24/04/2022 - 08:34

Sự nổi lên của Houthi... 

TRÍ VĂN (Tổng hợp)

Khi một nhóm phiến quân tàn bạo được gọi là Houthi xông ra khỏi vùng núi phía Bắc Yemen vào năm 2014 và chiếm thủ đô Sanaa, bạn bè và kẻ thù của nhóm phiến quân này đều coi họ là những chiến binh bộ lạc không tinh vi đi bằng dép và trang bị súng rẻ tiền. Nhưng qua nhiều năm nội chiến tàn khốc, nhóm Hồi giáo cực đoan dòng Shiite đã “chuyển mình” một cách ấn tượng.

Các tay súng phiến quân Houthi tại Yemen. Ảnh: AFP

“Chuyển mình”

Khi cuộc chiến đi vào bế tắc và bùng phát khủng hoảng nhân đạo, Iran đã lặng lẽ tăng cường hỗ trợ cho Houthi. Các kỹ thuật gia của Houthi khi đó bay đến Iran tham gia các khóa huấn luyện, trong khi các chuyên gia từ Lực lượng Vệ binh Cách mạng Hồi giáo Iran và phong trào Hồi giáo Hezbollah ở Lebanon đến Yemen để huấn luyện các tay súng Houthi và hướng dẫn các kỹ thuật gia lực lượng này cách chế tạo vũ khí. Những ngày đầu nổ ra cuộc chiến, Houthi chủ yếu đánh trả Saudi Arabia bằng cách tấn công các mục tiêu dọc theo biên giới giữa Saudi Arabia với miền Bắc Yemen nhưng nhờ sở hữu lượng vũ khí ngày càng tinh vi, Houthi dễ dàng nhắm mục tiêu các địa điểm nhạy cảm ở Saudi Arabia và Các Tiểu vương quốc Arab Thống nhất (UAE), nhiều nơi trong số này cách biên giới của Yemen hàng trăm dặm.

Trong nhều năm kể từ năm 2015, Houthi đã có bước “chuyển mình” đáng kể. Hiện chúng cai trị một nhà nước ở miền Bắc Yemen, nơi sinh sống của 2/3 dân số nước này và sở hữu kho vũ khí khổng lồ. Theo báo cáo gần đây về Houthi của nhà phân tích khủng bố Mỹ Katherine Zimmerman, kho vũ khí của chúng hiện bao gồm tên lửa hành trình và tên lửa đạn đạo, một số có thể bay xa hơn 700 dặm. Chúng thường triển khai các xuồng đánh bom tự sát Kamikaze không người lái để tấn công các tàu ở Biển Arab và sở hữu nhiều máy bay không người lái (UAV) mang theo chất nổ, có thể bay xa tới 1.300 dặm, tạo ra mối đe dọa đối với các cường quốc ở Vịnh Persic như Saudi Arabia và UAE, 2 đối tác của Mỹ từng dẫn đầu liên quân chống lại Houthi kể năm 2015.

Báo cáo cho biết, một số thiết bị như UAV hay hệ thống GPS được Houthi nhập lậu với sự hỗ trợ của Iran. Song, hầu hết vũ khí của chúng đều được sản xuất tại Yemen. Chẳng hạn, UAV được lắp ráp từ các bộ phận nhập lậu bằng công nghệ và bí quyết của Iran, trong khi tên lửa được hiệu chỉnh nhằm mang lại tầm bắn cần thiết, từ đó có thể tiếp cận sâu bên trong Saudi Arabia.

Cánh tay đắc lực của Iran

Với sự hậu thuẫn của Iran, Houthi thiết lập bộ máy quân sự quy mô lớn tại Yemen. Ðổi lại, để đe dọa Saudi Arabia, Iran tích hợp Houthi vào mạng lưới dân quân của nước này và lợi dụng chúng để đánh đổ hàng phòng thủ các nước láng giềng giàu có bằng những loại vũ khí tương đối rẻ.

Chính sự nổi lên của Houthi như là một lực lượng có khả năng triển khai các cuộc tấn công vượt xa biên giới Yemen đã giúp tạo ra một phong trào chính trị với quy mô rộng lớn ở Trung Ðông, khiến một số quốc gia Arab thiết lập quan hệ ngoại giao với Israel vào năm 2020, trong khi những nước khác tiến tới hợp tác quân sự, tình báo để chống lại Iran. Thế nhưng, công nghệ quân sự tiên tiến của Houthi đã tạo thêm sự cấp bách mới cho các nỗ lực của Saudi Arabia nhằm chấm dứt chiến tranh tại Yemen sau 7 năm can thiệp. Trong 3 tháng đầu năm nay, Houthi cho thấy mối nguy hiểm mà chúng gây ra đối với các nước vùng Vịnh Persic. Ðơn cử, các cuộc tấn công được Houthi phát động từ Yemen đã lấy đi sinh mạng của 3 công nhân tại một kho nhiên liệu ở thủ đô Abu Dhabi và đốt cháy một cơ sở sản xuất dầu ở phía Tây Saudi Arabia, khiến quân đội Mỹ tại UAE rơi vào tình trạng báo động, buộc phải triển khai các hệ thống phòng thủ đắt giá để bắn hạ các tên lửa đang bay tới của Houthi. Theo thống kê của liên quân do Saudi Arabia dẫn đầu, kể từ tháng 3-2015, Houthi đã phóng 430 tên lửa đạn đạo và 851 UAV vũ trang vào vương quốc này, lấy đi sinh mạng của 59 dân thường. 

Chia sẻ bài viết