Ngoại trưởng Mỹ Hillary Clinton (trái) gặp Tổng thống Ai Cập Mohamed Morsi hôm 14-7. Ảnh: Getty Images

Ngoại trưởng Mỹ Hillary Rodham Clinton vừa có chuyến thăm Ai Cập hai ngày nhằm khẳng định vị thế của Washington trong tiến trình dân chủ tại nước này thời hậu Hosni Mubarak. Tuy nhiên, hãng tin AP cho rằng vai trò của Mỹ tại quốc gia Trung Đông chưa thật rõ ràng.

Cựu đệ nhất phu nhân Nhà Trắng đã có cuộc gặp đầu tiên với tân Tổng thống Ai Cập Mohammed Morsi hôm 14-7 trước khi gặp nhà lãnh đạo quân đội, Thống chế Hussein Tantawi ngày 15-7. Mục đích của bà Clinton là thúc giục giới thủ lĩnh dân sự và quân sự Ai Cập duy trì đối thoại như là cách để bảo vệ tiến trình cải cách dân chủ. Tổng thống Morsi và Thống chế Tantawi là 2 nhân vật trung tâm trong cuộc chiến tranh quyền lực chính trị đang diễn ra tại quốc gia Kim tự tháp. Trong cuộc gặp kéo dài hơn một giờ đồng hồ với ông Morsi, bà Clinton khẳng định rằng quan điểm của Washington là “mong muốn các đối thủ chính trị ở Ai Cập phải đạt được sự đồng thuận nhằm xây dựng một nền dân chủ chân chính, trong đó quân đội quay lại vai trò thuần túy bảo an quốc gia”. “Để giải quyết thế bế tắc chính trị đòi hỏi phải có đối thoại và sự thỏa hiệp thực sự”, Ngoại trưởng Mỹ Clinton nhấn mạnh. Về phần Mỹ, bà Clinton khẳng định nước này “đang làm tất cả những gì có thể để ủng hộ chính quyền dân cử Ai Cập thành công trong công việc của mình” . Ngoài vấn đề chính trị nội bộ của Ai Cập, bà Clinton cũng khẳng định quyết tâm của Mỹ trong việc giúp đỡ Cairo phục hồi nền kinh tế bằng kế hoạch chi tiết đối với khoản viện trợ trị giá 1 tỉ USD (mà Tổng thống Mỹ Barack Obama cam kết hồi năm ngoái). Nguồn tiền này sẽ được “châm” cho các quỹ ngắn hạn và hoán đổi nợ để giúp khôi phục các chương trình tạo công ăn việc làm cho người dân Ai Cập. Ngoài ra, bà Clinton cũng thông báo về khoản vay 250 triệu USD dành cho các doanh nghiệp vừa và nhỏ, và quỹ doanh nghiệp Mỹ-Ai Cập trị giá 60 triệu USD. Đặc biệt, Mỹ vẫn duy trì gói viện trợ quân sự trị giá 1,3 tỉ USD. Gói viện trợ này của Mỹ sẽ giúp quân đội Ai Cập duy trì sức mạnh vốn có của họ. Tuy nhiên, theo AP, đây là vấn đề mà các nhà hoạt động nhân quyền chỉ trích, cho rằng quân đội Ai Cập lạm quyền nhờ vào gói tài chính khổng lồ “mua” sự trung thành của Mỹ.

Theo các nhà phân tích, mục tiêu quan trọng hàng đầu khác của bà Clinton trong chuyến thăm Ai Cập lần này còn nhằm thiết lập mối quan hệ mới giữa chính quyền Morsi và các nước khác trong khu vực, trong đó có Israel. Cụ thể, bà Clinton muốn có một sự đảm bảo rằng Ai Cập, đồng minh quan trọng của Mỹ tại Trung Đông, sẽ tiếp tục duy trì hiệp ước hòa bình được ký kết với Israel từ năm 1979. Bà Clinton tuyên bố “hiệp ước này đã cho phép một thế hệ trưởng thành mà không phải biết đến chiến tranh, đồng thời cũng sẽ giúp hai nước hợp tác với nhau xây dựng một nền hòa bình toàn diện tại khu vực Trung Đông”.

Tuy nhiên, chuyến thăm Cairo của bà Clinton đã vấp phải sự phản đối của một số công chúng Ai Cập. Hàng trăm người biểu tình ngày 14-7 đã tập hợp trước phủ tổng thống, đại sứ quán Mỹ và khách sạn nơi bà Clinton ngơi nghỉ để bày tỏ sự phản đối cái mà họ gọi là “sự can thiệp của Mỹ vào các vấn đề nội bộ”, hãng thông tấn chính thức MENA của Ai Cập cho biết.

THÁI THANH (Tổng hợp)