông tin về người mẹ được vẽ, có chữ ký và đóng dấu xác nhận của chính quyền địa phương sở tại. 3.000 chân dung gói trọn trong tấm lòng và nét cọ của người phụ nữ miền Tây từng qua năm tháng chiến tranh. Họa sĩ Ðặng Ái Việt chia sẻ rằng: “Cái tôi vẽ không phải là gương mặt của các mẹ mà là linh hồn của họ”.

WebGIS Chân dung Mẹ Việt Nam Anh hùng do HCMGIS thực hiện, ra mắt trong những ngày tháng 4 lịch sử lại càng ý nghĩa hơn. Trong trang web này, giới thiệu 3.000 chân dung Mẹ Việt Nam Anh hùng, kèm thông tin về các mẹ. Thiết kế rất hay của trang web là bản đồ Việt Nam, đính kèm hình ảnh các mẹ theo địa giới hành chính để người xem dễ tìm. Ví dụ như khi muốn xem hình ảnh về các mẹ ở quận Ninh Kiều, hoặc huyện Phong Ðiền… của TP Cần Thơ, chỉ cần nhấn vào bản đồ là sẽ hiện ra thông tin. Từ đó, thật xúc động khi chúng tôi được nhìn ngắm lại chân dung Mẹ Việt Nam Anh hùng Phạm Thị Nở, sinh năm 1932 ở phường An Bình, quận Ninh Kiều. Mẹ có chồng và 1 người con độc nhất hy sinh trong chiến tranh bảo vệ Tổ Quốc từ năm 1972 - 1978. Bức chân dung được họa sĩ vẽ vào ngày 31-3-2011. Hay là chân dung Mẹ Việt Nam Anh hùng Phạm Thị Nén, sinh năm 1922, ở phường Long Hòa, quận Bình Thủy, được vẽ vào năm 2014. Mẹ có chồng và 2 người con hy sinh trong chiến tranh bảo vệ Tổ Quốc từ năm 1961 - 1969… Quả như lời họa sĩ Ðặng Ái Việt, mỗi bức vẽ không chỉ đơn thuần là chân dung, mà sâu thẳm là tâm tư, trái tim, tình cảm của các mẹ. Càng nhìn ngắm, càng cảm phục và tự hào về những người Mẹ Anh hùng.

Tháng 2-2010, họa sĩ Ðặng Ái Việt sáng tác bài thơ, có đoạn: “Mẹ trải máu tim hồng Tổ quốc. Các con đi tô thắm non sông. Núm ruột mẹ - con mang về với đất. Mẹ Việt Nam! Con anh dũng - Mẹ anh hùng”. Chiêm ngưỡng tranh nữ họa sĩ vẽ, đọc những câu thơ họa sĩ làm, thật đáng khâm phục!

ÐĂNG HUỲNH