Một quan chức hàng đầu của Cục Quản lý Thực phẩm và Dược phẩm Mỹ (FDA) tuyên bố sẽ từ chức nếu chính quyền Tổng thống Donald Trump quyết cho lưu hành vaccine ngừa COVID-19 trước khi được chứng minh an toàn và hiệu quả.

Tình nguyện viên tiêm vaccine ngừa COVID-19 trong thử nghiệm lâm sàng ở Mỹ. Ảnh: AP

Kể từ khi đại dịch COVID-19 bùng phát, tỷ lệ ủng hộ Tổng thống Trump đã giảm mạnh khi số ca dương tính ở Mỹ vượt quá 5,7 triệu người và hơn 177.000 trường hợp tử vong tính tới chiều 21-8. Vì lẽ này, cuộc đua sản xuất vaccine trở thành tâm điểm trong chiến dịch tái tranh cử của ông Trump.

Chính phủ Mỹ đã đầu tư gần 11 tỉ USD để nghiên cứu vaccine ngừa COVID-19 và hiện có 3 trong số hơn 6 loại tiềm năng đang thử nghiệm lâm sàng trên người. Theo chuyên gia hàng đầu về bệnh truyền nhiễm Anthony Fauci, Mỹ có thể xác định một loại vaccine hiệu quả vào tháng 1-2021 và có thể cung cấp hàng chục triệu liều trong cùng năm.

Nhưng mới đây, ông Trump tuyên bố xứ cờ hoa sẽ có vaccine trước cuộc bầu cử diễn ra vào ngày 3-11 tới. Nhiều người đánh giá đây sẽ là “bất ngờ tháng 10” giúp chủ nhân Nhà Trắng giành lợi thế trên con đường tái đắc cử. Song, Giám đốc Trung tâm Ðánh giá và Nghiên cứu Sinh học của FDA Peter Marks đã nói với các quan chức chính phủ, chủ các hãng dược và những nhà khoa học tham gia nghiên cứu vaccine ngừa COVID-19, rằng ông sẽ từ chức nếu FDA bị bắt buộc phê duyệt một loại vaccine chưa được kiểm nghiệm rõ ràng về hiệu quả và tính an toàn.

Xác nhận lần nữa với Reuters, Tiến sĩ Marks cho biết ông không đối mặt với bất kỳ áp lực chính trị nào và FDA sẽ chỉ tuân theo những hướng dẫn khoa học. “Ðây là lằn ranh đỏ. Nếu có thay đổi, tôi cho rằng điều đó (từ chức) chính là nghĩa vụ. Thông qua hành động trên, tôi sẽ chỉ cho công chúng Mỹ thấy sự bất ổn” - ông Mark chia sẻ. Ðồng thời, vị Tiến sĩ này khẳng định sẽ không ngồi yên nếu ai đó vì lợi ích chính trị mà hoãn phê chuẩn vaccine đã được chứng minh hiệu quả, an toàn. Trước đó, chuyên gia Fauci từng nhấn mạnh toan tính chính trị sẽ không ảnh hưởng đến bất kỳ quyết định nào về vaccine ngừa COVID-19.

Dù vậy, Tiến sĩ Marks và hai quan chức khác của FDA trong báo cáo mới đây thừa nhận sự lo lắng của công chúng đối với việc cơ quan này có thể hạ thấp các tiêu chuẩn quy định để phê duyệt vaccine. Hồi đầu năm, FDA phải cấp phép ủy quyền sử dụng khẩn cấp đối với việc sử dụng thuốc chữa sốt rét hydroxychloroquine (HCQ) trong điều trị COVID-19. Tổng thống Trump trước đó đã nhiều lần “quảng bá” thậm chí tiết lộ đã dùng HCQ để phòng tránh SARS-CoV-2. Nhưng đến tháng 6, giấy phép đã bị rút lại sau khi các dữ liệu cho thấy HCQ dường như không hiệu quả mà ngược lại gây rủi ro lớn hơn cho bệnh nhân nhiễm COVID-19.

Với tiến trình phát triển vaccine “thần tốc” cùng thúc giục từ chính quyền Trump, nhiều người lo lắng liệu các thử nghiệm lâm sàng có đảm bảo số lượng tình nguyện viên tham gia cũng như cho kết quả đáng tin cậy để FDA xem xét trước cuộc bầu cử tổng thống hay không. Trong động thái trấn an, nhóm quan chức ủy ban cố vấn vaccine FDA cam kết sẽ “thảo luận minh bạch” và bất kỳ vaccine ngừa COVID-19 nào đều phải đáp ứng tiêu chuẩn của tổ chức này trước khi được cấp phép ủy quyền hoặc phê chuẩn. Theo các cuộc thăm dò, có tới 1/3 người Mỹ nói rằng họ sẽ không tiêm vaccine ngay cả khi được chứng nhận và cấp miễn phí.

Chuyện về giám đốc ở FDA khiến công chúng nhớ lại trường hợp của bác sĩ hàng đầu về hô hấp, công tác tại Bộ Y tế Nga cũng từ chức vì bất đồng với việc Mát-xcơ-va công bố vaccine Sputnik V ngừa COVID-19 đầu tiên trên thế giới. Giáo sư Alexander Chucalin cho rằng vaccine này chưa được kiểm tra kỹ về độ an toàn và ông đã rời Bộ Y tế sau khi chỉ trích các đồng nghiệp quá vội đưa vaccine vào sản xuất hàng loạt. Nhưng giới chức Nga thì khẳng định kết quả thử nghiệm cho thấy Sputnik V phát huy hiệu quả, có độ an toàn cao và khả năng miễn dịch kéo dài đến 2 năm.

MAI QUYÊN