Tên lửa S-300 của Nga. Ảnh: RIA Novosti

Ngày 7-10, Sergei Chemezov, Tổng giám đốc tập đoàn công nghiệp quân sự Nga Rostekhnologii, cho biết Nga sẽ hoàn lại khoản tiền 166,8 triệu USD mà Iran đã trả trước để mua hệ thống tên lửa phòng không S-300. Hợp đồng cung cấp tên lửa này được hai bên ký kết vào cuối năm 2007, chia thành 5 giai đoạn, với tổng trị giá 800 triệu USD. Theo các quan chức Nga, việc hủy bỏ hợp đồng này là để tuân thủ nghị quyết 1929 của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc về việc trừng phạt Iran.

Theo Igor Korotchenko, Giám đốc Trung tâm phân tích thị trường buôn bán vũ khí thế giới của Nga, Mát-xcơ-va có thể thất thu 11-13 tỉ USD do ngừng hợp tác kỹ thuật-quân sự với Iran. Ông Korotchenko cho rằng số tiền thất thu này bao gồm cả những hợp đồng đã ký trước đó với Iran, nhưng không được thực hiện, lẫn việc hai bên ngừng thực hiện các chương trình liên quan đến những dự án đầy triển vọng khác. Năm 2001, Iran thực hiện chương trình tái trang bị cho các lực lượng vũ trang nước này trong vòng 25 năm, với số tiền dự trù khoảng 25 tỉ USD, trong đó chủ yếu là mua vũ khí và kỹ thuật quân sự do Nga sản xuất. Ông Korotchenko khẳng định Nga hoàn toàn có cơ sở để hy vọng thu được một nửa giá trị của chương trình này, nếu cung cấp thiết bị và vũ khí phòng không cho Iran. Tuy nhiên cơ hội này không còn nữa do ngày 9-6 vừa qua, Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc thông qua nghị quyết siết chặt lệnh trừng phạt Iran.

Mát-xcơ-va buộc phải ngừng thực hiện các hợp đồng bán vũ khí cho Teheran, trước hết không bán tên lửa phòng không S-300, các xe tăng-bọc thép, máy bay lên thẳng và máy bay tiêm kích chiến đấu cùng một số tàu chiến. Có thể nói, với tầm bắn 150 km và ở độ cao 27.000 m so với mặt nước biển, S-300 được thiết kế ban đầu chủ yếu bán cho Iran để nước này bảo vệ các mục tiêu quan trọng như căn cứ quân sự và các trung tâm chỉ huy, kiểm soát. Tuy nhiên, với lệnh cấm trên, Nga có thể cung cấp S-300 cho một nước thứ ba và theo ông Chemezov, tiền thu được từ các thương vụ này sẽ được dùng để bồi thường cho Tehran.

Trước động thái của Nga, Bộ trưởng Quốc phòng Iran Ahmad Vahidi dọa sẽ kiện Mát-xcơ-va vì đã vi phạm hợp đồng. Ông nói: “Lệnh cấm của Nga dù không ảnh hưởng tiêu cực tới Iran, nhưng việc phá vỡ hợp đồng cho thấy Mát-xcơ-va không đáng tin cậy”.

N. MINH (Theo RIA Novosti, oyetimes.com)