Hôm qua 7-8, Tòa án quốc tế xét xử tội ác Khmer Đỏ (ECCC) tại Campuchia đã tuyên án tù chung thân đối với hai cựu thủ lĩnh Khmer Đỏ là Noun Chea và Khieu Samphan với hàng loạt tội ác chống lại nhân loại. Đây là án phạt đầu tiên dành cho các nhân vật chóp bu của Khmer Đỏ.

Phiên tòa diễn ra tại ngoại ô Thủ đô Phnom Penh với sự tham dự của khoảng 800 người, trong đó có 200 nhà báo của các hãng truyền thông. Phiên tòa được truyền trực tiếp trên các đài phát thanh và truyền hình Campuchia. Cả hai bị cáo đều có mặt tại tòa để nghe phán quyết.

Noun Chea (88 tuổi) và Khieu Samphan (83 tuổi) nằm trong số các thủ lĩnh cấp cao của chế độ Khmer Đỏ bị buộc tội gây ra cái chết của khoảng 1,7-2,2 triệu người, khoảng 1/4 dân số Campuchia, từ năm 1975-1979. Chánh án ECCC Nil Nonn tuyên bố: "Hai bị cáo Nuon Chea và Khieu Samphan phạm các tội ác chống lại loài người, gồm tội diệt chủng, giết người, ngược đãi và các hành động phi nhân tính khác như cưỡng ép di cư và tấn công chống lại các giá trị con người". Noun Chea được biết đến là nhân vật số hai, giữ vai trò "kiến trúc sư trưởng" của chế độ diệt chủng, tức chỉ đứng sau Pol Pot. Còn Khieu Samphan là nhân vật số 5.

Phán quyết trên được đưa ra sau quá trình xét xử kéo dài hai năm, từ tháng 11-2011 đến cuối tháng 10-2013. ECCC được Liên Hiệp Quốc bảo trợ, thành lập từ năm 2006 với mục đích tìm lại công lý cho các nạn nhân dưới thời chế độ Khmer Đỏ tại Campuchia. Với kinh phí hơn 200 triệu USD, ECCC trước đó mới chỉ đưa ra được một bản án chung thân hồi năm 2011 đối với Kaing Guek Eav, biệt danh Duch, cựu giám đốc nhà tù Toul Sleng phạm tội ác chiến tranh và chống lại nhân loại. Cựu Ngoại trưởng Ieng Sary (nhân vật số 3) đã chết hồi năm ngoái, còn người vợ Ieng Thirith (Bộ trưởng Xã hội) được hoãn xét xử từ năm 2012 vì bệnh mất trí nhớ. Đáng tiếc nhất là "đồ tể "Pol Pot đã qua đời năm 1998.

Người phát ngôn ECCC Lars Olsen tuyên bố "7-8 là ngày lịch sử của nhân dân Campuchia. Các nạn nhân của Khmer Đỏ đã chờ đợi công lý suốt 35 năm qua và giờ đây phiên tòa đã kết án". Tuy nhiên, dư luận và nhiều nạn nhân chỉ trích phiên tòa đã diễn ra quá chậm chạp và mức án tù chung thân chưa phải là cái giá thật sự xứng đáng đối với những tội ác mà các tên cầm đầu của chế độ diệt chủng gây ra.

ĐỨC TRUNG (Theo TTXVN, AFP, AP)