Ngày 3-5, người dân Ukraina đặt hoa tưởng niệm những người thiệt mạng trong thảm kịch hỏa hoạn ở Odessa. Ảnh: Telegraph

Giới chức y tế cho biết các vụ đụng độ đã làm ít nhất 10 người thiệt mạng hôm 3-5, một ngày sau khi vụ cháy tại một tòa nhà công đoàn cướp đi sinh mạng của hơn 30 người ủng hộ Nga ở thành phố cảng Odessa và được xem là ngày đẫm máu nhất Ukraina gần 3 tháng qua.

Quyền tổng thống Ukraina, Oleksandr Turchynov, tuyên bố quốc tang 2 ngày, trong khi nhiều người dân Odessa kéo đến hiện trường vụ hỏa hoạn để đặt hoa tưởng niệm những người xấu số. Hàng ngàn người cũng tổ chức diễu hành khắp các con đường trong thành phố, nơi mà cách đây mấy ngày vẫn còn yên ổn, dù tình trạng bạo lực không ngừng tàn phá khu vực phía Đông Ukraina nhiều tuần qua.

Theo Reuters, Liên minh châu Âu (EU) ngày 3-5 kêu gọi tiến hành một cuộc điều tra độc lập đối với các chết của hàng chục người Ukraina những ngày qua. Tuyên bố của Ủy ban đối ngoại châu Âu nhấn mạnh "tất cả các lực lượng chính trị phải chịu trách nhiệm và tiến hành đối thoại hòa bình với sự tham gia của tất cả các thành phần để tìm ra lối thoát chung cho cuộc khủng hoảng". EU cũng hối thúc tăng cường các nỗ lực để thực hiện Tuyên bố chung Genève ký ngày 17-4, trong đó kêu gọi làm dịu tình hình căng thẳng ở Ukraina.

Nga cân nhắc hồi đáp "lời cầu cứu từ hàng nghìn người Ukraina"

Đến tối 3-5, chính quyền Ukraina ở phía Đông cho biết hiện họ đã bao vây Slovyansk và tái chiếm phần lớn thành phố Kramatorsk, bao gồm một tháp truyền hình từng bị phe thân Nga chiếm đóng, song khu vực trung tâm của thành phố vẫn nằm trong sự kiểm soát của lực lượng ly khai.

Theo báo Bưu điện Washington, sau mỗi địa điểm mà chính phủ Ukraina giành lại được, họ dường như lại thất thế ở những nơi khác. Điển hình, đám đông những người biểu tình thân Nga đã nắm quyền kiểm soát nhiều tòa nhà chính phủ ở Donetsk và lực lượng ủng hộ Nga tại Luhansk, một thành phố chỉ cách biên giới Nga 24 km, cũng tuyên chiến với Kiev, ban bố lệnh giới nghiêm và tịch thu vũ khí bên trong một trung tâm tuyển quân.

Bạo lực gia tăng khiến Điện Kremlin lên tiếng cảnh báo họ đang cân nhắc phản ứng như thế nào trước "hàng nghìn lời cầu cứu" từ người dân Ukraina. "Mọi người đang cầu cứu trong tuyệt vọng. Hầu hết là kêu gọi Nga giúp đỡ" – Dmitri Peskov, phát ngôn viên của Điện Kremlin, nói với các phóng viên. Tổng thống Nga Vladimir Putin trước đó cho biết quân đội Nga (với hàng nghìn binh sĩ đã được triển khai dọc biên giới) sẵn sàng can thiệp nếu lợi ích của cộng đồng nói tiếng Nga ở Ukraina bị đe dọa.

Mỹ-Nga kêu gọi đối phương hành động để giảm căng thẳng

Hãng tin AFP cho biết Ngoại trưởng Mỹ John Kerry đã kêu gọi Nga ngừng hỗ trợ lực lượng ly khai Ukraina khi ông có cuộc điện đàm với người đồng cấp Nga Sergei Lavrov hôm 3-5. Theo đó, ông Kerry nhắc lại rằng "việc Nga ngừng hỗ trợ cho các nhóm ly khai cũng như giúp thuyết phục họ rời khỏi các tòa nhà chính phủ và bắt đầu hạ nhiệt căng thẳng là rất quan trọng". Tuy nhiên, ông cũng cảnh báo "nếu những người được Nga hậu thuẫn tiếp tục can thiệp vào cuộc bầu cử, nhiều khả năng họ phải đối mặt với nhiều biện pháp trừng phạt khác nhau" – ông Kerry ám chỉ cuộc bầu cử tổng thống Ukraina ngày 25-5 tới. Đáp lại, Ngoại trưởng Lavrov cũng yêu cầu ông Kerry giục Ukraina "ngừng ngay lập tức các hoạt động quân sự ở phía Đông Nam, rút hết quân và trả tự do cho những người biểu tình". Trước đó, Điện Kremlin cho biết Nga không thể giải quyết cuộc khủng hoảng một mình và thừa nhận họ không còn sức ảnh hưởng đến lực lượng dân quân ở miền Đông bất ổn.

Cùng ngày, trong cuộc điện đàm với Tổng thống kiêm Bộ trưởng Ngoại giao Thụy Sĩ, đồng thời là Chủ tịch Tổ chức An ninh và Hợp tác châu Âu (OSCE) Didier Burkhalter, Ngoại trưởng Lavrov cũng kêu gọi OSCE đóng vai trò lớn hơn trong việc làm trung gian chấm dứt cuộc khủng hoảng Ukraina. Ông cho rằng OSCE cần sử dụng ảnh hưởng của mình với Kiev để chấm dứt chiến dịch quân sự chống lại người dân ở các khu vực Đông Nam Ukraina. Theo ông, các hoạt động trả đũa lẫn nhau ở khu vực này sẽ đẩy Ukraina rơi vào cuộc xung đột "huynh đệ tương tàn".

THANH TRÚC