Tại Ấn Độ, 2 bang Kerala và Tamil Nadu gần đây lần lượt thông qua luật “quyền được ngồi” trong ngành bán lẻ, qua đó cho phép người lao động, chủ yếu là phụ nữ, được ngồi bất cứ khi nào có thể trong giờ làm việc nhằm bảo vệ sức khỏe. 

Phụ nữ Ấn Độ làm việc tại một cửa hàng bán đồ trang sức. Ảnh: AFP

Đứng làm việc suốt 10 tiếng/ngày, S Lakshmi, 40 tuổi, nhân viên một cửa hàng bán quần áo, mệt mỏi đi bộ về nhà với đôi chân đau nhức và mắt cá chân sưng tấy. Trong khi đó, việc phải đứng làm việc suốt 12 tiếng/ngày đã khiến Sreelatha, 32 tuổi, hồi năm ngoái từ bỏ công việc bán hàng tại một cửa hiệu sari, trang phục truyền thống của Ấn Độ, để chuyển sang làm công việc nấu nướng bán thời gian gần Chennai, thủ phủ bang Tamil Nadu.

Nhưng từ nay, Lakshmi hay Sreelatha cũng như hàng ngàn lao động nữ phải đứng làm việc tại hàng trăm cửa hàng bán quần áo, trang sức và dệt may đã phần nào nhẹ nhõm khi bang Tamil Nadu hồi tháng rồi quyết định sửa đổi Đạo luật thành lập và buôn bán, ra đời từ năm 1947. Theo đó, các cơ sở bán lẻ một mặt cần phải bố trí chỗ ngồi phù hợp cho tất cả nhân viên “để họ có thể tận dụng mọi cơ hội để ngồi trong quá trình làm việc”, mặt khác cần phải cải cách một số quy định về điều kiện làm việc, gồm giờ nghỉ giải lao để đi vệ sinh và ăn trưa.

Động thái trên của chính quyền bang Tamil Nadu được cho sẽ giúp người lao động tránh được các bệnh về chân do phải đứng làm việc suốt nhiều tiếng đồng hồ như phồng da, viêm tấy ở kẽ ngón chân cái, chai chân cũng như tình trạng mệt mỏi nói chung. “Đây là nhu cầu đã được chờ đợi từ rất lâu. Từ khi nhân viên lên xe buýt đi làm cho đến khi trở về nhà sau ca làm việc 12 hoặc 14 tiếng, họ hầu như không được ngồi. Do đó, họ phải đối mặt với nhiều vấn đề sức khỏe như giãn tĩnh mạch và phải làm việc trong tình trạng căng thẳng liên tục” - theo M Dhanalakshmi, giám đốc Ủy ban Điều phối Lao động bang Tamil Nadu.

Trước đó, bang láng giềng Kerala hồi tháng 7-2018 cũng đã sửa đổi luật nhằm cải thiện điều kiện làm việc, gồm cho phép nhân viên tại các cửa hàng được quyền ngồi nghỉ trong ca làm việc. Quyết định này được đưa ra sau khi hàng ngàn phụ nữ làm việc trong ngành bán lẻ kiên trì xuống đường biểu tình để đấu tranh vì...quyền được ngồi khi làm việc trong suốt 8 năm liền. Đa số họ phàn nàn về những vấn đề liên quan đến thận, giãn tĩnh mạch, sưng bàn chân và đau lưng. Phong trào này đã gây được tiếng vang toàn cầu. 

Các nhà lãnh đạo công đoàn Ấn Độ cho rằng những thay đổi trên là cần thiết, bởi phụ nữ nước này chiếm đa số trong lực lượng lao động tại các cửa hàng bán lẻ, nhưng họ lại không được luật pháp bảo vệ, trong khi điều kiện làm việc của họ vô cùng tồi tệ, lương thấp và lợi ích ít ỏi. Theo Kavita Krishnan, Thư ký Hiệp hội Phụ nữ Tiến bộ có trụ sở tại thủ đô New Delhi, tại các nhà máy và cửa hàng bán lẻ, nhân viên thường bị các ông chủ bóc lột tối đa. Không những vậy, họ còn bị giảm thiểu thời gian nghỉ ngơi để ăn uống và cả đi vệ sinh. Cũng theo bà Krishnan, không ít nơi có văn hóa làm việc độc hại khi gộp chung thời gian đi vệ sinh với thời gian nghỉ uống trà, khiến nhiều người lao động không còn cách nào khác là mang ly trà vào toilet để uống và đi vệ sinh cùng lúc. Thậm chí, nữ nhân viên còn bị từ chối quyền vào nhà vệ sinh khi đến ngày “đèn đỏ”. Đáng nói hơn nữa là các sinh hoạt của người lao động luôn bị giám sát nghiêm ngặt bởi hệ thống camera an ninh mà giới chủ cho là để theo dõi khách hàng có trộm cắp hàng hóa hay không. 

TRÍ VĂN (Theo Al Jazeera, SCMP)