Việc Mỹ thay đổi kế hoạch đặt chân lên bề mặt Mặt trăng vào năm 2024, thay vì năm 2028 như dự tính trước đó, một phần do nước này muốn vượt qua Nga và Trung Quốc trong cuộc đua thống trị không gian.

 Ảnh: spacenews.com

Phó Tổng thống Mỹ Mike Pence (ảnh) đã đặt ra thời hạn mới tại cuộc họp của Hội đồng không gian quốc gia (NSC) hôm 26-3. Để nhấn mạnh sự cấp bách, ông Pence viện dẫn sứ mệnh không gian Hằng Nga 4 của Trung Quốc hồi tháng 1-2019. Khi đó, tàu thăm dò Hằng Nga 4 đã hạ cánh thành công xuống vùng tối đầy bí ẩn của Mặt trăng. Phó Tổng thống Mỹ cho rằng bước đi này cho thấy “tham vọng của Trung Quốc muốn chiếm lĩnh khu vực chiến lược trên Mặt trăng và trở thành quốc gia vượt trội về khả năng du hành không gian”.

Vị này cũng thừa nhận đưa người trở lại Mặt trăng trong 5 năm tới là sứ mệnh khó khăn. Tuy nhiên, ông tin rằng mục tiêu có thể đạt được bởi tàu Apollo 11 của Mỹ từng đổ bộ thành công lên Mặt trăng hồi tháng 7-1969 (đánh dấu lần đầu tiên con người đặt chân lên hành tinh này), chỉ 12 năm sau khi kỷ nguyên khám phá không gian của nhân loại mở ra. Nhưng kể từ khi các phi hành gia của chương trình Apollo đi những bước chân cuối cùng trên Mặt trăng hồi năm 1972, đến nay chưa có quốc gia nào đưa con người trở lại thăm “chị Hằng”.

 Theo Phó Tổng thống Pence, chính phủ Mỹ dự định sử dụng tên lửa và tàu đổ bộ Mặt trăng của các hãng tư nhân để giúp Cơ quan Hàng không Vũ trụ Mỹ (NASA) thực hiện sứ mệnh trên. Một phần trong nỗ lực dẫn đầu cuộc đua không gian của Mỹ là thành lập một căn cứ lâu dài trên bề mặt Mặt trăng. Đây sẽ là “bệ phóng” để các phi hành gia Mỹ tiếp tục bay đến sao Hỏa và xa hơn. NSC đang xem xét Cực Nam của Mặt trăng để đặt căn cứ bởi vùng này có băng trên các miệng núi lửa. Nhờ đó, các nhà du hành có thể sử dụng chúng để uống và chế tạo nhiên liệu tên lửa, phục vụ cho các hoạt động khám phá trong tương lai. Theo ông Pence, Cực Nam Mặt trăng cũng là nơi “chứa đựng các giá trị chiến lược, kinh tế và khoa học to lớn”.

Để hoàn thành sứ mệnh trở lại Mặt trăng, NASA phải tự chuyển mình thành một tổ chức tích cực và trách nhiệm hơn. Thông điệp này của ông Pence được xem như sự ám chỉ về chi phí của chương trình đưa các nhà du hành Mỹ lên Mặt trăng và đến sao Hỏa, nhiều khả năng tốn đến nhiều chục tỉ USD. Từ khi các sứ mệnh tàu con thoi kết thúc vào năm 2011, NASA không tìm ra được dự án thích hợp để phóng các tàu vũ trụ chở người từ lãnh thổ Mỹ. Ngoài kinh phí, việc thiết kế và chế tạo tàu đổ bộ cũng được cho là một thách thức lớn trong thời gian 5 năm.

Cựu Tổng thống Mỹ Barack Obama từng xem sao Hỏa là điểm đến tiếp theo của các phi hành gia, nhưng đương kim chủ nhân  Nhà Trắng Donald Trump thì yêu thích Mặt trăng hơn. NASA lâu nay là “đầu tàu” trong công cuộc thám hiểm không gian, cùng với Nga, nhưng gần đây các quốc gia khác đã có những tiến bộ trong lĩnh vực này, bao gồm Trung Quốc. Trung Quốc dự định cuối năm nay sẽ phóng tàu Hằng Nga 5 lên mặt gần của Mặt trăng để thu thập và mang về các mẫu đất đá.

Trong diễn biến khác, Tổng thống Trump vừa chỉ định Tướng John Raymond làm lãnh đạo Bộ Chỉ huy vũ trụ khi cơ quan này ra đời trong thời gian tới. Bộ tư lệnh tác chiến thứ 11 thuộc Bộ Quốc phòng Mỹ sẽ tập trung triển khai các chiến dịch chiến tranh vũ trụ chung và đảm bảo khả năng sẵn sàng chiến đấu cho các lực lượng toàn cầu.

THANH BÌNH (Theo space.com, Sky News)