Ngày 6-12, Tel Aviv đã phản ứng gay gắt sau khi Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) Antonio Guterres sử dụng một điều khoản hiếm khi được kích hoạt trong hiến chương của tổ chức này để thúc giục Hội đồng Bảo an (HÐBA) can thiệp vào cuộc xung đột giữa Israel và phong trào Hồi giáo Hamas ở Dải Gaza.

Tổng Thư ký LHQ Guterres vừa sử dụng công cụ ngoại giao mạnh nhất của ông. Ảnh: AFP

Trong lá thư gửi cho HÐBA LHQ ngày 6-12, ông Guterres cảnh báo rằng cuộc chiến ở Gaza “có thể làm trầm trọng thêm các mối đe dọa hiện hữu đối với hòa bình và an ninh quốc tế”.

Tổng Thư ký Guterres đã kích hoạt Ðiều 99 của Hiến chương LHQ, cho phép ông “lưu ý HÐBA về bất kỳ vấn đề nào mà theo quan điểm của ông có thể đe dọa việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế”. “Ðối mặt với nguy cơ hệ thống nhân đạo ở Gaza sụp đổ nghiêm trọng, tôi hối thúc HÐBA giúp ngăn chặn thảm họa nhân đạo và kêu gọi tuyên bố ngừng bắn vì mục đích nhân đạo. Tình hình đang xấu đi nhanh chóng và biến thành thảm họa với những tác động tiềm ẩn không thể đảo ngược đối với người Palestine nói chung cũng như đối với hòa bình và an ninh khu vực”, ông Guterres viết trong thư.

Theo người đứng đầu LHQ, kể từ khi Israel bắt đầu chiến dịch quân sự ở Gaza, hơn 15.000 người đã thiệt mạng và 43.000 người khác bị thương. Gần 2 triệu người đã phải đi sơ tán. Hệ thống y tế tại Gaza đang trong tình cảnh éo le khi chỉ có 14/36 bệnh viện hoạt động đầy đủ hoặc một phần.

Ðây là lần đầu tiên Tổng Thư ký Guterres kích hoạt Ðiều 99 kể từ khi ông nhậm chức vào năm 2017 và là lần đầu tiên một Tổng Thư ký LHQ sử dụng công cụ này kể từ năm 1971 - thời gian xảy ra cuộc khủng hoảng giữa Ấn Ðộ và Pakistan. Sau động thái của ông Guterres, HÐBA sẽ họp khẩn vào ngày 8-12.

Quan hệ Israel - LHQ chạm “mức thấp mới”

Phía Israel đã lập tức lên án động thái kích hoạt Ðiều 99 của ông Guterres. Theo tờ The Times of Israel, Ngoại trưởng Israel Eli Cohen viết trên mạng xã hội X rằng quyết định của ông Guterres “thể hiện sự ủng hộ đối với tổ chức khủng bố Hamas”. Nhà ngoại giao hàng đầu Israel còn nói việc ông Guterres giữ chức Tổng Thư ký LHQ là “mối nguy hiểm cho hòa bình thế giới”.

Trong khi đó, Ðại sứ Israel tại LHQ Gilad Erdan cáo buộc đạo đức của ông Guterres đã chạm đến “mức thấp mới”, đồng thời cho rằng “lời kêu gọi ngừng bắn của Tổng Thư ký LHQ  thực chất là lời kêu gọi duy trì sự cai trị của khủng bố Hamas ở Gaza”, theo Hãng tin AFP.

Trong gần 2 tháng xảy ra chiến sự ở Gaza, Israel đã liên tục xung đột với LHQ. Israel cũng vừa thông báo thu hồi thị thực cư trú của Ðiều phối viên Nhân đạo LHQ Lynn Hastings sau khi bà này nói Tel Aviv không tạo các điều kiện cần thiết để cung cấp viện trợ cho người dân Gaza. Khi đề cập đến chiến dịch tấn công mở rộng của Israel xuống phía Nam Gaza, bà Hastings cảnh báo một thảm kịch nhân đạo tồi tệ chưa từng có sắp xảy ra và các tổ chức nhân đạo không thể ứng phó.

Ngoại trưởng Cohen tuyên bố rằng những người đã không lên án Hamas vì gây ra vụ thảm sát 1.200 công dân Israel mà lại lên án Israel, thì không được phép bước vào đất nước này.

Gần đây, một giáo viên của Cơ quan LHQ về cứu trợ người tị nạn Palestine (UNRWA), cơ quan cứu trợ lớn nhất tại Gaza, đã bị cáo buộc là giam giữ một con tin Israel trong 50 ngày - điều mà UNRWA bác bỏ.

_❝ Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE) đã trình dự thảo nghị quyết lên HÐBA LHQ, đề nghị hành động dựa theo yêu cầu của ông Guterres là “ngừng bắn nhân đạo ngay lập tức” ở Gaza. Dự thảo này nhận được sự ủng hộ của nhóm Arab, Tổ chức Hợp tác Hồi giáo và dự kiến sẽ đưa ra bỏ phiếu trong phiên họp khẩn vào hôm nay. Ðể được thông qua, dự thảo nghị quyết cần ít nhất 9 phiếu thuận và không có phiếu phủ quyết của 5 thành viên thường trực là Mỹ, Nga, Trung Quốc, Pháp và Anh. Mỹ và Israel phản đối lệnh đình chiến vì cho rằng điều này có lợi cho Hamas. Washington chỉ ủng hộ biện pháp ngừng bắn tạm thời để bảo vệ dân thường và cho phép Hamas thả con tin bị bắt trong vụ tấn công ngày 7-10.