Hôm 20-11, Thủ tướng Đức Angela Merkel tuyên bố sẽ tái tranh cử nhiệm kỳ thứ 4 liên tiếp vào năm tới nhằm "bảo vệ các giá trị bị đe dọa" giữa lúc châu Âu đang đối mặt những tình huống chưa thể đoán định sau sự kiện Anh rời khỏi Liên minh châu Âu (Brexit) và ông Donald Trump đắc cử tổng thống Mỹ.

Phát biểu trong cuộc họp với các thành viên đảng Liên minh Dân chủ Cơ đốc giáo (CDU), Thủ tướng Merkel cho biết đã suy nghĩ rất kỹ trước khi quyết định tái tranh cử sau 11 năm cầm quyền. Theo đó, bà Merkel cảm thấy bản thân "có trách nhiệm phụng sự đất nước và bảo vệ các giá trị dân chủ phương Tây" trong bối cảnh chủ nghĩa dân túy đang lan rộng ở châu Âu theo sau những tác động khó lường từ Brexit và sự thay đổi trong sách lược của đồng minh Mỹ dưới thời ông Trump.

Đảm nhiệm chức thủ tướng từ năm 2005, bà Merkel giành được sự tôn trọng quốc tế khi dẫn dắt nền kinh tế lớn nhất châu Âu vượt qua cuộc khủng hoảng tài chính, nỗ lực giải quyết vấn đề nợ công của khu vực đồng euro và cuộc xung đột ở Ukraine. Tổng thống Mỹ Barack Obama hồi tuần trước đã mô tả nhà lãnh đạo Đức là một "đồng minh xuất sắc". Nhưng sự ủng hộ dành cho bà Merkel và CDU đã sụt giảm khá nhiều trong các cuộc bầu cử địa phương khi cử tri Đức tức giận trước cách bà xử lý cuộc khủng hoảng di cư, cụ thể là mở cửa tiếp nhận khoảng 1 triệu người tị nạn chỉ riêng trong năm ngoái.

Dẫu vậy, các nhà quan sát cho biết bà Merkel vẫn là ứng viên không có đối thủ cho ghế thủ tướng Đức. Với tuyên bố tái tranh cử, giới phân tích coi đây là dấu hiệu ổn định, thậm chí ví bà Merkel như "thành trì" bảo vệ nguyên trạng châu Âu trước xu hướng trỗi dậy của các đảng phái cánh hữu cũng như mối quan hệ xuyên Đại Tây Dương đang đứng trước những bất định sau khi ông Trump lên nắm quyền. "Thủ tướng Angela Merkel chính là câu trả lời cho chủ nghĩa dân túy giai đoạn này" – Thủ hiến bang Saxony Stanislaw Tillich nói trước báo chí.

Theo kết quả thăm dò do Viện Emnid công bố hôm 20-11, khoảng 55% người Đức muốn bà Merkel tiếp tục đảm nhiệm chức vụ thủ tướng. Nhưng để thành công trong nhiệm kỳ thứ tư, các chuyên gia chính trị cho rằng bà Merkel phải giải quyết tốt các khó khăn trong và ngoài nước. Cấp bách nhất hiện nay là hàn gắn chia rẽ xã hội xung quanh chính sách tị nạn. Về đối ngoại, nhà lãnh đạo tài ba 62 tuổi của Đức phải duy trì quan hệ chặt chẽ với Anh, đồng thời trấn an phần còn lại của Liên minh châu Âu (EU) trước những dự đoán tiêu cực về kinh tế và lo ngại về nhập cư sau Brexit. Mặt khác, sự kiện Ý sắp bước vào cuộc trưng cầu dân ý thay đổi hiến pháp với khả năng chính phủ của Thủ tướng Matteo Renzi bị nhấn chìm, và nguy cơ giành chiến thắng của đảng cực hữu Mặt trận Quốc gia Pháp trong cuộc bầu cử tổng thống vào năm tới cũng buộc thủ tướng Đức gánh trách nhiệm lớn trong việc hàn gắn rạn nứt, ngăn chặn nguy cơ EU đổ vỡ.

MAI QUYÊN (Theo Reuters, AFP)