Ra đời trong thời khói lửa của chiến tranh, được Chủ tịch Hồ Chí Minh sáng lập và rèn luyện, lực lượng Thanh niên xung phong (TNXP) là những người trẻ tuổi đi đầu, không ngại khó khăn gian khổ, sẵn sàng hy sinh vì Tổ quốc, vì nhân dân. Kế thừa và phát huy những truyền thống vẻ vang của các thế hệ TNXP, tuổi trẻ TP Cần Thơ ra sức thi đua học tập, rèn luyện, tình nguyện có mặt ở những nơi khó khăn, góp sức xây dựng quê hương đất nước.

Cầu nối lịch sử

Bà Lê Hồng Đào say mê kể về quá trình tham gia Lực lượng TNXP với sinh viên Trường Đại học Kỹ thuật - Công nghệ Cần Thơ.

Mỗi tối, căn nhà nhỏ của bà Lê Hồng Đào, cựu TNXP ở phường Cái Khế (quận Ninh Kiều) trầm bổng tiếng ngâm thơ. Ở tuổi 71, bà tìm niềm vui với con chữ. Đến nay, bà sở hữu 360 bài thơ; khá nhiều tác phẩm đã được đăng báo, in sách. Với bà, niềm cảm hứng bất tận trong các tác phẩm vẫn là những ký ức đẹp về một thời tuổi trẻ sôi nổi, xông pha khắp các chiến trường miền Đông, miền Tây Nam Bộ. Lần giở bản thảo tập thơ “Ký ức dòng thời gian” mà bà định xuất bản trong năm nay, để kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống Lực lượng TNXP, giọng bà nghèn nghẹn, xen lẫn cảm xúc và niềm tự hào khi ngâm từng dòng thơ đầy chất tự sự:

“Nào ai thấu hiểu nỗi niềm

Xung phong hỏa tuyến tím bầm đôi vai

Khiêng thương, tải đạn đêm ngày

Đi trong tầm pháo, hăng say chiến trường”

(Trích bài thơ “Một thời để nhớ”)

Bà Đào tâm sự: “Qua thơ ca, tôi mong muốn giới trẻ hiểu và thêm tự hào về truyền thống yêu nước của dân tộc nói chung, tinh thần xung phong, tình nguyện, sẵn sàng lên đường bảo vệ Tổ quốc dù phải đánh đổi bằng những mất mát, hy sinh của các thế hệ TNXP ngày trước”. Tham gia lực lượng TNXP từ năm 1965, người con gái tuổi trăng tròn quê ở huyện Cái Nước, tỉnh Cà Mau này không chỉ hăng hái lên đường bảo vệ Tổ quốc, mà còn là người tập hợp 36 thanh niên tình nguyện lên chiến trường miền Đông Nam Bộ, gia nhập lực lượng TNXP. Qua 81 ngày đêm ròng rã lội bộ, đoàn nhập với các tiểu đội khác của Đại đội Nguyễn Việt Khái 1 (C239) với 106 người. Gần 8 năm tham gia lực lượng TNXP, bà thấu hiểu những gian khó, nguy hiểm khi tham gia tải đạn, trinh sát, mở đường và đôi lúc phải chiến đấu trực diện với kẻ thù. Có những cô gái, chàng trai “ăn chưa no, lo chưa tới” mà trên vai khuân vác hơn 45kg đạn dược, chạy bon bon giữa chiến trường. Có người hy sinh, người để lại một phần thân thể nơi chiến trường ác liệt... Bản thân bà, trong lần mở đường cho một trận đánh năm 1966, cũng bị thương ở chân.

Dặm dài qua mỗi chiến trường, bà lại làm thơ động viên, cổ vũ tinh thần đồng đội. “Biết bao câu chuyện về tinh thần kiên trung của tuổi trẻ mà tôi nghĩ thơ ca với sức mạnh của ngôn từ, giúp tôi mang những bài học lịch sử dễ dàng đi vào lòng bạn trẻ” - bà Hồng Đào bộc bạch. 45 năm sau ngày đất nước thống nhất, bà có mặt ở nhiều cuộc giao lưu truyền thống, các bạn trẻ được nghe bà kể chuyện lịch sử bằng thơ, về những ký ức đẹp của một thời tuổi trẻ sôi nổi, lan tỏa giá trị sống đẹp.

Là những nhân chứng của lịch sử, các cấp Hội Cựu TNXP thành phố luôn chú trọng công tác giáo dục chính trị, tư tưởng và truyền thống yêu nước cho thế hệ trẻ. Theo ông Trần Quốc Phẩm, Chủ tịch Hội Cựu TNXP TP Cần Thơ, hiện toàn thành phố có 1 Hội Cựu TNXP cấp quận (Bình Thủy), 3 Ban Liên lạc cấp huyện và 11 Ban Liên lạc cấp xã với 244 hội viên sinh hoạt. Trong 15 năm qua (2005 - 2020), các cấp Hội đẩy mạnh công tác giáo dục lý tưởng cho đoàn viên, thanh niên bằng nhiều hình thức: giao lưu với nhân chứng lịch sử; tổ chức hoạt động đền ơn đáp nghĩa; nhận đỡ đầu học sinh là con cháu cựu TNXP có hoàn cảnh khó khăn…

Ông Trần Quốc Phẩm cho biết: “Hội Cựu TNXP thành phố ký kết với Thành đoàn Cần Thơ về kế hoạch phối hợp tổ chức các hoạt động giai đoạn 2020-2022 và các hoạt động kỷ niệm 70 năm Ngày truyền thống Lực lượng TNXP Việt Nam (15/7/1950 - 15/7/2020). Qua đó, chúng tôi định kỳ tổ chức kỷ niệm Ngày truyền thống Lực lượng TNXP Việt Nam hằng năm; khảo sát nắm tình hình và phân công tổ chức Đoàn, Hội tư vấn, hướng dẫn, giúp đỡ các cựu TNXP chưa được giải quyết chế độ chính sách. Tuổi trẻ thành phố vận động đoàn viên, thanh niên tổ chức các hoạt động thăm tặng quà, sửa chữa nhà hỗ trợ cựu TNXP có hoàn cảnh khó khăn. Qua đó, đẩy mạnh phong trào đền ơn đáp nghĩa, đồng thời giáo dục thế hệ trẻ sống đẹp, sống có ích”.

Viết tiếp tinh thần tình nguyện

Trò chuyện với chúng tôi, nhiều cựu TNXP tâm đắc khi các bạn trẻ hôm nay không chỉ thi đua học tập, mà còn hăng hái tham gia các phong trào tình nguyện, góp sức xây dựng quê hương đất nước. Nhiều cựu TNXP ấn tượng với những bạn trẻ tình nguyện nơi tuyến đầu chống dịch COVID-19, sẵn sàng nhận việc khó đúng với tinh thần “chống dịch như chống giặc” mà Thủ tướng đã chỉ đạo. Hay như mỗi dịp tháng 7 về, tuổi trẻ thành phố phát động “Tháng tri ân”, khắp các địa phương, tuổi trẻ đều tổ chức các hoạt động đền ơn đáp nghĩa, từ nhận phụng dưỡng Mẹ Việt Nam Anh hùng, cựu TNXP có hoàn cảnh khó khăn, đến dọn dẹp vệ sinh, tôn tạo các điểm di tích, nghĩa trang liệt sĩ.

Theo anh Nguyễn Hoàng Viện, Bí thư Đoàn Trường Đại học Kỹ thuật - Công nghệ Cần Thơ, Đoàn trường thường xuyên phát động sinh viên đến thăm hỏi sức khỏe, tặng quà các cựu TNXP vào dịp lễ, kỷ niệm. Đây được xem là hoạt động ngoại khóa giúp bạn trẻ hiểu rõ hơn về các phong trào thanh niên trong đấu tranh giải phóng dân tộc; đồng thời khơi gợi, hun đúc tinh thần xung kích, tình nguyện của tuổi trẻ. Từ tháng 6-2013, khi trường thành lập, tuổi trẻ đã ký kết nhận hỗ trợ xã Thới Đông, sau đó thêm xã Đông Thắng, huyện Cờ Đỏ; ký kết chương trình vì an sinh xã hội với Quận đoàn Bình Thủy. Trong 5 năm qua, lực lượng sinh viên góp công không nhỏ trong quá trình xây dựng nông thôn mới ở huyện Cờ Đỏ, như đã hỗ trợ các xã thuộc huyện Cờ Đỏ xây dựng hơn 12km đường giao thông, lắp đặt điện sinh hoạt cho gần 400 bà con nghèo, phổ cập tin học cho hàng trăm cán bộ xã, ấp.

Từ thời sinh viên, anh Nguyễn Phạm Quốc Anh, Phó Bí thư Đoàn Trường Đại học Tây Đô, đã tích cực tham gia các hoạt động tình nguyện, trong đó, có chiến dịch “Mùa hè xanh”. Chàng trai trẻ cùng bạn bè tình nguyện về nhiều địa bàn khó khăn ở ĐBSCL để làm đường, xây cầu, tổ chức sân chơi cho thiếu nhi nghèo. Khi Quốc Anh đảm nhận vai trò “thủ lĩnh” thanh niên của Trường Đại học Tây Đô, lửa nhiệt huyết của anh càng cháy bỏng và được truyền đến các thế hệ sinh viên. Bình quân mỗi “Mùa hè xanh”, các cấp bộ Đoàn - Hội thực hiện từ 20 đến 22 công trình thanh niên, giúp người dân vùng ĐBSCL xây dựng nông thôn mới. Quan tâm thực hiện phong trào “Đền ơn đáp nghĩa”, giáo dục truyền thống được, các cơ sở Đoàn nhận phụng dưỡng 9 Mẹ Việt Nam Anh hùng trên địa bàn quận Cái Răng; hành quân về các căn cứ cách mạng khám bệnh và cấp phát thuốc miễn phí cho gia đình chính sách, hộ nghèo…

*   *   *

Những ngày tháng 7, ở khắp các địa phương vùng ĐBSCL, hơn 10.000 bạn trẻ đã và đang khẩn trương thực hiện nhiều công trình, phần việc hướng về cộng đồng. Tuổi trẻ thành phố phấn đấu 100% các đơn vị trực thuộc Thành đoàn tổ chức hoặc tham gia Lễ thắp nến tri ân hoặc tổ chức các hoạt động đền ơn đáp nghĩa; tổ chức khám bệnh và cấp phát thuốc miễn phí cho 2.000 người dân; sửa chữa, xây dựng ít nhất 9 căn nhà tình nghĩa cho các gia đình chính sách, người có công với cách mạng… Những công trình ý nghĩa trên không chỉ thể hiện trách nhiệm xã hội của người trẻ, mà còn góp phần viết tiếp truyền thống yêu nước, tinh thần xung phong của các thế hệ thanh niên.l

QUỐC THÁI