Trước khoảng 500 sinh viên và học giả tại Đại học Sanaa ở Thủ đô Sanaa của Yemen hôm 1-3, Tổng thống nước này Ali Abdullah Saleh cáo buộc Mỹ và Israel đang kích động tình hình bất ổn tại quốc gia Vùng Vịnh và cả thế giới A-rập hiện nay. Đây là chỉ trích công khai gay gắt nhất mà ông Saleh nhằm vào Mỹ, một đồng minh quan trọng của Yemen.

Tổng thống Yemen Ali Abdullah Saleh cáo buộc Mỹ và Israel gây bất ổn Trung Đông và Bắc Phi. Ảnh: AFP

Tổng thống Saleh nói ông sẽ “tiết lộ bí mật” rằng có một “văn phòng chỉ huy các hoạt động nằm ở Thủ đô Tel Aviv của Isreal với mục tiêu gây bất ổn thế giới A-rập” và Nhà Trắng đang điều hành văn phòng này. Theo ông Saleh, các cuộc biểu tình khắp khu vực Trung Đông và Bắc Phi hiện nay thực chất chỉ đang thực thi theo kế hoạch của Israel và Mỹ. Ông Saleh chỉ trích Tổng thống Mỹ Barack Obama: “Mỗi ngày chúng ta đều nghe tuyên bố từ ông Obama là Ai Cập không thể làm thế này, Tunisie không thể làm thế nọ. Ông ấy phải làm gì với Ai Cập? Hoặc với Oman? Ông ấy là tổng thống của Mỹ hay là tổng thống của thế giới?”. Ông Saleh cũng cáo buộc Đại sứ Mỹ tại Yemen Gerald Feierstein và các nước Liên minh châu Âu (EU) đã ủng hộ phe đối lập tại Yemen và “hướng dẫn” họ đứng về phía người biểu tình. Đầu tuần này, ông Saleh đã đề nghị thành lập chính phủ đoàn kết dân tộc nhưng liên minh đối lập đã bác bỏ và tuyên bố ủng hộ người biểu tình.

Tuyên bố của Tổng thống Saleh khá bất ngờ vì ông được xem là đồng minh của Mỹ trong cuộc chiến chống khủng bố và chính quyền Sanaa đã nhận hàng triệu USD viện trợ quân sự từ Washington. Từ khi tàu chiến USS Cole của Mỹ bị Al Qaeda đánh bom năm 2000 trong lúc neo đậu tại hải cảng của Yemen ở vịnh Aden, làm 17 thủy thủ Mỹ thiệt mạng và 39 người khác bị thương, ông Saleh đã trở thành đồng minh gần gũi của Mỹ. Washington và Sanaa đã hợp tác chặt chẽ chống chủ nghĩa khủng bố, đặc biệt là chân rết của Al Qaeda tại Yemen và bán đảo A-rập. Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Mỹ P J Crowley cho rằng các cuộc biểu tình ở Yemen “không phải là sản phẩm của những âm mưu từ bên ngoài” và “ông Saleh nên biết điều hơn”. Người phát ngôn Đại sứ quán Mỹ thì cho rằng những tuyên bố của ông Saleh là “đáng tiếc” và Mỹ đang chủ động xúc tiến đối thoại tìm giải pháp hòa bình ở Yemen.

Trong lúc ông Saleh phát biểu tại Đại học Sanaa, bên ngoài hàng ngàn người biểu tình vẫn tiếp tục kêu gọi ông từ chức sau 3 thập niên nắm quyền, khi tỷ lệ thất nghiệp ở nước này lên tới 35% và tham nhũng tràn lan. Phe đối lập đã huy động hàng chục nghìn người tham gia “Ngày thịnh nộ” mới chống Tổng thống Saleh. Tại thị trấn Al Habilain thuộc tỉnh Lahj, miền Nam Yemen, đụng độ giữa các phần tử ly khai và lực lượng chính phủ đã làm ít nhất 3 người thiệt mạng, trong đó có một binh sĩ chính phủ. Theo một sĩ quan địa phương, các phần tử ly khai đã nổ súng vào quân đội và vụ đụng độ này được cho là không liên quan đến làn sóng biểu tình chống chính phủ đang xảy ra ở Yemen, khiến tình hình ở quốc gia này thêm rối ren.

N. MINH (Theo WSJ, AP, ANI)