Chỉ trong tháng 10 tại Thủ đô Mogadishu của Somalia đã xảy ra hai vụ  tấn công khiến khoảng 370 người thiệt mạng. Al-Shabab, nhánh của al-Qaeda tại Somalia, được cho đứng sau hành động tàn ác này.

Trong khi đó, hôm 4-10, các tay súng được cho thuộc tổ chức tự xưng Nhà nước Hồi giáo (IS) đã phục kích một toán lính Mỹ ở Niger, giết chết 4 binh sĩ và làm bị thương 2 người khác. Sau đó ít lâu, các tay súng đi bằng xe tải và xe máy đã tấn công một căn cứ quân sự cũng ở Niger, cướp đi sinh mạng của ít nhất 12 binh sĩ. Trong khi đó tại Ai Cập, hàng chục cảnh 9*sát hôm 20-10 đã thiệt mạng trong các cuộc đụng độ với các tay súng ở phía Tây sa mạc Ai Cập.

Hiện trường vụ tấn công ở Thủ đô Mogadishu của Somalia hôm 14-10 làm ít nhất 350 người thiệt mạng. Ảnh: Reuters

Tất cả các vụ tấn công trên là dấu chỉ cho thấy châu Phi hiện là chiến trường mới của al-Qaeda và IS trong bối cảnh hai lực lượng này đang bị đẩy lùi khỏi Trung Đông.

Theo Trung tâm Nghiên cứu An ninh châu Phi có trụ sở tại Thủ đô Washington (Mỹ), al-Shabab đã triển khai 987 trong số 1.827 cuộc tấn công do các nhóm Hồi giáo thực hiện ở châu Phi trong năm nay. Theo giới phân tích, lực lượng này từng có mối quan hệ với al-Qaeda nhưng dường như đang hợp tác với IS, kiểm soát nhiều khu vực nông thôn ở Somalia. “Al-Shabab ở Đông Phi hiện mạnh hơn cả al-Qaeda ở Trung Đông. Chúng giờ đây không cần sự che chở của al-Qaeda nhưng vẫn thu được nhiều lợi ích từ các quỹ mà mạng lưới của chúng tạo ra ở các nước vùng Vịnh” - Mohamed Haji Ingiris, nhà phân tích chính trị tại Cao đẳng Hoàng đế Luân Đôn (Anh), cho biết.

Giới phân tích cho rằng IS đang tìm kiếm “bến đậu” an toàn mới sau đại bại ở Iraq và Syria, trong khi al-Qaeda mở rộng hoạt động và liên minh trong khu vực Hạ Sahara. “Việc “kinh đô” Raqqa của IS tại Syria thất thủ sẽ tạo ra sự kết hợp của lực lượng này và al-Qaeda ở châu Phi, chủ yếu là tại các nước khu vực Bắc Phi” - Ali Bakr, chuyên gia phân tích khủng bố thuộc một viện nghiên cứu ở Thủ đô Abu Dhabi của Các Tiểu vương quốc A-rập thống nhất (UAE), lo ngại. Theo ông Bakr, ít nhất 6.500 công dân Tunisia đã đến tham chiến với al-Qaeda và IS ở Syria và Iraq, và nhiều người trong số này nhiều khả năng sẽ tham gia một mạng lưới khủng bố đang mở rộng ở Tây và Trung Phi. Ông Bakr nhận định, lục địa đen có thể sẽ đón một làn sóng các tay súng IS hồi hương trong khi al-Qaeda sẽ mở rộng địa bàn hoạt động sang các nước như Niger, Burkina Faso và Nigeria. Hiện al-Qaeda đang tích cực tuyển dụng tân binh ở Niger, trong khi Ansarul Islam, một nhánh của al-Qaeda, đang hoạt động tại Burkina Faso.

Nhằm chống lại ảnh hưởng của IS và al-Qaeda tại châu Phi, Pháp và các nước châu Âu khác hồi năm ngoái đã tăng cường hoạt động chống khủng bố tại châu lục này. Đến nay, khoảng 4.000 binh sĩ Pháp đã được triển khai đến Tây và Trung Phi, trong khi Đức cử 1.000 binh sĩ hỗ trợ hoạt động chống khủng bố của Liên Hiệp Quốc tại Mali. Trong khi đó, quân đội Mỹ cũng đã tăng cường chiến dịch chống khủng bố tại những nơi khác ở châu Phi trước mối đe dọa khủng bố ngày càng gia tăng. Theo Bộ Tư lệnh châu Phi và Bộ Quốc phòng Mỹ, Washington đã thành lập một căn cứ không quân ở thành phố Agadez của Niger và triển khai 800 binh sĩ hỗ trợ các nỗ lực chống khủng bố ở Nigeria và Mali. Hiện số binh sĩ Mỹ ở Somalia là 400 người.

TRÍ VĂN (Theo USA Today)