Tổng thống Aquino đọc thông điệp quốc gia hôm 26-7. Ảnh: News.cn

Ngày 26-7, tân Tổng thống Philippines Benigno Aquino đã trình bày thông điệp quốc gia đầu tiên, với cam kết mở ra một kỷ nguyên chính phủ trong sạch, ngăn chặn lãng phí của công trong xây dựng kết cấu hạ tầng và các lĩnh vực khác. Ông Aquino cũng chỉ trích mạnh mẽ các quy định của chính phủ tiền nhiệm và cáo buộc cựu Tổng thống Gloria Arroyo tham nhũng và phung phí tài chính.

Trước các nghị sĩ của cả Thượng và Hạ viện, ông Aquino cho rằng: “Một thời gian dài, đất nước Philippines đã lạc lối trên con đường vòng”, vì vậy, chính phủ mới sẽ đi theo con đường thẳng hơn. Ông Aquino tuyên bố sẽ ra lệnh thành lập một “ủy ban sự thật” trong tuần này để xem xét những hành vi trái pháp luật của chính quyền bà Arroyo. Ông đưa ra nhiều ví dụ về cách thức chính quyền Arroyo đã phung phí tiền dành cho cứu trợ; đầu tư cho điện, nước, cơ sở hạ tầng và đảm bảo nguồn cung gạo. Tổng thống Aquino cam kết sẽ truy tố người tiền nhiệm một khi có đủ bằng chứng cho thấy bà này dính tới tham nhũng.

Tổng thống Aquino lên nắm quyền thay bà Arroyo vào cuối tháng 6 vừa qua, với khẩu hiệu: “Nếu không có tham nhũng, sẽ không còn nghèo đói”. Dưới thời bà Arroyo, mặc dù kinh tế tăng trưởng đều đặn, nhưng đời sống của người dân cải thiện chậm chạp, với 1/3 trong số 90 triệu dân sống với chưa tới 1 USD mỗi ngày, trong khi ngân sách chính phủ thì thường xuyên thâm hụt. Trong thông điệp quốc gia, ông Aquino than phiền rằng trong khoản ngân sách 1.540 tỉ peso (hơn 33 tỉ USD) của năm 2010, chỉ còn lại 100 tỉ peso (6,5%) cho 6 tháng cuối năm. Ông cho biết thâm hụt ngân sách nửa đầu năm nay của Philippines lên tới 196,7 tỉ peso, vượt 51,5 tỉ peso so với mức trần cho phép, do chi tiêu quá mức trong khi nguồn thu kém.

Các nhà phân tích chính trị cho rằng thông điệp quốc gia của Tổng thống Aquino không phải là bài diễn văn mà là một cáo trạng. Cựu Tổng thống Arroyo, hiện là dân biểu, đang đưa chồng đi khám bệnh ở Hồng Công, chưa có tuyên bố gì. Tuy nhiên, người phát ngôn của bà là Elena Bautista-Horn lập tức phủ nhận việc chính quyền tiền nhiệm làm cạn kiệt ngân sách quốc gia trong 6 tháng đầu năm nay, khi cho rằng hồi tháng Giêng, Cục Ngân sách và Quản lý (DBM) đã chuyển 1/3 ngân sách hàng năm dành cho lương bổng vào tài khoản ngân hàng của các bộ và cơ quan chính phủ. Theo bà Bautista-Horn, DBM cũng chi 75% chi phí duy trì và hoạt động của các cơ quan chính phủ lúc đầu năm.

Khảo sát của hãng Pulse Asia cho thấy trong số 1.200 người được hỏi, có tới 85% tin tưởng ông Aquino, tỷ lệ cao nhất cho một cá nhân trong các cuộc khảo sát của Pulse Asia kể từ năm 1999. Trong khi đó, theo khảo sát hồi tháng 3, tỷ lệ tin tưởng cựu Tổng thống Arroyo chỉ có 12%, so với mức cao nhất 55% hồi tháng 10-2001, năm cầm quyền đầu tiên của bà.

N. KIỆT
(Theo Reuters, ABC News, GMANews.TV)