Chính phủ Mỹ đã chính thức đóng cửa từ ngày 20-1 sau khi thượng viện nước này không thể thông qua dự luật ngân sách trong cuộc họp khẩn trương cuối cùng hôm 19-1. Đây là sự kiện đáng buồn nhân đúng ngày Nhà Trắng kỷ niệm tròn 1 năm cầm quyền của Tổng thống Donald Trump.

Nét buồn của thủ lĩnh đảng Cộng hòa Mitch McConnell tại Thượng viện Mỹ ngày 19-1. Ảnh: AP

Dự luật ngân sách đã được Hạ viện Mỹ do đảng Cộng hòa chiếm đa số thông qua hôm 18-1, trong khi Thượng viện Mỹ cần ít nhất 10 nghị sĩ đảng Dân chủ để đạt 60 phiếu ủng hộ cần thiết. Tuy nhiên kết quả chỉ có 50/100 thượng nghị sĩ bỏ phiếu hậu thuẫn, bất chấp hai thủ lĩnh đảng Cộng hòa Mitch McConnell và Dân chủ Chuck Schumer nỗ lực đàm phán đến phút chót. Đáng nói là có 5 thượng nghị sĩ Dân chủ ủng hộ nhưng có 5 dân biểu Cộng hòa bỏ phiếu chống.

Theo hãng tin Reuters, phần lớn các nghị sĩ đảng Dân chủ phản đối dự luật bởi nó không bảo vệ hàng trăm ngàn thiếu niên nhập cư được biết đến là “những người mộng mơ”. Cụ thể, họ yêu cầu loại khỏi dự luật điều khoản ngân sách cho phép chính phủ trục xuất khoảng 700.000 người nhập cư bất hợp pháp vốn đã đến nước Mỹ khi còn là trẻ em. Ngoài ra, những người Dân chủ cũng không đồng ý cấp ngân sách xây dựng bức tường biên giới và tăng cường an ninh ở khu vực giáp Mexico.

Hai ông McConnell và Schumer tuyên bố lãnh đạo hai đảng cam kết sẽ tìm kiếm thỏa thuận nhằm khôi phục hoạt động bình thường của chính phủ càng sớm càng tốt. Tuy nhiên, trong một thông cáo, Nhà Trắng đã kịch liệt chỉ trích phe Dân chủ. “Tối nay (19-1), họ đặt chính trị lên trên an ninh quốc gia, gia đình các binh sĩ, trẻ em dễ tổn thương và khả năng của đất nước phục vụ toàn thể nhân dân Mỹ” - thông cáo nhấn mạnh, đồng thời khẳng định sẽ không đàm phán vấn đề nhập cư cho đến khi chính phủ được cấp tiền và hoạt động trở lại. Nhập cư là vấn đề gây tranh cãi gay gắt tại Đồi Capital từ nhiều tháng qua.

Về mặt kỹ thuật, Chính phủ Mỹ phải đóng cửa khi quốc hội nước này không cung cấp tài chính. Dự luật ngân sách trên chỉ yêu cầu gia hạn phân bổ tài chính cho chính phủ từ nay đến ngày 16-2. Trong quá khứ, Chính phủ Mỹ đã nhiều lần đóng cửa nhưng không làm thiệt hại nhiều đến nền kinh tế số một thế giới. Tuy nhiên, thị trường chứng khoán và tài chính thường hay chao đảo. Lần đóng cửa mới này có thể “kích” thêm cuộc chiến chính trị giữa đảng Dân chủ và Cộng hòa trong việc cáo buộc bên  nào gây ra tình trạng tê liệt của chính phủ.

Trong lần Chính phủ Mỹ đóng cửa kéo dài hơn 2 tuần năm 2013 do phe Cộng hòa “chủ xướng”, có hơn 800.000 nhân viên liên bang buộc phải nghỉ ở nhà. Các công viên phải đóng cửa trong khi đây là nơi thu hút 750.000 người đến vui chơi mỗi ngày. Có một số cơ quan cho tạm thời nghỉ việc đến 90-95% nhân viên. Chỉ có các nhân viên ở bộ phận quan trọng và liên quan đến an ninh công cộng hay quốc gia mới được phép tiếp tục làm việc, bao gồm tất cả hơn 1,3 triệu quân nhân. Những người làm việc không được trả lương cho đến khi chính phủ được quốc hội cấp tiền.

Lần này, Nhà Trắng dự kiến cho tạm thời nghỉ việc hơn 1.000 trên tổng số 1.715 nhân viên. Bộ Tư pháp sẽ có khoảng 95.000 người trên tổng số 115.000 nhân viên tiếp tục đi làm.

ĐỨC TRUNG (Theo Reuters)