06/05/2018 - 15:23

Viện Hàn lâm Thụy Điển lâm vào khủng hoảng 

Giữa lúc đối mặt với một bê bối lạm dụng tình dục, các cáo buộc về hành vi sai phạm tài chính và dấu hiệu bưng bít, Viện Hàn lâm Thụy Điển hôm 4-5 thông báo sẽ không trao giải Nobel Văn học năm nay. Thay vào đó, Viện sẽ trao 2 giải Nobel Văn học vào năm tới - tức Nobel Văn học năm 2018 và Nobel Văn học năm 2019.

Quyết định hiện tại đã được đưa ra trong bối cảnh Viện hiện nhỏ đi cũng như lòng tin của công chúng vào Viện suy giảm”- thông cáo hôm 4-5 nêu rõ. Thư ký thường trực của Viện - Anders Olsson cho biết thêm: “Cuộc khủng hoảng lòng tin hiện tại đặt ra nhu cầu cao về một hành động lâu dài và mạnh mẽ dành cho việc thay đổi. Chúng tôi thấy cần phải dành thời gian để khôi phục niềm tin của công chúng vào Viện, trước khi người đoạt giải tiếp theo có thể được công bố”.

Ông Jean-Claude Arnault (ảnh lớn, bên phải) bị cáo buộc từng tiết lộ tên 7 người chiến thắng giải Nobel Văn học. Ảnh: InfoGlitz

Trong quá khứ, giải thưởng danh giá này từng có 7 lần bị hoãn trao. Lần hoãn gần đây nhất là vào năm 1949, khi giải thưởng Nobel Văn học dành cho tiểu thuyết gia người Mỹ William Faulkner được trao muộn vào năm 1950. Do Viện Hàn lâm Thụy Điển chỉ liên quan đến giải Nobel Văn học, nên các giải Nobel ở những hạng mục khác không bị ảnh hưởng.

Theo hãng tin AP, cuộc khủng hoảng hiện thời tại Viện Hàn lâm Thụy Điển được khởi đầu bởi vụ bê bối lạm dụng tình dục có liên quan đến nhiếp ảnh gia Jean-Claude Arnault, một nhà văn hóa lớn ở Thụy Điển và là chồng của nhà thơ Katarina Frostenson - một thành viên của Viện. Trong vụ này, 18 phụ nữ đã lên tiếng tố cáo hành vi quấy rối tình dục của ông Arnault lên báo Dagens Nyheter vào tháng 11-2017. Theo tờ báo Thụy Điển, một cuộc điều tra nội bộ của Viện còn cáo buộc ông Arnault đã làm lộ tên của những người thắng giải Nobel trước thời điểm chính thức công bố - ít nhất 7 lần và bắt đầu từ năm 1996.

Thông qua luật sư riêng, ông Arnault đã phủ nhận có hành vi sai trái, song các cáo buộc mới nhằm vào nhiếp ảnh gia 71 tuổi vẫn tiếp tục được đưa ra. Tháng trước, báo Svenska Dagbladet đưa tin ông Arnault từng quấy rối Công chúa Victoria của Thụy Điển cách đây 12 năm. Theo những người tố cáo, ông Arnault lợi dụng ảnh hưởng của mình trong giới nghệ thuật - bao gồm cả mối quan hệ với Viện Hàn lâm Thụy Điển, để gây sức ép buộc nhiều phụ nữ trẻ quan hệ tình dục và một số hành vi phạm tội đã diễn ra tại các căn nhà thuộc sở hữu của Viện ở hai thành phố Stockholm (Thụy Điển) và Paris (Pháp).

Được biết, trong bối cảnh các cáo buộc nhằm vào ông Arnault nổi lên suốt 5 tháng qua, Viện Hàn lâm Thụy Điển đã cắt đứt quan hệ với tổ chức văn hóa do vợ chồng ông Arnault điều hành tại Stockholm. Viện cũng đã tổ chức cuộc bỏ phiếu để quyết định xem có khai trừ bà Frostenson vì cáo buộc vi phạm quy định xung đột lợi ích và tiết lộ tên người thắng giải cho chồng hay không. Song kết quả cho phép bà Frostenson ở lại sau đó đã khiến 3 trong số 18 thành viên của Viện từ chức để bày tỏ thái độ phản đối. Chỉ vài tuần sau, có thêm 3 thành viên khác cũng rút lui – trong đó có Thư ký thường trực Sara Danius và bản thân bà Frostenson. Đến nay, tổ chức uy tín này chỉ còn lại 10 thành viên.

Viện Hàn lâm Thụy Điển hiện nay đã nhất trí xem xét hoạt động điều hành kéo dài trong một thế kỷ qua. Tuần này, Vua Thụy Điển Carl XVI Gustaf đã sửa đổi các nguyên tắc của Viện để cho phép các thành viên từ chức. Theo những thay đổi mới, những thành viên không tham gia vào công việc của Viện trong 2 năm sẽ được xem xét phải từ chức. Trước đó, việc bổ nhiệm thành viên của Viện là mang tính trọn đời và không có quy định chính thức cho phép họ từ chức. Ngoài quyền từ chức, những thủ tục xử lý các cuộc xung đột lợi ích và thông tin bí mật cũng được tăng cường, trong khi hoạt động thông tin bên ngoài của Viện cũng sẽ được hiện đại hóa.

NG. CÁT (Theo Reuters, NYT)

Chia sẻ bài viết