Hệ thống chăm sóc y tế của Nhật Bản từ lâu được đánh giá rất tốt nhờ hệ thống bảo hiểm có chất lượng và chi phí hợp lý, nhưng sự bùng phát của dịch bệnh COVID-19 đang khiến các bệnh viện và phòng khám ở nước này quá tải, đồng thời bộc lộ nhiều thiếu thốn nghiêm trọng so với các nước tiên tiến khác trên thế giới.

Người dân Tokyo vẫn “nườm nượp” trên đường đi làm về. Ảnh: Kyodonews

Mới đây, một xe cấp cứu chở một bệnh nhân nam với triệu chứng ho và khó thở đã bị 80 bệnh viện từ chối tiếp nhận và buộc phải tìm kiếm hàng giờ mới đến được một bệnh viện ở ngoại ô Tokyo để chữa trị cho người bệnh. Một bệnh nhân sốt khác cuối cùng cũng đến được một bệnh viện sau khi các y tá tiếp cận bất thành với 40 phòng khám. Hiệp hội y học cấp tính và Hiệp hội cấp cứu Nhật Bản cho biết nhiều phòng cấp cứu tại các bệnh viện ở nước này đang từ chối điều trị cho nhiều bệnh nhân, kể cả những người bị đột quỵ, nhồi máu cơ tim và các chấn thương bên ngoài khác. Nguyên nhân là các bệnh viện giờ đây phải tập trung cho các trường hợp nhiễm SARS-CoV-2 gây bệnh COVID-19 lan rộng. Việc các bệnh viện từ chối tiếp nhận bệnh nhân đang dồn gánh nặng quá sức lên các trung tâm cấp cứu có số lượng giới hạn tại Nhật Bản. Các hiệp hội y tế Nhật Bản cảnh báo “sự sụp đổ của hệ thống cấp cứu đã xảy ra là tiền đề của sự sụp đổ toàn bộ hệ thống y tế”.

►Bệnh viện thiếu thốn nhiều thứ

Theo người đứng đầu Hiệp hội y khoa Nhật Bản Yoshitake Yokokura, việc nhiều bệnh viện thiếu giường bệnh, nhân viên và trang thiết bị y tế (như áo bảo hộ, khẩu trang và mặt nạ) trong bối cảnh số ca nhiễm SARS-CoV-2 bùng phát làm tăng nguy cơ lây nhiễm cho các nhân viên y tế và khiến công tác cứu chữa bệnh nhân COVID-19 càng thêm khó khăn. Nhiều ổ dịch đã hình thành trong bệnh viện. Các nhân viên y tế phải tái sử dụng khẩu trang N95 và tự trang bị mặt nạ. Thị trưởng thành phố Osaka phải kêu gọi đội ngũ y tế sử dụng áo mưa được tài trợ ngăn nguy cơ nhiễm bệnh. Thủ tướng Shinzo Abe tuyên bố chính phủ sẽ đảm bảo 15.000 máy thở mới và nhận được sự cam kết của các tập đoàn cung ứng nhiều hơn nữa máy thở. Ông cũng kêu gọi các nhà máy khác tăng cường sản xuất khẩu trang, áo bảo hộ, máy thở và các trang thiết bị y tế khác. Trước khi dịch bùng phát, Nhật Bản chỉ có 22.000 máy thở, trong đó 40% đã qua sử dụng tính đến cuối tháng 2.

Đặc biệt, các bệnh viện tại Nhật Bản thiếu các phòng chăm sóc y tế tích cực (ICU) với chỉ có 5 phòng trên 100.000 dân, so với khoảng 30 ICU ở Đức, 35 tại Mỹ và 12 ở Ý. Theo ông Osamu Nishida, người đứng đầu Hiệp hội y học chuyên sâu Nhật Bản, thiếu ICU là nguyên nhân hàng đầu khiến tỷ lệ tử vong vì COVID-19 tại nước này lên tới 10%, so với 1% ở Đức.

Ngoài ra, Nhật Bản đến nay chỉ xét nghiệm cho khoảng 90.000 người trên tổng dân số 126 triệu. Để so sánh, Hàn Quốc với số dân 51 triệu người đã xét nghiệm cho hơn 513.000 trường hợp. Phương thức của Nhật Bản là chỉ xét nghiệm cho những bệnh nhân cần sự chú ý đặc biệt nhằm tránh quá tải của bệnh viện. Thế nên, theo người phát ngôn Bộ Y tế Nhật Bản, dù nước này có khả năng xét nghiệm 12.000 ca/ngày nhưng chỉ tiến hành xét nghiệm từ 6.000-7.000 ca/ngày.

►Hơn 400.000 người có thể  tử vong

Xét nghiệm hạn chế nên các chuyên gia cho rằng tỷ lệ nhiễm SARS-CoV-2 tại Nhật Bản có thể cao hơn nhiều so với con số chính thức. Theo số liệu của Đại học Johns Hopkins hôm 17-4, Nhật Bản đã có gần 10.000 ca nhiễm và 190 người chết vì COVID-19. Từ khi ghi nhận ca nhiễm đầu tiên hồi tháng 2, hệ thống y tế Nhật Bản chỉ tập trung xét nghiệm các ổ dịch. Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng việc ngăn chặn kịp thời và “truy dấu” các ổ dịch tại các thành phố lớn và đông đúc như Nhật Bản là quá khó khăn do có rất nhiều đường lây nhiễm.

Thủ tướng Abe vừa ban bố tình trạng khẩn cấp trên toàn quốc sau khi chỉ ban hành lệnh này ở 7 khu vực. Ông hy vọng với sự hợp tác của tất cả các địa phương, Nhật Bản sẽ có nhiều trung tâm xét nghiệm cần thiết. Thay vì chỉ sử dụng bác sĩ chuyên khoa xét nghiệm ngay tại các bệnh viện, chính phủ Nhật Bản cũng đang huy động các bác sĩ đa khoa, bác sĩ gia đình chỉ định lấy mẫu xét nghiệm cơ động. Thay vì tự cách ly tại các khách sạn hay tại nhà, những người nhiễm SARS-CoV-2 với triệu chứng nhẹ giờ đây cũng bắt đầu buộc phải nhập viện.

Tuy nhiên, vấn đề khó khăn lớn của Nhật Bản là chính sách giãn cách xã hội không được thực thi trên thực tế. Bất chấp những lời kêu gọi “ở nhà” và làm việc từ xa của chính phủ, nhiều người dân xứ hoa anh đào vẫn sử dụng các phương tiện công cộng đông đúc, nhất là ở Tokyo, để đi làm việc. Đội ngũ chuyên gia chống dịch COVID-19 của chính phủ Nhật Bản vừa cảnh báo nước này có thể có hơn 400.000 người chết liên quan đến virus Corona chủng mới nếu các biện pháp như cách ly xã hội không được thực hiện và tình trạng thiếu máy thở không được cải thiện. Cho đến nay, số người nhiễm và tử vong do COVID-19 tại xứ mặt trời mọc chưa thể so sánh các nước ở đỉnh dịch như Mỹ và châu Âu, nhưng có những quan ngại điều tồi tệ nhất và khôn lường có thể xảy ra ở đất nước phù tang.

 ĐỨC TRUNG