Theo báo cáo về Đánh giá mối đe dọa không gian năm 2024 của Trung tâm Nghiên cứu Chiến lược và Quốc tế (CSIS), Trung Quốc và Nga đang tìm cách vô hiệu hóa những vệ tinh giá trị cao của Chính phủ Mỹ. Hoạt động này cùng vô số hành vi “không thân thiện” khác có thể còn tiếp diễn trong nhiều năm.

Vệ tinh Block IIR(M) trong hệ thống định vị toàn cầu (GPS) quay quanh Trái đất của Mỹ. Ảnh: NOAA

Trong một phân tích, 6 chuyên gia đóng góp cho báo cáo phát hiện cả Nga và Trung Quốc thường xuyên điều động vệ tinh của họ đến gần vệ tinh thương mại cũng như của chính phủ các nước phương Tây. Hoạt động “giám sát” này đôi khi kéo dài hàng tháng trời. Trước đó, có thông tin Trung Quốc đang thử nghiệm công nghệ cho phép một vệ tinh bám vào vệ tinh khác. Năm 2022, Bắc Kinh từng tuyên bố thành công sử dụng vệ tinh SJ-21 để giữ và điều khiển một vệ tinh “chết” đến địa điểm mới trên quỹ đạo. Về phần Nga, CSIS cho biết nước này có thể có ít nhất 2 vệ tinh đang thực hiện “sứ mệnh gián điệp” cũng như nhiều chức năng khác. Trong thập kỷ qua, các chuyên gia cũng tin rằng Mát-xcơ-va đã thử nghiệm vũ khí phóng để sử dụng trên quỹ đạo thấp của Trái đất tại một số thời điểm. Hồi tháng 1, Nhà Trắng đã gióng lên hồi chuông cảnh báo trước thông tin Nga có thể “làm mù mắt” Mỹ bằng cách sử dụng vũ khí có khả năng hạt nhân để vô hiệu hóa các vệ tinh trong không gian.

Trong đánh giá chung, các nhà phân tích nói rằng những vệ tinh tiềm năng “giám sát” mà Trung Quốc cũng như Nga đang thử nghiệm không mang hàm ý “thân thiện” khi chúng có khả năng chiếm quyền điều khiển và di chuyển các vật thể như vệ tinh trong không gian mà không tạo ra bất kỳ mảnh vỡ nào. Vấn đề nữa là những hành vi như trên đang ngày càng phổ biến. Năm ngoái, Trung tướng Thủy quân lục chiến Mỹ Matthew Glavy đã cảnh báo Washington phải sẵn sàng cho những thách thức trong không gian giữa thời điểm Nga - Trung nâng cao năng lực để đối phó Mỹ và đồng minh. Theo ước tính, Mỹ hiện có hàng ngàn vệ tinh trong không gian, một số có khả năng theo dõi các mối đe dọa như tên lửa đạn đạo trong khi số khác thu thập thông tin tình báo hoặc vì mục đích thương mại quan trọng. Những tài sản không gian này phục vụ lợi ích kinh tế - an ninh quốc gia của Mỹ và đóng vai trò trọng yếu nếu xung đột nổ ra. Trong điều kiện này, giới chuyên gia dự đoán hành động đầu tiên của Trung Quốc và Nga sẽ là bắn hạ vệ tinh của đối thủ.

MAI QUYÊN (Theo Business Insider)