Quần đảo Điếu Ngư/Senkaku mà Trung Quốc và Nhật Bản đang tranh chấp chủ quyền. Ảnh: Reuters

Tân Hoa Xã đã công bố tấm bản đồ cùng các tọa độ của khu vực mà Tân Hoa Xã gọi là "vùng nhận dạng phòng không Biển Hoa Đông", trong khi bộ Quốc phòng Trung Quốc đưa ra các quy định đối với các máy bay nước ngoài đi vào khu vực bao phủ gần hết vùng biển rộng lớn giàu năng lượng này.

Cụ thể, tất cả máy bay buộc phải báo cáo về kế hoạch bay, quốc tịch và luôn giữ liên lạc trên sóng radio 2 chiều nhằm cho phép họ "đáp ứng một cách kịp thời và chính xác các yêu cầu nhận dạng" từ giới chức Trung Quốc. Theo đó, các lực lượng vũ trang Trung Quốc sẽ tiến hành các biện pháp phòng vệ khẩn cấp để đối phó các máy bay không chịu hợp tác trong việc nhận dạng hoặc từ chối tuân theo các hướng dẫn. Tuy không nói rõ về các biện pháp trừng phạt, nhưng bộ này khẳng định khu vực trên và các quy định bắt đầu hoạt động chính thức từ 10 giờ sáng (giờ địa phương) ngày 23-11.

Mối quan hệ giữa 2 cường quốc lớn nhất châu Á đã trở nên căng thẳng trong nhiều tháng gần đây do vấn đề tranh chấp chủ quyền đối với quần đảo mà Bắc Kinh gọi là Điếu Ngư còn Tokyo gọi là Senkaku. Năm ngoái, nhiều cuộc biểu tình đã diễn ra rầm rộ khắp Trung Quốc để tố cáo việc Chính phủ Nhật thu mua lại quyền sở hữu nhiều hòn đảo tại đây từ một gia đình người dân.

Bên cạnh đó, việc tàu tuần tra của hai nước đang ngầm theo dõi nhau gần các đảo nhỏ, đang làm gia tăng thêm mối lo ngại rằng một cuộc đối đầu cũng có thể biến thành một cuộc đụng độ thật sự. Mới hôm 22-11, có 4 tàu tuần tra Trung Quốc bước vào vùng biển gần Điếu Ngư/Senkaku trong một khoảng thời gian ngắn, tiếp theo sau nhiều cuộc xâm nhập vào cuối tháng 10 và đầu tháng 11 vốn đã làm tiếp diễn lại mối quan hệ căng thẳng giữa Bắc Kinh và Tokyo.

Trước đó, đã có nhiều "sự cố" liên quan đến máy bay quân sự 2 bên bay tiến sát gần nhau. Hồi tháng 10, máy bay quân sự Trung Quốc đã bay gần Nhật Bản suốt 3 ​​ngày liên tiếp và Tokyo cũng cho triển khai các máy bay chiến đấu rượt đuổi. Chỉ mới cách đây ít ngày, Bộ trưởng Quốc phòng Trung Quốc Thường Vạn Toàn đã cảnh báo Nhật Bản rằng bất kỳ nỗ lực bắn hạ máy bay Trung Quốc cũng sẽ tạo thành "một hành động chiến tranh". Động thái này diễn ra sau khi có báo cáo cho biết Tokyo đã soạn thảo kế hoạch bắn hạ các máy bay do thám nước ngoài dám bước vào không phận nước này mà phớt lờ các cảnh báo cấm xâm nhập.

NGUYỆT CÁT (Theo AP, AFP, Reuters)