Lòng tin của người Úc đối với Trung Quốc đang sụt giảm và ngày càng có nhiều người coi Bắc Kinh là mối đe dọa an ninh hơn là đối tác kinh tế, theo kết quả thăm dò do Viện Lowy công bố ngày 23-6.
Từ tráng sang: Thủ tướng Anh Johnson, Tổng thống Mỹ Joe Biden và lãnh đạo Úc Morrison. Ảnh: Getty Images
Cụ thể, chỉ 10% người Úc tin tưởng Chủ tịch Trung Quốc Cận Bình có thể giải quyết tốt các vấn đề của thế giới, giảm từ mức 43% trong cuộc khảo sát tương tự vào năm 2018. Về trách nhiệm trước cộng đồng quốc tế, cũng chỉ 16% cho rằng Bắc Kinh sẽ hành động đúng đắn trong khi tỷ lệ coi cường quốc châu Á là mối đe dọa an ninh tăng từ 18% lên hơn 60%.
Khi được hỏi về rủi ro xung đột Mỹ - Trung, đa phần người Úc không muốn quốc gia họ bị kéo vào cuộc chiến giữa hai cường quốc và 52% xác định diễn biến này đe dọa nghiêm trọng đối với lợi ích của Canberra. Hơn một nửa số người được hỏi cho rằng Úc nên giữ vai trò trung lập nếu quan hệ Mỹ - Trung tiếp tục căng thẳng dẫn tới đối đầu.
Theo Hãng tin Reuters, giới chức Canberra mỗi năm đều theo dõi chặt chẽ kết quả thăm dò của Viện Lowy vì nó phản ánh tổng thể mức độ công chúng ủng hộ chính sách đối ngoại của chính phủ. Cuộc thăm dò vừa rồi cũng lý giải vì sao dân Úc bất chấp tác động về thương mại vẫn không phản đối cách tiếp cận quyết đoán hiện nay của liên minh bảo thủ Tự do - Quốc gia cầm quyền trước Trung Quốc.
Mối quan hệ giữa Úc và Trung Quốc bắt đầu tụt dốc kể từ năm 2017 khi Canberra đề ra một loạt biện pháp xử lý thẳng tay đối với can thiệp của nước ngoài vào hoạt động chính trị trong nước. Năm 2018, Úc tiếp tục cấm gã khổng lồ công nghệ Huawei (Trung Quốc) tham gia xây dựng mạng lưới 5G tại nước này. Cho tới năm ngoái, quan hệ song phương thực sự giảm mạnh sau khi Thủ tướng Úc Scott Morrison dẫn đầu nỗ lực kêu gọi quốc tế tiến hành điều tra nguồn gốc đại dịch COVID-19, mở màn cho hàng loạt hành động đáp trả lẫn nhau về thương mại với Trung Quốc. Theo các quan chức Trung Quốc, giới lãnh đạo Úc với “tư duy Chiến tranh Lạnh” đang tìm cách đảo lộn và từ bỏ quan hệ hợp tác bình thường với Bắc Kinh. Trung Quốc thậm chí cáo buộc Canberra hành động theo mệnh lệnh của Mỹ và sử dụng quan hệ đồng minh này để chống lại mình.
Theo Giáo sư John Blaxland của Đại học Quốc gia Úc, Canberra trước nay vẫn cố cân bằng quan hệ an ninh với Mỹ trong lúc đảm bảo lợi ích thương mại với Trung Quốc. Nhưng gần đây, chính quyền Thủ tướng Morrison cho thấy họ không còn nhún nhường mà sẵn sàng “ăn thua” với Trung Quốc khi Bắc Kinh theo đuổi chính sách “ngoại giao chiến lang” nhằm vào Úc. Hiện tại, Giáo sư Blaxland dự đoán Canberra có thể tiếp tục chịu thiệt hại về kinh tế nhưng không bỏ qua các biện pháp thắt chặt quan hệ đồng minh với Mỹ nhằm đẩy lùi áp lực và mối đe dọa từ Trung Quốc. Tháng rồi, Ngoại trưởng Mỹ Antony Blinken khẳng định Nhà Trắng không để Úc đơn độc đối mặt sự cưỡng ép kinh tế từ Trung Quốc.
Tuy vậy, nhiều người quan ngại Canberra về lâu dài có thể bị mắc kẹt và là bên phải trả giá khi cạnh tranh giành ảnh hưởng giữa Mỹ và Trung Quốc trở nên khốc liệt. Trong nỗ lực tìm kiếm thêm hỗ trợ ngoại giao, Thủ tướng Morrison tại hội nghị thượng đỉnh Nhóm các nền công nghiệp hàng đầu thế giới (G7) cách đây hai tuần đã kêu gọi sự đoàn kết của các đồng minh trong nỗ lực đảm bảo hòa bình và ổn định tại khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương. Sau cuộc gặp riêng với ông Morrison, Thủ tướng Anh Boris Johnson và Tổng thống Pháp Emmauel Macron tuyên bố các quốc gia này sẽ “sát cánh” cùng Úc.
Trung Quốc hiện là đối tác thương mại lớn nhất của Úc, tiêu thụ tới 43% tổng lượng hàng xuất khẩu của Úc trong năm 2020.
MAI QUYÊN (Theo Reuters)