Trong các cuộc đàm phán thương mại, Hàn Quốc đã đề xuất “Đưa ngành đóng tàu Mỹ vĩ đại trở lại” (MASGA). Động thái này có thể đánh dấu một giai đoạn mới cho liên minh Washington - Seoul.

Cuối tháng 7 vừa qua, Mỹ và Hàn Quốc đã ký một thỏa thuận thương mại “đầy đủ và toàn diện”. Theo đó, hàng hóa xuất khẩu của Hàn Quốc vào Mỹ sẽ bị áp thuế 15% (thay vì mức 25% có hiệu lực từ 1-8 như đe dọa trước đó), trong khi hàng hóa Mỹ xuất sang Hàn Quốc không chịu thuế.

Để có được thỏa thuận này, Hàn Quốc đã đồng ý đầu tư 350 tỉ USD vào nền kinh tế lớn nhất thế giới và mua 100 tỉ USD khí hóa lỏng hoặc các sản phẩm năng lượng khác. Trọng tâm của gói kinh tế và công nghiệp này là sáng kiến MASGA (Make American Shipbuilding Great Again). Quốc gia Đông Bắc Á đã khéo léo mượn khẩu hiệu “Đưa nước Mỹ vĩ đại trở lại” (Make American Great Again) của Tổng thống Mỹ Donald Trump để đặt tên cho sáng kiến.

Xưởng đóng tàu của Tập đoàn Hanwha Ocean ở tỉnh Gyeongsang Nam, Hàn Quốc.

MASGA đề xuất các nhà máy đóng tàu đẳng cấp thế giới của Hàn Quốc rót 150 tỉ USD vào ngành hàng hải Mỹ. Khoản đầu tư này sẽ bao gồm nâng cấp các xưởng đóng tàu Mỹ, đào tạo công nhân, hỗ trợ các dự án bảo trì còn tồn đọng của Hải quân và hợp tác đóng tàu tại xứ cờ hoa.

Kể từ sau Chiến tranh Lạnh, ngành công nghiệp đóng tàu của Mỹ đã trải qua sự suy giảm đáng kể, dẫn đến việc chỉ còn một số ít xưởng đóng tàu lớn hoạt động. Các xưởng này cũng đối mặt với cơ sở hạ tầng cũ kỹ, thiếu hụt lao động lành nghề và chậm trễ trong các chương trình đóng tàu, khiến tiến độ đóng chiến hạm cho Hải quân bị kéo dài hàng thập kỷ thay vì nhiều năm.

Ngược lại, Hàn Quốc vẫn là một cường quốc đóng tàu toàn cầu. Các tập đoàn Hyundai Heavy Industries, Hanwha Ocean và Samsung Heavy Industries dẫn đầu về trọng tải thương mại, kết cấu mô-đun tiên tiến và hệ thống sản xuất số hóa. Các xưởng đóng tàu Hàn Quốc thường xuyên bàn giao các tàu phức tạp, cả quân sự và dân sự, đúng hạn và phù hợp ngân sách. 

Cơ hội hòa hợp liên minh lâu dài

Điều khiến MASGA trở nên quan trọng là tiềm năng biến một cuộc đàm phán thương mại ồn ào thành một kế hoạch hòa hợp liên minh lâu dài. Đóng tàu không chỉ là một ngành công nghiệp mà còn là tài sản chiến lược. Việc kiểm soát tiến độ sản xuất, lịch trình bảo trì và dòng chảy công nghệ sẽ ảnh hưởng trực tiếp đến khả năng thể hiện sức mạnh và ứng phó với khủng hoảng của một quốc gia.

Bằng cách đưa các công ty Hàn Quốc vào hệ sinh thái đóng tàu của Mỹ, MASGA sẽ hình thành một hình thức phụ thuộc lẫn nhau trong công nghiệp, giúp củng cố liên minh. Đối với Washington, MASGA đại diện cho một giải pháp dễ chấp nhận về mặt chính trị. Nó mở rộng năng lực trong nước đồng thời tạo ra việc làm cho Mỹ và kiểm soát các khoản phí thuê ngoài.

Về phần mình, dự án không chỉ tạo cho Seoul vị thế trong việc định hình các chiến lược hàng hải tương lai, mà còn mang lại quyền tiếp cận thị trường Mỹ, vốn luôn đóng cửa đối với các công ty đóng tàu nước ngoài. “MASGA sẽ mở ra những cơ hội mới cho các công ty của chúng tôi thâm nhập các thị trường mới”, Bộ trưởng Công nghiệp Hàn Quốc Kim Jung-kwan nói hôm 14-8.

Những tác động địa chính trị cũng đáng chú ý, trong bối cảnh cán cân hàng hải Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương đang thay đổi nhanh chóng. Các xưởng đóng tàu Trung Quốc đang sản xuất chiến hạm với tốc độ chưa từng có trong lịch sử thời bình, đồng thời mở rộng sự thống trị thương mại.

MASGA phù hợp với chiến lược Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương của Mỹ vì dự án đảm bảo năng lực của liên minh sẽ củng cố sự hiện diện trong khu vực. Trong trường hợp cuộc khủng hoảng xảy ra, một cơ sở đóng tàu kết hợp giữa Mỹ và Hàn Quốc có thể tăng sản lượng, đẩy nhanh tốc độ sửa chữa tàu hư hỏng và duy trì dòng chảy hậu cần.

HẠNH NGUYÊN (Theo The Diplomat, Yonhap)