Sáng 9-10, người dân Israel và Palestine vui mừng sau khi Israel và phong trào Hồi giáo Hamas đạt được thỏa thuận sơ bộ về thả con tin và ngừng bắn. Đây là giai đoạn đầu tiên của kế hoạch hòa bình nhằm chấm dứt cuộc chiến khốc liệt ở Dải Gaza.

Người dân Israel ăn mừng sau khi Israel và Hamas nhất trí về giai đoạn đầu tiên của kế hoạch hòa bình. Ảnh: Reuters

“Tất cả con tin sẽ sớm được thả và Israel sẽ rút quân về ranh giới đã được thống nhất. Đây là những bước đầu tiên hướng tới một nền hòa bình vững chắc, bền lâu và vĩnh cửu. Tất cả các bên sẽ được đối xử công bằng”, Tổng thống Mỹ Donald Trump thông báo trên mạng xã hội Truth Social, sau khi Israel và Hamas đạt được thỏa thuận sơ bộ.

Qatar, quốc gia giữ vai trò trung gian chính cho các cuộc hòa đàm, cũng xác nhận diễn biến này. Israel và Hamas chính thức ký kết thỏa thuận vào ngày 9-10 tại khu nghỉ dưỡng Sharm el-Sheikh của Ai Cập, nơi hai bên đã đàm phán gián tiếp trong những ngày qua.

Phản ứng trước thông tin trên, Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu cảm ơn Tổng thống Trump và gọi việc thông qua giai đoạn đầu tiên là một “thành công ngoại giao và chiến thắng về mặt quốc gia cho Israel”. Ông Netanyahu cũng mời ông Trump đến Israel phát biểu trước Quốc hội nước này vào ngày 12-10.

Trong tuyên bố, Hamas đánh giá cao nỗ lực của các bên trung gian và trân trọng những nỗ lực của Tổng thống Trump nhằm chấm dứt hoàn toàn chiến tranh. Hamas đồng thời thúc giục nhà lãnh đạo Mỹ, các quốc gia bảo trợ thỏa thuận và quốc tế buộc Israel phải thực hiện đầy đủ các nghĩa vụ theo thỏa thuận.

Tin tức về thỏa thuận đã khơi dậy niềm vui ở Israel, Gaza và nhiều nơi khác. Gia đình của các con tin Israel tập trung tại quảng trường ở Tel Aviv và đốt pháo hoa ăn mừng, trong khi người Palestine reo hò với hy vọng kết thúc chiến sự.

Cùng ngày, Tổng Thư ký Liên Hiệp Quốc (LHQ) Antonio Guterres bày tỏ hoan nghênh thông báo của ông Trump, đồng thời khẳng định LHQ sẽ “hỗ trợ việc thực thi toàn diện thỏa thuận và tăng cường cung cấp viện trợ nhân đạo”. Đại diện cấp cao của Liên minh châu Âu (EU) về chính sách đối ngoại Kaja Kallas mô tả thỏa thuận về Gaza là “thành tựu ngoại giao lớn”.

Thả con tin trong vài ngày tới

Hamas đã “nộp danh sách tù nhân Palestine” mà họ muốn Israel trả tự do. Đại sứ Israel tại Mỹ Yechiel Leiter cho biết sau khi nội các Israel phê duyệt thỏa thuận, Hamas sẽ có 72 giờ để thả các con tin Israel.

Điều này có nghĩa các con tin Israel còn sống có thể được phóng thích vào ngày 12 hoặc 13-10. Hiện còn 48 con tin đang ở Gaza, trong đó 20 người được cho là còn sống.

Theo thỏa thuận, Hamas dự kiến ​​sẽ thả khoảng 20 con tin Israel để đổi lấy gần 2.000 tù nhân Palestine. Quân đội Israel sẽ hoàn thành đợt đầu tiên của cuộc rút quân khỏi Gaza trong vòng 24 giờ kể từ khi thỏa thuận được ký kết.

Phía Israel kiên quyết đòi trao trả thi thể các con tin trong giai đoạn đầu song phía Hamas nói việc này có thể mất nhiều thời gian vì một số thi thể không nằm trong khu vực do họ kiểm soát.

Tháng trước, ông Trump công bố kế hoạch 20 điểm hướng đến chấm dứt chiến sự ở Gaza và nhận được sự ủng hộ từ Israel cùng nhiều quốc gia Arab và Hồi giáo. Kế hoạch này yêu cầu ngừng bắn, thả con tin ở Gaza trong vòng 72 giờ sau khi các bên thống nhất thỏa thuận, giải trừ vũ khí của Hamas và quân đội Israel dần rút khỏi dải đất. Chính quyền chuyển tiếp hậu xung đột được giám sát bởi “Hội đồng Hòa bình”, cơ quan do ông Trump làm chủ tịch.

Tuy nhiên, thông báo hôm 9-10 của Tổng thống Trump đã không đề cập đến một số chủ đề hóc búa, bao gồm việc giải giáp Hamas và quản lý Dải Gaza trong tương lai. Cho đến nay, Hamas vẫn từ chối yêu cầu giao nộp vũ khí. Một nguồn tin tiết lộ Hamas sẽ bác bỏ điều kiện này chừng nào quân đội Israel vẫn còn chiếm đóng Gaza.

HẠNH NGUYÊN (Theo Reuters, CNN)