Tuần qua, tài khoản của một số người có ảnh hưởng trên mạng xã hội, chuyên đăng bài khoe lối sống xa hoa, đã bị xóa sổ. Trong bối cảnh suy thoái kinh tế ảnh hưởng nặng nề đến nhiều tầng lớp trong xã hội, các nhà quản lý Internet Trung Quốc đang phát đi một thông điệp rõ ràng: Đừng phô trương sự giàu có của mình trên mạng xã hội.

Wang Hongquanxing (thứ 2 từ phải sang) dự sự kiện ra mắt xe BMW XM Mystique Allure tại Cannes (Pháp) hôm 15-5. Ảnh: Getty Images

Cục Quản lý Không gian mạng Trung Quốc trước đây từng trấn áp những người nổi tiếng và người có ảnh hưởng trên mạng xã hội (gọi là influencer) của nước này vì đăng những nội dung sai sự thật và trốn thuế. Hồi tháng 4, cơ quan này đã công bố một chiến dịch nhắm tới nhóm đối tượng mới: những người khoe khoang quá nhiều, hay “cố tình thể hiện lối sống xa hoa được xây dựng bằng tiền bạc, nhằm thu hút người theo dõi và lưu lượng truy cập”. Theo báo Financial Times, các nền tảng truyền thông xã hội như Douyin, Tencent và Xiaohongshu đã cam kết ngăn chặn hành vi khoe giàu bắt đầu từ tháng 5.

Truyền thông nhà nước Trung Quốc cho biết trong tuần đầu của tháng 5, mạng xã hội Douyin - phiên bản TikTok của ByteDance tại Trung Quốc, đã xóa 4.701 nội dung không phù hợp và đóng 11 tài khoản. Xiaohongshu, một nền tảng mạng xã hội giống Instagram, cũng đã đóng 383 tài khoản trong hai tuần.

Tính đến ngày 15-5, Weibo đã xóa 1.110 bài đăng khoe khoang của cải. Tổng cộng có 27 tài khoản bị cấm đăng bài hoặc bị đình chỉ hoạt động, tùy thuộc vào mức độ vi phạm. Trong khi đó, Tencent cho biết có tổng cộng 6.041 bài đăng bị xóa, 36 tài khoản bất hợp pháp bị xử lý. Công ty tuyên bố sẽ tiếp tục xử lý tất cả các hành vi phô trương tài sản, sống ảo để lừa đảo tiếp thị, đăng nội dung phân biệt đối xử và chế nhạo những người thu nhập thấp. 

Trong số những người chuyên đăng bài khoe khoang sự giàu có của bản thân đã bị xóa tài khoản khỏi mạng xã hội là Wang Hongquanxing - người có biệt danh “Kim Kardashian của Trung Quốc”. Ngày 28-5, tài khoản có 4,4 triệu người theo dõi của anh này trên Douyin không truy cập được, với lý do nó đã bị chặn “do vi phạm nguyên tắc cộng đồng của Douyin”. Theo báo China Daily, Wang Hongquanxing - tên thật là Wang Hongquan - sở hữu 7 bất động sản sang trọng ở Bắc Kinh, với tổng giá trị 110 triệu USD. Trong một cuộc phỏng vấn trên truyền hình, Wang cho biết anh chưa bao giờ rời khỏi nhà trong bộ trang phục trị giá dưới 10 triệu NDT (1,38 triệu USD, tương đương hơn 35 tỉ đồng). Những video anh ta đăng lên mạng (tính xác thực chưa được xác minh) cho thấy dường như anh ta có nhiều người giúp việc, túi xách hiệu Hermès và xe thể thao đắt tiền.

Các tài khoản Douyin khác đăng nội dung khoe giàu tương tự, như Bo Gongzi (Thiếu gia Bo) với 2,9 triệu người theo dõi và Baoyu Jiajie (Chị Bào ngư) với 2,3 triệu người theo dõi, cũng đã bị chặn.

Theo hãng tin NBC, đây không phải là lần đầu tiên nhà chức trách Trung Quốc cố gắng kiểm soát nội dung trên Internet, trong nỗ lực nhằm chống lại các xu hướng xã hội được coi là không phù hợp. Vào năm 2022, giới chức nước này đã ban hành “quy tắc ứng xử” đối với những người phát sóng trực tiếp, cấm họ “trưng bày hoặc quảng cáo số lượng lớn hàng hóa xa xỉ, trang sức, tiền mặt và các tài sản khác”.

Chiến dịch mới nhất nhằm kiểm soát những người có ảnh hưởng trên mạng xã hội diễn ra trong bối cảnh nền kinh tế Trung Quốc tăng trưởng chậm lại so với trước đại dịch COVID-19. Thị trường bất động sản sụt giảm cũng cản trở sự phục hồi của lĩnh vực tiêu dùng, với doanh số bán lẻ trong tháng 4 tăng thấp hơn dự kiến ​​2,3% so với cùng kỳ năm ngoái. Thời kỳ suy thoái hiện nay đang gây ảnh hưởng đặc biệt nặng nề đến tầng lớp trung lưu, trong khi những người trẻ thì phải vật lộn trong thị trường việc làm ngày càng cạnh tranh khốc liệt. Thậm chí, nhiều người có xu hướng chọn lối sống tiêu cực, như “nằm im” (lying flat) - không cần phấn đấu cho sự nghiệp và sống ẩn dật, hoặc coi sáng tạo nội dung trên mạng xã hội là nghề nghiệp khả thi duy nhất.

Lyla Lai, một người có ảnh hưởng trên mạng xã hội ở lĩnh vực làm đẹp, nói với NBC News rằng điều đáng lo ngại là giới trẻ ngày nay nhìn thấy quá nhiều nội dung “khoe giàu” và không tập trung vào việc học nữa, bị cuốn vào chủ nghĩa ham mê vật chất thái quá. “Việc nhìn thấy những người có vẻ rất giàu và hạnh phúc có thể tạo ra tâm lý lệch lạc. Về lâu dài, điều đó chắc chắn không tốt cho sự phát triển, nên chiến dịch dọn dẹp này thực sự cần thiết” - cô Lai, có hơn 1 triệu người theo dõi trên Douyin và hiện sống ở Úc, nhận định.

THANH TRÚC (Tổng hợp)