Chính quyền Úc mới đây tuyên bố “khai tử” đối với Chương trình Ðầu tư và Ðổi mới Doanh nghiệp (BIIP) hay còn được gọi là chương trình “thị thực vàng”. Thay vào đó, một chương trình thị thực đổi mới nhằm thu hút “những người di cư tài năng đặc biệt, có khả năng thúc đẩy tăng trưởng trong các lĩnh vực có tầm quan trọng quốc gia” sẽ được Canberra giới thiệu vào cuối năm nay.

Sinh viên nước ngoài tốt nghiệp tại Đại học Sydney (Úc). Ảnh: AFP

Chương trình trên là một phần của cuộc cải tổ toàn diện hệ thống di cư của Úc trong bối cảnh xứ sở chuột túi tìm cách thu hút những lao động lành nghề, cũng như những tài năng hàng đầu đồng thời giảm lượng nhập cư nói chung.

Sau tuyên bố hôm 14-5, Chính phủ Úc cho biết bất kỳ ai đang xếp hàng chờ theo chương trình “thị thực vàng” sẽ phải chịu sự sàng lọc nghiêm ngặt hơn. Theo đó, sẽ chỉ có 1.000 đơn đăng ký được phê duyệt trong năm tài chính 2024, giảm mạnh so với con số 1.900 đơn trước đây. “Ðiều này có nghĩa là những người ở cuối hàng đợi 18.500 đơn đăng ký sẽ phải chờ tới 18,5 năm” - chuyên gia về di cư James Hall cho biết. Theo ông Hall, việc Úc thiếu thông tin về những thay đổi trong quy định mới khiến nhiều người thất vọng. “Úc trái ngược đáng kể so với New Zealand, nơi có những thay đổi về thị thực dành cho nhà đầu tư nhưng đã truyền đạt mọi thứ rõ ràng ở từng bước và sẵn sàng cho người dân biết thông tin về những thay đổi đó. Chúng tôi đến nay chưa được cập nhật và phải thu thập thông tin từ các tuyên bố và bình luận của công chúng” - ông Hall nói thêm.

Trong khi đó, theo chương trình mới, những người muốn du học tại Úc sẽ phải đối mặt với quy trình đăng ký nghiêm ngặt hơn. Theo đó, chính phủ có thể hạn chế số lượng tuyển sinh của các nhà cung cấp giáo dục. Các trường đại học muốn có số lượng tuyển sinh cao hơn cần phải xây dựng nơi ở mới cho sinh viên.

Theo thống kê mới nhất của Tạp chí The Australian Financial Review, tỷ lệ từ chối cấp thị thực cho du học sinh đến Úc đang ở mức cao kỷ lục khi số lượng sinh viên quốc tế đến quốc gia này đã giảm 55% vào cuối năm 2023. Tình trạng trên diễn ra sau khi chính phủ liên bang công bố chiến lược di trú mới hồi năm 2023, tăng điểm bài thi tiếng Anh cũng như yêu cầu sinh viên chứng minh ý định du học thực sự. Chính phủ Úc ưu tiên cấp thị thực cho sinh viên các trường có mức độ rủi ro thấp nhằm ngăn chặn tình trạng sinh viên đến nước này để làm việc thay vì học tập.

Theo chương trình “thị thực vàng” mà Úc triển khai từ năm 2012, công dân nước ngoài phải bỏ ra ít nhất 5 triệu AUD (tương đương 3,3 triệu USD) để được cấp quyền thường trú nhân. Những người nộp đơn xin thị thực theo dạng này không cần biết nói tiếng Anh và có thể ở mọi lứa tuổi. “Thị thực vàng” cho phép người nộp đơn và các thành viên gia đình của họ sống ở Úc tới 5 năm và có khả năng nộp đơn xin cư trú dài hạn.

Chính phủ Úc cho hay ít nhất 85% đơn xin “thị thực vàng” thành công là từ công dân Trung Quốc, nhưng chương trình đã không mang lại hiệu quả kinh tế như mong muốn mà thay vào đó lại thu hút nhiều quan chức tham nhũng. Kể từ năm 2012, “thị thực vàng” mang lại khoảng 12 tỉ AUD nhưng Viện Grattan phát hiện, mỗi người có “thị thực vàng” khiến người nộp thuế Úc phải trả 120.000AUD, bởi nhu cầu của những người này về việc sử dụng dịch vụ công lớn hơn số tiền họ phải đóng thuế. Không những vậy, đánh giá hồi tháng 3-2023 của Chính phủ Úc cho thấy đóng góp cho nền kinh tế của những người nhập cư này chỉ bằng 1/2 so với người Úc trung bình, bất chấp sự giàu có của họ.

Với chính sách nhập cư mới, Chính phủ Úc dự báo số lượng nhập cư sẽ giảm từ mức 852.000 người  giai đoạn 2022-2023 xuống còn 260.000 người năm 2024-2025.   

TRÍ VĂN (Tổng hợp)