Sau nhiều năm chờ đợi, cuối cùng tàu ngầm hạt nhân trang bị tên lửa đạn đạo thế hệ thứ tư lớp Yasen (Graney) đã được hạ thủy tại xưởng đóng tàu Sevmash ở thành phố Severodvinsk thuộc miền Bắc nước Nga ngày 15-6. Phát biểu tại sự kiện này, Tổng thống Dmitry Medvedev nhấn mạnh mặc dù còn đối mặt với khó khăn tài chính do cuộc khủng hoảng kinh tế, nhưng chính phủ vẫn tăng cường sức mạnh cho ngành công nghiệp đóng tàu quân sự nhằm giúp hải quân Nga hiện đại hóa và sẵn sàng phản ứng trước các thách thức mới. “Hầu hết các quốc gia đầu tư rất nhiều tiền của cho hệ thống vũ khí tấn công và phòng thủ hiện đại. Chúng ta cũng nên làm như thế”, ông nói. Dự kiến, tàu ngầm thế hệ mới sẽ được đưa vào biên chế quân đội Nga vào năm tới.

Lễ hạ thủy tàu ngầm Severodvinsk ngày 15-6. Ảnh: Reuters

Theo hãng tin RIA Novosti, tàu ngầm có tên gọi Severodvinsk này được bắt đầu chế tạo từ năm 1993 sau khi bị trì hoãn vì thiếu kinh phí và do Liên bang Xô-viết tan rã năm 1991. Thật ra, nó được thiết kế từ năm 1977 nhằm chuẩn bị cho một cuộc chiến tranh tiềm ẩn chống lại lực lượng hải quân hùng mạnh của Mỹ thời bấy giờ. Đáng lẽ chiếc tàu ngầm lớp Yasen đầu tiên đã được hạ thủy năm 1998 nhưng đã bị lùi lại hai lần cho tới đầu những năm 2000 và năm 2007, chưa kể lần hoãn mới nhất vào ngày 7-5 vừa qua (nhân kỷ niệm Ngày chiến thắng phát-xít) vì “lỗi kỹ thuật”.

Khác với tàu ngầm đánh chặn chiến lược Yury Dolgoruky đã được hạ thủy năm 2007, Severodvinsk là loại phương tiện tấn công quân sự đa chức năng, có thể đánh trúng hiệu quả tàu ngầm dưới lòng biển, tàu chiến trên mặt nước và cả các mục tiêu trên đất liền của đối phương nhờ được trang bị 24 tên lửa hành trình có tầm bắn lên tới 5.000 km với đầu đạn quy ước lẫn hạt nhân, 8 ống phóng ngư lôi cùng với các loại tên lửa chống tàu chiến khác. Severodvinsk, được trang bị hệ thống điện tử và thiết bị phát hiện tàu ngầm cực mạnh, có chiều dài 120 mét và sườn ngang của sàn tàu rộng 13 mét. Với vận tốc tối đa 31-35 hải lý/giờ, khi di chuyển trên mặt nước nó nặng 9.700 tấn và lúc dưới lòng biển nặng 13.500 tấn. Cho nên, Severodvinsk có thể được coi là một đối thủ đáng gờm với chiếc Sói Biển (Seawolf) của Mỹ. Seawolf có vận tốc cực nhanh và trang bị vũ khí hạng nặng được thiết kế trong thời Chiến tranh lạnh nhằm duy trì ưu thế của tàu ngầm Mỹ trước các loại tàu ngầm Liên Xô hồi cuối những năm 1980.

Hải quân Nga dự kiến sẽ đóng thêm 5-6 chiếc Severodvinsk nhưng chưa biết có trở thành hiện thực hay không, vì chi phí quá đắt. Theo nhật báo Vedomosti, chi phí của tàu ngầm này được giữ bí mật nhưng có thể vào khoảng 1 tỉ USD, còn hãng tin RIA Novosti cho rằng trị giá của con tàu lên tới 2 tỉ USD. Chiến tranh lạnh kết thúc, Mỹ đã ngưng sản xuất loại tàu ngầm Seawolf sau khi hoàn tất 3 chiếc với số tiền 4 tỉ USD/chiếc và thay vào đó là tàu ngầm tấn công lớp Virginia nhỏ và rẻ hơn. Lầu Năm Góc có kế hoạch đóng 30 chiếc Virginia nhằm thay thế hạm đội tàu ngầm lớp Los Angeles. Bản thân Nga cũng không có dự tính sử dụng tàu Severodvinsk để thay thế hạm đội tàu ngầm đa mục tiêu hiện nay. Nga đang sở hữu 27 tàu ngầm hạt nhân được sản xuất từ giữa thập niên 1980 và cuối thập niên 1990 mà ít nhất phân nửa trong số đó sẽ “nghỉ hưu” trong 15 năm nữa.

PHÚC KIẾN (Theo RIA Novosti, Xinhua, VOR)