Hôm 7-10, hàng ngàn người đã đổ về miền Nam Israel để kỷ niệm 2 năm ngày phong trào Hồi giáo Hamas thực hiện vụ đột kích, sự kiện châm ngòi cho cuộc chiến hiện nay tại Dải Gaza.

Người dân Israel đến nơi từng tổ chức nhạc hội Nova để tưởng nhớ các nạn nhân của vụ tấn công. Ảnh: Getty Images
Theo đó, nhiều người Israel đã tới địa điểm tổ chức nhạc hội Nova ở miền Nam đất nước, nơi các tay súng Hamas sát hại gần 400 người và bắt hàng chục con tin. Trong 2 năm qua, nơi đây trở thành địa điểm tưởng niệm, với chân dung của những người bị bắt cóc và những nạn nhân thiệt mạng.
Đánh mất niềm tin
Một lễ tưởng niệm chính, do các gia đình nạn nhân tổ chức, cũng diễn ra tại Tel Aviv và nó tách biệt với sự kiện cấp quốc gia vào 16-10. Điều này phản ánh chia rẽ sâu sắc về sự lãnh đạo của Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu, người đã bị đổ lỗi vì không đạt được lệnh ngừng bắn để giải cứu các con tin còn lại trong tay Hamas.
Các tay súng Hamas ngày 7-10-2023 đã tràn vào miền Nam Israel, tấn công các khu dân cư và nhạc hội Nova, đánh dấu ngày đẫm máu nhất trong lịch sử đất nước. Vụ đột kích khiến hơn 1.200 người thiệt mạng, chủ yếu là dân thường và 251 người bị bắt làm con tin. Hiện còn 48 con tin ở Gaza, với khoảng 20 người được cho là còn sống.
Hamas mô tả vụ đột kích là phản ứng đối với nhiều thập kỷ Israel chiếm đất, xây dựng khu định cư và chiếm đóng quân sự.
Vụ việc lập tức khơi mào chiến dịch trả đũa của Israel tại Gaza. Vùng lãnh thổ này đã bị tàn phá dữ dội với 78% số tòa nhà bị hư hại, trong đó có hơn một nửa bị phá hủy hoàn toàn; 90% số trường học bị phá hủy hoặc hư hại nghiêm trọng; gần như toàn bộ đất nông nghiệp bị phá hủy hoặc không thể canh tác; hơn 67.000 người Palestine thiệt mạng, mà khoảng một nửa trong số này là phụ nữ và trẻ em, theo cơ quan y tế Gaza.
Trong bối cảnh làn sóng phản đối chiến sự của Israel ở Gaza diễn ra trên khắp thế giới hôm 7-10, Mor Goddard tham gia biểu tình trước nhà của Thủ tướng Netanyahu. Cô may mắn sống sót sau vụ tấn công cách đây 2 năm, nhưng đã mất cha mẹ và nhiều thứ khác.
“Tôi đã mất niềm tin vào đất nước và quân đội Israel. Khi những kẻ khủng bố đột nhập vào nhà tôi bất thành, chúng đã phóng hỏa. Và không ai đến (cứu) cả”, Goddard nói với thái độ trách móc. Cô cho rằng chiến dịch quân sự của Israel trong 2 năm qua là nhằm trả thù, chứ không phải vì các giá trị bởi cho đến nay, thi thể của cha cô cùng các con tin khác vẫn còn ở Gaza.
Chấn thương tâm lý
Một cuộc thăm dò gần đây của Viện Dân chủ Israel cho thấy khoảng 66% người dân nước này muốn chiến tranh kết thúc. “Khi một quốc gia tham chiến mà không có chung niềm tin rằng chúng ta đang làm điều đúng đắn, thì nguy cơ đau khổ sẽ cao hơn nhiều”, Oren Tene, Giám đốc Viện Sức khỏe Tâm thần Công cộng thuộc Trung tâm Y tế Tel Aviv (Israel), nói.
Tại Israel, số lượng người sử dụng thuốc chống lo âu đã tăng. Cuộc giao tranh bằng tên lửa kéo dài 12 ngày với Iran hồi tháng 6 đã gây chấn thương tâm lý nghiêm trọng, khi nhiều gia đình Israel phải ngủ trong hầm trú bom.
Sau vụ 7-10, Israel đã nới lỏng các quy định về giấy phép sử dụng súng và cấp hàng ngàn khẩu súng cho những người dân bị ảnh hưởng bởi biến cố đó. Điều này làm gia tăng các vụ bạo lực gia đình.
Các binh sĩ trẻ trở về từ Gaza và cả những người lính thừa nhận bắn dân thường Palestine cũng đã phải điều trị tâm lý. Chết do bắn nhầm chiếm 15% trong tổng số 466 binh sĩ Israel tử trận ở Gaza.
Theo hãng tin AP, đa số người dân Israel không biết những gì xảy ra ở Gaza do phần lớn tin tức trong nước đã bị che giấu. Đây là một cái giá khác của chiến tranh đối với người dân Israel: mất đi sự đồng cảm với nỗi thống khổ của người Palestine.
Ngày 7-10, Hamas tuyên bố sẵn sàng ký kết thỏa thuận ngừng bắn và trao trả toàn bộ con tin Israel nếu nhận được cam kết từ cộng đồng quốc tế, đặc biệt là Mỹ và các nước bảo trợ, để chấm dứt vĩnh viễn xung đột ở Gaza. Trưởng đoàn đàm phán Hamas Khalil Al-Hayya đã nêu quan điểm này bên lề ngày đàm phán gián tiếp thứ hai giữa Hamas và Israel tại thành phố Sharm El-Sheikh (Ai Cập), do Cairo và Qatar làm trung gian. Vòng đàm phán lần này bàn về kế hoạch hòa bình gồm 20 điểm của Tổng thống Mỹ Donald Trump.
Cũng trong ngày 7-10, ông Trump khẳng định có “cơ hội thực sự” cho một thỏa thuận hòa bình, đồng thời tuyên bố Mỹ sẽ “làm mọi điều có thể để đảm bảo tất cả các bên tuân thủ thỏa thuận nếu được ký kết”. Ông cho biết Washington có “rất nhiều sức mạnh” để đảm bảo việc thực thi kế hoạch và bày tỏ lạc quan rằng tiến trình này “sẽ mang lại hòa bình cho Trung Đông”.
|
HẠNH NGUYÊN (Tổng hợp)