Bảy Mẫn được phân công về hỗ trợ quản lý Công ty cơ khí Thường Sanh. Từ chân chánh văn phòng của một cơ quan hành chính, nay leo lên cái ghế phó giám đốc một công ty cơ khí cỡ "bự" của tỉnh. Sướng như tiên! Nhưng Bảy Mẫn vốn chỉ quen với công việc văn thư, giấy tờ, hành chánh
có biết gì đến cơ khí đâu. Mà thôi kệ, từ từ rồi sẽ quen!
Gần chục năm trước, khi công ty mới thành lập, Ba Hạnh được giao chức giám đốc. Ông là một kỹ sư thâm niên, có tiếng trong tỉnh. Khi về Thường Sanh, ông đã xây dựng bộ máy khá mạnh cho công ty. Các chức vụ quan trọng đều được giao cho những kỹ sư có tay nghề, có kinh nghiệm. Gần đây, Ba Hạnh được tỉnh rút đi. Vậy là Bảy Mẫn mặc nhiên ngồi vào cái ghế giám đốc, chiếc ghế mà ông vẫn ước ao từ khi về Thường Sanh.
Sau khi đã yên vị trên ghế giám đốc, Bảy Mẫn công khai danh sách các trưởng phòng do ông đề bạt. Lạ một điều là những người được đề bạt trưởng phòng lần này chưa góp gì nhiều cho công ty. Vậy mà đùng một cái, họ được đề bạt trưởng phòng.
Từ khi Bảy Mẫn nhận cương vị giám đốc đến nay đã gần hai năm. Công ty cơ khí Thường Sanh vẫn không có gì khác với trước. Chủ trương của Bảy Mẫn là đợi chỉ thị của trên và điều hành sản xuất theo mặt bằng chung của ngành, miễn sao công ty có thể duy trì hoạt động một cách bình thường. Còn chuyện nâng uy tín của công ty cao hơn, xa hơn để xứng tầm với các công ty cơ khí lớn của khu vực thì quả thực Bảy Mẫn chưa nghĩ đến bao giờ.
Bảy Mẫn luôn tỏ vẻ quan tâm, chăm lo đời sống anh em và dường như không hề mắc phải một khiếm khuyết hay tật xấu nào. Song, Bảy Mẫn là người thế nào thì chưa ai khẳng định được, chỉ có điều Bảy Mẫn thường có nhiều quyết định kỳ lạ, nhất là chuyện đối đãi người tài.
***
Kỹ sư Thăng là một trong những người phải chịu sự đối đãi khó hiểu của Bảy Mẫn. Thăng là một kỹ sư trẻ. Anh về Thường Sanh từ lúc Ba Hạnh còn làm giám đốc. Thấy được tài năng và triển vọng của vị kỹ sư trẻ này, Ba Hạnh đã phân công anh làm ở phòng kỹ thuật. Mặc dù còn trẻ tuổi, thời gian làm việc chưa lâu, nhưng kỹ sư Thăng đã có nhiều công trình, sản phẩm giá trị, tạo tiếng tăm và doanh thu cho Thường Sanh. Nhanh chóng, anh được cất nhắc lên chức vụ phó phòng kỹ thuật. Thăng cũng được các anh em kỹ sư và công nhân quý mến bởi tính nhã nhặn và chịu khó làm việc.
Trưởng phòng kỹ thuật về hưu cùng một đợt với Ba Hạnh được chuyển đi. Lúc đó, ai cũng đinh ninh rằng kỹ sư Thăng sẽ trở thành trưởng phòng kỹ thuật. Ấy vậy mà không! Danh sách đề cử của tân giám đốc Bảy Mẫn không hề có tên anh. Thay vào đó, ở hàng dành cho phòng kỹ thuật, Bảy Mẫn điền vào một cái tên lạ hoắc khiến ai cũng ngỡ ngàng. Và kể từ khi Ba Hạnh về hưu, giới lãnh đạo Thường Sanh dường như không biết đến sự có mặt của kỹ sư Thăng- phó phòng kỹ thuật.
***
Sau thời gian dài quan sát tình hình phát triển công nghệ, kỹ thuật sản xuất trên đồng ruộng, kỹ sư Thăng mạnh dạn trình lên công ty dự án một loại máy mới, phục vụ đắc lực cho việc thu hoạch lúa, mang tên SK-16. Lãnh đạo công ty, đứng đầu là giám đốc và trưởng phòng kỹ thuật đã phớt lờ trước đề án của anh. Sau nhiều phiên họp đi họp lại, bàn tới tính lui, cuối cùng công ty quyết định: "Thôi thì cứ làm thử xem sao!". Nhóm kỹ sư trẻ của phòng kỹ thuật dưới sự điều hành trực tiếp của kỹ sư Thăng bắt tay vào thực hiện sản phẩm mới SK-16.
Sau gần hai tháng hì hục sắp hoàn tất sản phẩm thì một cuộc họp khẩn bất thường diễn ra. Cuộc họp do ban giám đốc chủ trì, thành phần tham dự là phòng kỹ thuật và các phòng ban, bộ phận có liên quan. Song, tuyệt nhiên không thấy có mặt phó phòng kỹ thuật- kỹ sư Thăng. Trong cuộc họp, ban giám đốc chỉ trích kỹ sư Thăng là người không có thực tài mà chỉ là kẻ hám danh. SK-16 là công trình "ăn cắp", "lắp ghép" từ một số công trình chứ không phải là sản phẩm do Thăng sáng chế ra. Ban giám đốc công ty yêu cầu phòng kỹ thuật phối hợp một số phòng ban kiểm tra thật kỹ về SK-16 và trình độ, nhân cách của anh. Trước khi có kết luận chính thức về SK-16 là của kỹ sư Thăng hay là của người khác, phòng kỹ thuật không được tiếp tục triển khai thực hiện, các phòng ban khác trong công ty cũng không được giới thiệu về SK-16 trong các bản tin thông báo sản phẩm mới hằng quý của công ty.
Kết thúc cuộc họp, vị trưởng phòng kỹ thuật lẳng lặng thông báo đến các thành viên của phòng phải lập tức dừng ngay việc thực hiện SK-16 mà không báo cho kỹ sư Thăng về nội dung cuộc họp. Ngay sau khi nghe tin việc triển khai SK-16 bị dừng, Thăng đến gặp ban giám đốc để hỏi thì mọi việc đã đâu vào đấy, không còn cách nào hơn. Bảy Mẫn tỏ ra tiếc nuối. Rằng ông cũng rất coi trọng đề án nầy, rất muốn thực hiện nó vì nó quá hay, quá triển vọng. Hàng lố, hàng tá lời khen hoa mỹ dành cho SK-16 và dành cho người sáng chế ra nó để rồi cuối cùng ông bảo là thật tiếc, không thể cho thực hiện. Bảy Mẫn an ủi:
- Nếu những lời đồn thổi đó là bịa đặt thì sớm muộn gì công ty cũng sẽ kiểm tra và trả lại trong sạch cho cậu, lo gì!
Thăng bước ra khỏi phòng có treo bảng "Phòng Giám đốc". Giám đốc Bảy Mẫn nhếch mép cười. Một cái cười đầy mỉa mai.
Ngừng thực hiện SK-16 cũng là cắt ngang tâm huyết của kỹ sư Thăng. Anh xin nghỉ việc. Với tấm bằng kỹ sư, với lý lịch từng là phó phòng kỹ thuật của một công ty cơ khí lớn và đặc biệt là dự án SK-16, anh nhanh chóng tìm được việc làm ở công ty mới. Điều kỹ sư Thăng không ngờ là trong lúc anh đang tìm việc thì phòng kỹ thuật của Thường Sanh tái khởi động sản xuất SK-16 mà không thông qua sự đồng ý của anh.
Chuẩn bị đi kiện thì Thăng nhận được tin SK-16 do Thường Sanh chế tạo không thể hoạt động được. Phòng kỹ thuật đã tổ chức nghiên cứu để chỉnh sửa lại nhưng vẫn chưa tìm ra nguyên nhân sự cố. Nghe vậy, kỹ sư Thăng bắt tay vào nghiên cứu lại về SK-16, xem như là một cuộc đấu trí song hành với Thường Sanh. Ai đến đích trước, người đó là kẻ chiến thắng.
Cuối cùng, lỗi khiến SK-16 không hoạt động cũng được khắc phục. Công ty mới của kỹ sư Thăng bắt tay vào sản xuất đại trà và SK-16 được nông dân đón nhận, truyền tai nhau sau khi thử nghiệm trên chính ruộng đồng của mình. SK-16 đem lại nguồn doanh thu lớn cho công ty và tiếng tăm cho người chế tạo ra nó. Công ty của Thăng vươn lên trở thành một trong bốn công ty cơ khí hàng đầu toàn khu vực sau một năm ra mắt sản phẩm SK-16. Thăng được nhận giải thưởng "Kỹ sư trẻ xuất sắc" của ngành cơ khí và SK-16 được bình chọn là một trong những "Sáng chế nổi bật của năm".
Thăng không quên cái ngày bước ra khỏi căn phòng có tấm bảng đề "Phòng Giám đốc" của công ty Thường Sanh. Bước ra trong sự thất vọng, bước ra là chắc chắn rằng mình sẽ không quay lại nữa. Anh đâu biết, sau lưng anh Bảy Mẫn đã cười mỉa mai. Khi anh chỉnh sửa hoàn thiện dự án SK-16 và trình cho ban lãnh đạo công ty mới, anh cũng bước ra khỏi căn phòng tương tự. Bước ra với nụ cười rạng ngời trên môi.