Việc tìm kiếm ứng cử viên kế nhiệm Tổng thống Iran Ebrahim Raisi, người vừa qua đời sau vụ tai nạn trực thăng ngày 19-5, đã được khởi động với quy trình đăng ký kéo dài 5 ngày bắt đầu từ 30-5.

Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei (giữa) dự lễ tưởng niệm cố Tổng thống Ebrahim Raisi. Ảnh: Shutterstock

Dựa vào quy định của Trụ sở bầu cử Iran, điều kiện và trình độ mà những người đăng ký ứng cử phải đáp ứng bao gồm người gốc Iran, có quốc tịch Iran, có thành tích và danh tiếng tốt, cam kết tuân thủ các nguyên tắc cơ bản của Iran cũng như tôn giáo chính thức của đất nước là đạo Hồi. Sau khi được Hội đồng giám hộ chấp thuận, các ứng cử viên sẽ tổ chức chiến dịch vận động tranh cử từ ngày 12-6 đến trước một ngày cử tri đi bỏ phiếu
vào 28-6.

Trên cơ sở tiền lệ, có thể có tới 10 ứng cử viên được phép tham gia vòng tranh cử đầu tiên. Cựu trưởng đoàn đàm phán hạt nhân Saeed Jalili tuyên bố ông sẽ ứng cử. Nổi tiếng với quan điểm cứng rắn và là một trong những nhân vật then chốt định hình chính sách ngoại giao của Iran trong hàng thập kỷ, ông Jalili có kinh nghiệm 2 lần tranh cử tổng thống Iran. Với đường lối bảo thủ tương tự, Thị trưởng Tehran Alireza Zakani chưa có quyết định nhưng các nguồn tin tiết lộ ông đang chuẩn bị một nhóm vận động tranh cử. Trong khi đó, cựu Tổng thống Mahmoud Ahmadinejad nói rằng ông đang xem xét các lựa chọn. Song, các nhà phân tích dự đoán tính chất dân túy khó đoán của chính trị gia 67 tuổi khó cho phép ông ứng cử. Bên cạnh những cái tên đáng chú ý trên, một số ứng cử viên tiềm năng có thể ứng cử bao gồm Chủ tịch Quốc hội Mohammad Baqer Qalibaf, cựu Ngoại trưởng Mohammad Javad Zarif và cựu Giám đốc Parviz Fattah của Quỹ Cách mạng Hồi giáo Mostazafan. Hiện có đồn đoán cựu Chủ tịch Quốc hội theo đường lối trung dung Ali Larijani, người từng được cựu Tổng thống Iran Hassan Rouhani ủng hộ, sẽ tham gia tranh cử.

Theo dự đoán của một số hãng truyền thông địa phương, nếu cuộc đua trở nên khó lường, Tổng thống lâm thời Muhammad Mokhber có thể được yêu cầu ra ứng cử và đảm nhận công việc này trong 5 năm tới. Ngoài được đích thân ông Raisi chỉ định làm cấp phó vào năm 2021, ông Mokhber còn có mối quan hệ thân thiết với Lãnh tụ tối cao Ali Khamenei. Tuy nhiên, “bóng ma” tham nhũng và quyết định liên quan các loại vaccine COVID-19 bị cho kém hiệu quả sẽ khó thuyết phục người dân Iran tin cậy ông Mokhber.

MAI QUYÊN (Tổng hợp)