Ông Samak Sundaravej gần như nắm chắc chiếc ghế Thủ tướng Thái Lan. Ảnh: AP

Cuộc bỏ phiếu bầu thủ tướng thứ 25 của Thái Lan dự kiến diễn ra vào hôm qua 25-1 cuối cùng phải hoãn lại đến ngày 28-1. Nguyên nhân được tân Chủ tịch Quốc hội Yongyuth Tiyapairat đưa ra là để đảng Quyền lực Nhân dân (PPP) có đủ thời gian vận động tất cả các thành viên trong liên minh cầm quyền ủng hộ ông Samak Sundaravej, lãnh đạo PPP, trở thành người đứng đầu chính phủ. PPP lo ngại một số nghị sĩ trong liên minh cầm quyền không bỏ phiếu cho ông Samak như từng xảy ra với ông Yongyuth và cấp phó Somsak Kiatsuranont trong cuộc bầu chọn các vị trí lãnh đạo của Quốc hội hôm 22-1. Số là 3 thành viên trong liên minh 6 đảng do PPP dẫn đầu, bất ngờ bỏ phiếu cho ứng viên đối lập Banyat Bantadtan của đảng Dân chủ (DP), thay vì cho ông Yongyuth; và 6 lá phiếu trong liên minh dành cho ứng viên Khunying Kalaya của DP, thay vì cho ông Somsak. Mặc dù rốt cuộc PPP nắm toàn bộ các vị trí chủ chốt trong Quốc hội, nhưng vụ việc này cho thấy có nhiều nguy cơ tiềm ẩn trong chính phủ liên hiệp mới.

Nhưng dù sao đi nữa thì với việc liên minh cầm quyền nắm 2/3 trong số 480 ghế của quốc hội, việc ông Samak trở thành thủ tướng gần như là không thể đảo ngược. Vấn đề là ông sẽ phải đương đầu với không ít khó khăn.

Thách thức đầu tiên đối với ông Samak là vực dậy nền kinh tế. Dưới sự điều hành của chính quyền quân sự kể từ sau cuộc đảo chính năm 2006, kinh tế Thái Lan tăng trưởng chậm lại, hệ thống tài chính nhiều lần chao đảo, cũng như niềm tin của các nhà đầu tư nước ngoài sụt giảm. Do vậy, ông Samak sẽ phải “chọn mặt gởi vàng” vào các bộ tài chính, thương mại... Tuy nhiên, theo các nhà quan sát, vị trí Bộ trưởng Tài chính dự kiến dành cho Tổng thư ký PPP Surapong Suebwonglee đang gây ra sự hoài nghi vì nhiều người cho rằng ông này thiếu kinh nghiệm.

Bản lĩnh chính trị của ông Samak sẽ được “thử lửa” khi giải quyết một số vấn đề được coi là “bom hẹn giờ” đối với chính quyền mới. Đó là việc PPP có kế hoạch ân xá cho 111 cựu thành viên đảng Thai Rak Thai (TRT) của cựu Thủ tướng Thaksin Shinawatra. Và sẽ rất khó để ông Samak đưa ông Thaksin về nước mà không bị xét xử tội tham nhũng và lạm quyền như cáo buộc của chính quyền cũ. Bên cạnh đó là việc Ủy ban bầu cử (EC) vẫn đang điều tra cáo buộc gian lận trong bầu cử đối với các nghị sĩ của 5 chính đảng liên kết với PPP. Hiện đảng Chart Thai (35 ghế) và đảng Matchima Thipataya (7 ghế) đối mặt với nguy cơ giải thể vì Monthien Songpracha, Phó Tổng thư ký Chart Thai và Sunthorn Vilawan, Phó Chủ tịch Matchima Thipataya, bị “phạt thẻ đỏ”. EC đang chờ quyết định của Tòa án Hiến pháp về số phận của các đảng này.

Xung đột bạo lực ở miền Nam với thiểu số người theo đạo Hồi cũng là thách thức lớn. Chính quyền quân sự của cựu Thủ tướng Chulanont Sarayud thừa nhận thất bại trên mặt trận này vì không giải quyết được gốc rễ của vấn đề. Năm ngoái, các vụ xung đột tại miền Nam làm gần 800 người chết và tình hình đang tiếp tục diễn biến phức tạp.

N.MINH (Theo INA, Bangkokpost, AFP, Reuters)