Tổng thống Thổ Nhĩ Kỳ Abdullah Gul ngày 26-12 đã phê chuẩn ngay danh sách nội các mới với 10 vị trí được thay thế do Thủ tướng Recep Tayyip Erdogan đệ trình, sau khi 3 bộ trưởng của ông Erdogan buộc phải từ chức trong cuộc điều tra tham nhũng đang làm lung lay vị thế 11 năm cầm quyền của đảng Công lý và Phát triển (AKP) cũng như chiếc ghế quyền lực của cá nhân vị thủ tướng nổi tiếng cứng rắn này.
Ngoài việc thay thế 3 vị bộ trưởng vừa từ chức gồm kinh tế, nội vụ và môi trường - những người có con trai nằm trong số 50 đối tượng bị bắt giữ do dính cáo buộc hối lộ và tham nhũng, danh sách cải tổ nội các lần này của Thủ tướng Erdogan còn có một phó thủ tướng, các bộ trưởng tư pháp, khoa học, công nghiệp và công nghệ, thanh niên và thể thao...
Giới quan sát xem cuộc điều tra tham nhũng hiện nay là cuộc đấu đá quyền lực giữa Thủ tướng Erdogan và giáo sĩ Hồi giáo Fethullah Gulen, người đang sống lưu vong ở Mỹ, song lại tác động lớn đến chính trường nước này. Ông Erdogan cho rằng cuộc điều tra là "chiến dịch bôi nhọ chính phủ", thậm chí còn khăng khăng rằng đây là "một âm mưu do các thế lực nước ngoài" dựng lên. Đáp lại, ông cũng đã cách chức, luân chuyển và sa thải hàng trăm cảnh sát trên khắp cả nước.
Tuy nhiên, bản thân Thủ tướng Erdogan cũng đang đối mặt với lời kêu gọi từ chức ngay trong chính nội bộ của mình, trong đó có Bộ trưởng Môi trường vừa từ chức Erdogan Bayraktar. Ông Bayraktar thậm chí cáo buộc cả ông Erdogan cũng có liên quan đến các hợp đồng không minh bạch, vốn là trọng tâm của cuộc điều tra, theo Thời báo New York. Truyền thông Thổ Nhĩ Kỳ cùng ngày cũng đặt ra những đồn đoán rằng sẽ có thêm những cáo buộc mới từ cuộc điều tra và sẽ dính líu trực tiếp với Thủ tướng Erdogan cùng gia đình.
Theo các nhà phân tích, cuộc điều tra tham nhũng có thể là động thái trả đũa của các cơ quan thực thi pháp luật Thổ Nhĩ Kỳ được phe chống đối và thế lực bên ngoài hậu thuẫn sau hàng loạt những bước đi được cho là độc tài và Hồi giáo hóa đời sống chính trị-xã hội của ông Erdogan và AKP.
Cải tổ nội các là cách Thủ tướng Erdogan xoa dịu dư luận trong nước và nỗ lực xây dựng lại biểu tượng của một chính quyền mà ông tự cho là trong sạch và ổn định nhất Trung Đông. Tuy nhiên, cuộc điều tra tham nhũng chỉ mới bắt đầu và nếu như những thân tín cũ của ông thật sự đã "nhúng chàm" thì tương lai lãnh đạo của AKP không có gì chắc chắn, nhất là khi năm 2014 với nhiều cuộc bầu cử quan trọng đã cận kề.
THANH BÌNH (Theo Reuters, AFP)
