Bộ trưởng Nội vụ Anh Amber Rudd đã đệ đơn từ chức vào tối 29-4 sau khi chính quyền của Thủ tướng Theresa May bị dư luận chỉ trích gay gắt liên quan bê bối xếp nhầm nhiều công dân gốc Caribe vào danh sách nhập cư bất hợp pháp. Thủ tướng May ngay lập tức đã chấp nhận đơn từ chức của bà Rudd.

Trong hai tuần qua, nhiều bộ trưởng trong chính phủ Anh đã phải liên tục giải thích về việc tại sao một số con cháu của những người nhập cư Caribe giai đoạn 1948-1971, còn được gọi là “thế hệ Windrush”, lại bị xem là người nhập cư bất hợp pháp.

Bà Rudd (trái) là nhân vật thân cận với Thủ tướng May.

Riêng Bộ trưởng Nội vụ Rudd đối mặt với lời kêu gọi từ chức từ Công đảng đối lập và nhiều đảng nhỏ khác sau khi bà đưa ra các tuyên bố mâu thuẫn về việc Bộ Nội vụ không đặt chỉ tiêu trục xuất người nhập cư bất hợp pháp. Tuy nhiên, giới truyền thông Anh mới đây công bố nhiều bản ghi nhớ bị tiết lộ cho thấy bà Rudd biết rõ những chỉ tiêu đó. Trong đơn từ chức, Bộ trưởng Rudd thừa nhận đã “vô ý lừa dối” Quốc hội về vấn đề này.

Vụ bê bối cũng đã phủ bóng lên hội nghị thượng đỉnh Khối Thịnh vượng chung vừa qua tại Luân Đôn, bởi “thế hệ Windrush” là những công dân của Khối Thịnh vượng chung được mời đến Anh để giúp giải quyết tình trạng thiếu hụt lao động và  tái thiết nền kinh tế sau Thế chiến thứ hai. Tổng cộng có gần nửa triệu người Caribe rời bỏ quê hương đến Anh sinh sống trong giai đoạn này.

Việc bị xem là người nhập cư bất hợp pháp khiến họ không thể nhập quốc tịch, bị mất việc làm, bị đe dọa trục xuất và không được hưởng những quyền lợi cơ bản. Thủ tướng May đã lên tiếng xin lỗi và cam kết sửa chữa sai lầm.

Tuy nhiên, Công đảng không dễ dàng bỏ qua cho Thủ tướng May bởi bà có thời gian 6 năm làm bộ trưởng nội vụ trước khi trở thành thủ tướng vào năm 2016. “Kiến trúc sư của cuộc khủng hoảng, Theresa May, phải kịp thời có bản giải trình đầy đủ và trung thực về việc bằng cách nào một tình huống không thể bào chữa như vậy lại xảy ra dưới sự giám sát của bà”, phát ngôn viên Công đảng Diane Abbott yêu cầu. Bà Abbott còn đề nghị Thủ tướng May điều trần trước Hạ viện để làm rõ liệu bà có biết hay không việc Bộ trưởng Rudd lừa dối Quốc hội xung quanh chỉ tiêu trục xuất người nhập cư bất hợp pháp. Tờ  Guardian ngày 29-4 đã công bố toàn văn bức thư gởi cho Thủ tướng May hồi năm ngoái, trong đó Bộ trưởng Rudd đề cập mục tiêu “tham vọng nhưng có kết quả” là trục xuất thêm 10% người  nhập cư bất hợp pháp trong vài năm tới.

Bà Rudd là bộ trưởng thứ tư trong nội các Anh từ chức trong vòng 6 tháng qua. Bà được xem là một trong những đồng minh thân cận nhất của Thủ tướng May, đồng thời là tiếng nói đại diện phe thân Liên minh châu Âu (EU), làm đối trọng với các đồng nghiệp ủng hộ Anh rời EU (Brexit) như Ngoại trưởng Boris Johnson hay Bộ trưởng Môi trường Michael Gove. Việc bà ra đi có thể làm dịch chuyển thế cân bằng trong nội các Anh về hướng ủng hộ một Brexit “cứng”, tức không cần đạt được một thỏa thuận thương mại mới với EU.

QUỐC KHÁNH